14
Â Æ ì 1 1 ( 1 1 8 2 ) 2 2 - 2 8 Ø ² ð î Æ 2 0 1 7
î ² ð ² Ì ² Þðæ ² Ü ² ÚÆÜ ¼ ² 𠶲 òàôØÜ º ð
ÎÏ ³ ÝËíÇ ± Ãáõñù-ùñ ¹³ Ï ³ Ý μ ³ ËáõÙÁ
²
ÉÇ¨Ý » ñÁ ²¹ ñμ » ç ³ ÝáõÙ ë » ñÙ ³ ÝáõÙ » Ý ëáõÝ-
ÝÇ ¹³ í ³ Ý ³ ÝùÁ « áñå » ë½Ç Ñ » é ³ óÝ » Ý » ñÏÇñÁ Æñ ³ ÝÇó ¨ ³ í » ÉÇ Ù » ñÓ » óÝ » Ý ÂáõñùÇ ³ ÛÇÝ áõ Ô ³ - ½ ³ Ëëï ³ ÝÇÝ : ¶ áñÍÁÝà ³ óÁ ëÏëí » É ¿ ßáõñç ï ³ ëÁ ï ³ - ñÇ ³ é ³ ç áõ í » ñçÇÝ Å ³ Ù ³ Ý ³ ÏÝ » ñë ³ í » ÉÇ É ³ ÛÝ Ã ³÷ ¿ ³ é » É : ä ³ ïÙ ³ Ï ³ Ýáñ » Ý Æñ ³ ÝÇ ¨ Ý » ñÏ ³ ÛÇë ²¹ ñμ » ç ³ ÝÇ ï ³ ñ ³ ÍùÝ » ñÁ μÝ ³ Ï » óí ³ Í » Ý » Õ » É ëáõÝÝÇÝ » ñáí : 1560-70- ³ Ï ³ ÝÝ » ñÇÝ ³ Ûëï » Õ Ñ ³ ëï ³ ïí ³ Í Ãáõñù ³ - É » ½áõ ê » ýÛ ³ ÝÝ » ñÇ ïáÑÙÁ ûëÙ ³ ÝÛ ³ Ý ëáõÉà ³ ÝÝ » ñÇÝ Ñ ³ Ï ³¹ ñí » Éáõ Ýå ³ ï ³ Ïáí å » ï ³ Ï ³ Ý ÏñáÝ Ñéã ³ Ï » ó ßÇ ³ áõÕÕáõÃÛáõÝÁ ¨ · ñ » à » ³ ñÙ ³ ï ³ ËÇÉ ³ ñ » ó ëáõÝ- ÝÇ ³ Ï ³ ÝáõÃÛáõÝÁ Çñ » Ý Ñå ³ ï ³ Ï ï ³ ñ ³ ÍùÝ » ñáõÙ : Ü » ñÏ ³ ÛáõÙ ²¹ ñμ » ç ³ ÝÁ Ñ ³ Ù ³ ñíáõÙ ¿ Æñ ³ ÝÇó Ñ » ïá » ñÏñáñ ¹ ßÇ ³ å » ïáõÃÛáõÝÁ « áñï » Õ ßÇ ³ ¿ μÝ ³ Ïãáõ- ÃÛ ³ Ý 60 ïáÏáëÁ ª Ñ » Ýó ³¹ ñμ » ç ³ ÝóÇù « à ³ ÉÇßÝ » ñÝ áõ à ³ à » ñÁ : êáõÝÝÇ » Ý É » ½ · ÇÝ » ñÁ « ³ í ³ ñÝ » ñÁ « éáõÃáõÉ- Ý » ñÁ « ó ³ ËáõñÝ » ñÁ :
Û ³ Ý ² ñ ³ μÇ ³ Ý « øáõí » ÛÃÁ : ´³ óÇ ³ Û ¹« Ññ ³ Å ³ ñáõÙÁ ßÇ ³ Ñ ³ í ³ ïùÇó Ï ÷ áËÇ Ý ³ ¨ ØÇ ³ óÛ ³ É Ü ³ Ñ ³ Ý · - Ý » ñÇ ¨ Æëñ ³ Û » ÉÇ í » ñ ³ μ » ñÙáõÝùÁ :
ÂáõñùÇ ³ ÛáõÙ ¾ñ ¹ áÕ ³ ÝÇ Õ » Ï ³ í ³ ñ ³ Í §² ñ ¹³ - ñáõÃÛáõÝ ¨ ½ ³ ñ ·³ óáõÙ ¦ ÇëÉ ³ Ù ³ Ï ³ Ý Ïáõë ³ Ïóáõ- ÃÛ ³ Ý ÇßË ³ ÝáõÃÛ ³ Ý ·³ Éáõó Ñ » ïá » ñÏáõ » ñÏñÝ » ñÇ ÙÇç¨ ³ ½ ·³ ÛÇÝ ¨ å ³ ïÙ ³ -Ùß ³ Ïáõà ³ ÛÇÝ Ï ³ å » ñÁ Ýáñ à ³÷ ëï ³ ó ³ Ý : ÂáõñùÇ ³ Ý ³ ÏïÇíáñ » Ý Ñáí ³ - Ý ³ íáñáõÙ ¿ ëáõÝÝÇ ù ³ ñá½ÇãÝ » ñÇÝ áã ÙÇ ³ ÛÝ ²¹ ñμ » - ç ³ ÝáõÙ « ³ ÛÉ Ý ³ ¨ ÐÛáõëÇë ³ ÛÇÝ ÎáíÏ ³ ëáõÙ : ² ÉÇ¨Ý » ñÁ Ï ³ ñÍ » ë à » ³ ãù » Ý ÷³ ÏáõÙ ¹ ñ ³ íñ ³ª ³ Ý- ï » ë » Éáí Ý ³ ¨ ßÇ ³ Ñá · ¨áñ Ï » ÝïñáÝÝ » ñÇ áã ³ Û ¹ ù ³ Ý μ ³ ñíáù íÇ ×³ ÏÁ : ² ñ ¹ ÛáõÝùáõÙ ²¹ μ » ç ³ ÝáõÙ ï ³ ñ ³ - ÍáõÙ · ï ³ Ý Ý ³ ¨ Ãáõñù ³ ëïí ³ Í ³ μ ³ Ý ü » ÃÑáõÉÉ ³ Ñ ¶ ÛáõÉÉ » ÝÇ ¹ åñáóÇ Ñ » ï¨áñ ¹ Ý » ñÁ :
ÜÙ ³ Ý · áñÍ » É ³ á × áí ²¹ ñμ » ç ³ ÝÇ ÇßË ³ ÝáõÃÛáõÝ- Ý » ñÁ Ï ³ ñÍ » ë Ù ³ ñï ³ Ññ ³ í » ñ » Ý Ý » ïáõÙ μÝ ³ Ïãáõ- ÃÛ ³ Ý ßÇ ³¹³ í ³ Ý Ñ ³ ïí ³ ÍÇÝ « áñÇÝ ³ í » ÉÇ Ñ ³×³ -
² ØÜ · áñÍáÕ í ³ ñã ³ Ï ³ ñ · Á ÷ áñÓáõÙ ¿ Ñ ³ ñà » É ëÇñÇ ³ Ï ³ Ý Ñ ³ Ï ³ Ù ³ ñïáõÃÛ ³ Ý ßñç ³ Ý ³ ÏÝ » ñáõÙ Çñ » ñÏáõ ÑÇÙÝ ³ Ï ³ Ý ¹³ ß- Ý ³ ÏÇóÝ » ñÇ ª ÂáõñùÇ ³ ÛÇ ¨ § øñ ¹³ Ï ³ Ý ÇÝùÝ ³ å ³ ßïå ³ Ý ³ - Ï ³ Ý çáÏ ³ ïÝ » ñÇ ¦ ÙÇç¨ Ñ ³ Ï ³ ëáõÃÛáõÝÝ » ñÁ : êÇñÇ ³ ÛÇ ùñ ¹» ñÇÝ ¨ ÂáõñùÇ ³ ÛÇÝ ÷ áñÓ » É ¿ Ñ ³ ßï » óÝ » É ´³ ñ ³ ù úμ ³ Ù ³ ÛÇ í ³ ñã ³ - Ï ³ ñ · Á « μ ³ Ûó ³ å ³ ñ ¹ ÛáõÝ © ³ ñ ¹ ÛáõÝùáõÙ ùáõñ ¹ -Ãáõñù ³ Ï ³ Ý Ñ ³ - Ï ³ ëáõÃÛáõÝÝ » ñÝ ³ í » ÉÇ » Ý ëñí » É ¨ μ ³ ñ ¹³ ó » É :
ÂáõñùÇ ³ Ý êÇñÇ ³ ÛáõÙ ÷ áñÓáõÙ ¿ ³ ÝÏ ³ Ë · áñÍ » É ª Ù » Í ³ óÝ » - Éáí Çñ ½áñù » ñÇ ÃÇíÁ ëÇñÇ ³ Ï ³ Ý ï ³ ñ ³ ÍùÝ » ñáõÙ « ÙÇ ³ Å ³ Ù ³ - Ý ³ Ï Ï ³ ÝË » Éáí ³ Û ¹ ßñç ³ ÝÝ » ñÇ ³ ÝóáõÙÁ à »° Ï ³ é ³ í ³ ñ ³ Ï ³ Ý « à »° ùñ ¹³ Ï ³ Ý ½áñù » ñÇÝ :
´ Ý ³ Ï ³ Ý ¿« áñ Ãáõñù ³ Ï ³ Ý ÏáÕÙÁ ãÇ μ ³ í ³ ñ ³ ñíáõÙ ÙÇ ³ ÛÝ Æä-Ç ¹» Ù · áñÍáÕáõÃÛáõÝÝ » ñáí ª Ñ ³×³ Ë Ý ³» õ Ñ ³ ñÓ ³ ÏáõÙÝ » - ñÇ ÃÇñ ³ Ë ¹³ ñÓÝ » Éáí ùñ ¹³ Ï ³ Ý ¹ Çñù » ñÁ : ê ³ ÑÙ ³ Ý ³ Ù » ñÓ æ ³ - ñ ³ μÉáõëÇó áõ ² É- ´³ μÇó ÇëÉ ³ ÙÇëï ½ÇÝÛ ³ ÉÝ » ñÇÝ Ñ » é ³ óÝ » Éáõó Ñ » ïá Ãáõñù ³ Ï ³ Ý ½ÇÝí ³ Í áõÅ » ñÇ ¨ Ýñ ³ Ýó Ñáí ³ Ý ³ íáñÛ ³ É § êÇñÇ ³ Ï ³ Ý ³ ½ ³ ï μ ³ Ý ³ ÏÇ ¦ áñáß ëïáñ ³ μ ³ Å ³ ÝáõÙÝ » ñÇ Ýß ³ Ý ³ éáõÃÛ ³ Ý ï ³ Ï ¿ Ñ ³ ÛïÝí » É ùñ ¹³ Ï ³ Ý Ï ³ ñ¨áñ ³· áõÛÝ Ñ » - Ý ³ Ï » ï » ñÇó Ù » ÏÁ ª Ø ³ ÝμÇç ù ³ Õ ³ ùÁ « áñÁ · ñ ³ í » Éáõ Ù ³ ëÇÝ Ãáõñù ³ Ï ³ Ý ï ³ ñμ » ñ Ù ³ Ï ³ ñ ¹³ ÏÇ å ³ ßïáÝÛ ³ Ý » ñ μ ³ ½ÙÇóë » Ý Ñ ³ Ûï ³ ñ ³ ñ » É : øñ ¹³ Ï ³ Ý ½áñ ³ ÙÇ ³ íáñáõÙÝ » ñÇ ¹» Ù å ³ Ûù ³ ñÁ ûñÇÝ ³ Ï ³ - Ý ³ óÝ » Éáõ Ýå ³ ï ³ Ïáí ² ÝÏ ³ ñ ³ Ý ÙÇ ù ³ ÝÇ ³ ÙÇë ¿ª ³ ÏïÇí μ ³ - Ý ³ ÏóáõÃÛáõÝÝ » ñ ¿ í ³ ñáõÙ ì ³ ßÇÝ · ïáÝÇ Ñ » ï ª ³ é ³ ç ³ ñÏ » Éáí êÇñÇ ³ ÛáõÙ Æä-Ç Ï » ÝïñáÝ ³ ï » ÕÇ Ñ ³ Ù ³ ñíáÕ ³ É-è ³ ùù ³ ù ³ - Õ ³ ùÇ §³ ½ ³ ï ³· ñÙ ³ Ý ¦ · áñÍáÕáõÃÛ ³ Ý Ù » ç Ý » ñ · ñ ³ í » É Ãáõñù ³ - Ï ³ Ý ëïáñ ³ μ ³ Å ³ ÝáõÙÝ » ñÁ ¨ Ññ ³ Å ³ ñí » É ùñ ¹» ñÇ ³ ç ³ ÏóáõÃÛáõ- ÝÇó : ² Ù » ñÇÏÛ ³ Ý ÏáÕÙÁ ¹» é¨ë ãÇ ÏáÕÙÝáñáßí » É ³ Û ¹ Ñ ³ ñóáõÙ : Ø ³ ÝμÇçÇ áõÕÕáõÃÛ ³ Ùμ Ãáõñù-ùñ ¹³ Ï ³ Ý ÑÝ ³ ñ ³ íáñ μ ³ ËáõÙÁ Ï ³ ÝË » Éáõ Ýå ³ ï ³ Ïáí ² ØÜ-Á Æñ ³ ùÇ ùñ ¹³ Ï ³ Ý Ñ ³ ïí ³ ÍÇ ´³ ßáõñ ßñç ³ ÝÇó Ñ ³ ïáõÏçáÏ ³ ï ³ ÛÇÝÝ » ñ ¨ ½ÇÝï » ËÝÇÏ ³ ¿ ï » - Õ ³÷ áËáõÙ Ø ³ ÝμÇçÇ ßñç ³ Ï ³ Ûù ª Ñ ³ Ï ³ Ù ³ ñï ÏáÕÙ » ñÇ ÙÇç¨ Ó¨ ³ íáñ » Éáí ÙÇç ³ ÝÏÛ ³ É · áïÇ : øñ ¹³ Ï ³ Ý Ñ ³ ñóÁ ÂáõñùÇ ³ ÛÇ ßáõñç ½ ³ ñ ·³ óáõÙÝ » ñÇ Ï ³ ñ¨áñ · áñÍáÝÝ » ñÇó ¿: ² ÛÝ ³ ñ ¹» Ý Ù » Í ¹» ñ ¿ Ë ³ ÕáõÙ êÇñÇ ³ ÛÇ ËÝ ¹ - ñáõÙ å ³ ÛÙ ³ Ý ³ íáñí ³ ÍáõÃÛáõÝÝ » ñÇ Ó » éù μ » ñÙ ³ Ý Ñ ³ Ù ³ ñ : ØáëÏí ³ Ï ³ ï ³ ñ ³ Í ³ ÛóÇ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï ÂáõñùÇ ³ ÛÇ Ý ³ Ë ³·³ ÑÁ ÷ áñÓ » É ¿ Ñ ³ Ùá½ » É Îñ » ÙÉÇÝ ª ³ ½ ¹» Éáõ êÇñÇ ³ ÛÇ Ï ³ é ³ í ³ ñáõ- ÃÛ ³ Ý íñ ³« áñå » ë½Ç μ ³ ó ³ éíÇ ùñ ¹³ Ï ³ Ý ëïáñ ³ μ ³ Å ³ ÝáõÙÝ » - ñÇ ³ ½ ³ ï ï » Õ ³ ß ³ ñÅí » Éáõ ÑÝ ³ ñ ³ íáñáõÃÛáõÝÁ « ë ³ Ï ³ ÛÝ ØáëÏí ³ Ý í » ñ ³ Ñ ³ ëï ³ ï » É ¿ ùñ ¹³ Ï ³ Ý Ñ ³ ñóáõÙ Çñ ã » ½áùáõÃÛáõÝÁ : êÇñÇ ³ Ï ³ Ý Ñ ³ Ï ³ Ù ³ ñïáõÃÛ ³ Ý Ý » ñÏ ³ ÛÇë ßñç ³÷ áõÉáõÙ ² Ý- Ï ³ ñ ³ Ý ÷ áñÓáõÙ ¿ ó ³ ÝÏ ³ ó ³ Í · Ýáí ³ é ³ ç ù ³ ß » É Çñ ³ ½ ·³ ÛÇÝ ß ³ Ñ » ñÁ : ² ØÜ Ýáñ í ³ ñã ³ Ï ³ ñ · Á Ñ ³ Ïí ³ Í ã ¿ ³ ÙμáÕçáõÃÛ ³ Ùμ í ³ ï ³ óÝ » Éáõ Ñ ³ ñ ³ μ » ñáõÃÛáõÝÝ » ñÁ ÂáõñùÇ ³ ÛÇ Ñ » ï « μ ³ Ûó Ý ³ ¨ ãÇ ó ³ ÝÏ ³ ÝáõÙ ½áÑ ³ μ » ñ » É Çñ ¹³ ßÝ ³ ÏÇó ùñ ¹» ñÇÝ : ¶ ñ » à » ÝáõÛÝ ¹ ÇñùáñáßáõÙÝ áõÝÇ Ý ³ ¨ ØáëÏí ³ Ý :
14
² ÉÇ » õÝ » ñÁ Ññ ³ Å ³ ñíáõÙ » Ý
ÊáñÑñ ¹³ ÛÇÝ ï ³ ñÇÝ » ñÇÝ μÝ ³ ÏãáõÃÛ ³ Ý ½ ·³ ÉÇ Ù ³ ëÁ Ñ » é ³ ó ³ í × ßÙ ³ ñÇï Ñ ³ í ³ ïùÇó « ÇëÏ Ñ » ï- ËáñÑñ ¹³ ÛÇÝ ï ³ ñÇÝ » ñÇÝ ³ ßËáõÅ ³ ó ³ Ý ëáõÝÝÇ ù ³ - ñá½ÇãÝ » ñÁ : ´³ óÇ ³ Û ¹« ³ ßË ³ ñÑÇÏ ²¹ ñμ » ç ³ ÝÇ Ñ ³ - Ù ³ ñ í ³ Û » É ã ¿ Ý » ñÏ ³ Û ³ Ý ³ É ³ ßË ³ ñÑÇÝ áñå » ë ßÇ ³ ¹³ í ³ Ý ³ ÝùÇ å » ïáõÃÛáõÝ « ù ³ ÝÇ áñ ßÇ ³ Ï ³ Ýáõ- ÃÛáõÝÝ ³ Ûëûñ ÝáõÛÝ ³ óíáõÙ ¿ Æñ ³ ÝÇ ÇßË ³ ÝáõÃÛáõÝ- Ý » ñÇ Ñ » ï : ¸ ³ ¿ å ³ ï ׳ éÁ « áñ ²¹ ñμ » ç ³ ÝÝ ³ Ûëûñ Ïáñóñ » É ¿ Çñ å ³ ïÙ ³ -Ùß ³ Ïáõà ³ ÛÇÝ Ï ³ å » ñÁ Æñ ³ ÝÇ Ñ » ï « à » ¨ Æñ ³ ÝáõÙ μÝ ³ ÏíáõÙ ¿ ßáõñç 30 ÙÇÉÇáÝ ßÇ ³ ³¹ ñμ » ç ³ ÝóÇ :
² ÉÇ¨Ý » ñÇ Ñ ³ Ù ³ ñ ËÇëï Ï ³ ñ¨áñ ¿ ² ñ¨ÙáõïùÇÝ óáõÛó ï ³ ÉÁ « à » ²¹ ñμ » ç ³ ÝÝ ³ ßË ³ ñÑÇÏ , § ÅáÕáíñ ¹³ - í ³ ñ ³ Ï ³ Ý ¦ å » ïáõÃÛáõÝ ¿ ¨ áã ÙÇ Ï ³ å ãáõÝÇ Ã » áÏñ ³ ï ³ Ï ³ Ý Â » Ññ ³ ÝÇ Ñ » ï : ´³ ùíÇ Ñ ³ Ù ³ ñ ûñÇÝ ³ Ï » - ÉÇ » Ý ÂáõñùÇ ³ Ý áõ Ô ³ ½ ³ Ëëï ³ ÝÁ « ÇëÏ Ñ ³ Ù ³ Ãáõñù ³ Ï ³ Ý ß ³ Ñ » ñÁ ³ é ³ í » É » Ý ÏñáÝ ³ Ï ³ ÝÇó : ² ÉÇ¨Ý » - ñÁ Ó · ïáõÙ » Ý Ï ³ Ý · Ý » É ëáõÝÝÇ Ý ³ íà ³ ÛÇÝ ³ ÛÝåÇëÇ » ñÏÇÝ » ñÇ ÏáÕùÇÝ « ÇÝãåÇëÇù » Ý ø ³ à ³ ñÁ « ê ³ áõ ¹ -
ÐÐ ä ² Þîä ² ÜàôÂÚ ² Ü Ü ² Ê ² ð ² ðàôÂÚ ² Ü ä ² ÞîàÜ ²  º ðÂ
ßÇ ³ ¹³ í ³ Ý ³ ÝùÇó
Ë ³ ÏÇ Æñ ³ ÝÇ û · ïÇÝ Éñï » ë » Éáõ « ·³ ÕïÝÇ · áñÍáõÝ » áõ- ÃÛáõÝ Í ³ í ³ É » Éáõ Ù » Õ ³¹ ñ ³ ÝùÝ » ñ » Ý Ý » ñÏ ³ Û ³ ó- íáõÙ : ´ Ý ³ Ï ³ Ý ¿« áñ ³ Û ¹ å ³ Ñí ³ ÍùÁ ãÇ Ï ³ ñáÕ ãÝÛ ³ ñ ¹³ ÛÝ ³ óÝ » É Â » Ññ ³ ÝÇÝ « áñÁ μ ³ ½ÙÇóë Ý ³ - Ë ³ ½ · áõß ³ óñ » É ¿ ²¹ ñμ » ç ³ ÝÇ Ï ³ é ³ í ³ ñáõÃÛ ³ ÝÁ ½ » ñÍ ÙÝ ³ É ßÇ ³ Ý » ñÇ Ñ ³ Ý ¹» å Ñ ³ É ³ Í ³ ÝùÝ » ñÇó :
ÞÇ ³ Ñá · ¨áñ ³ Ï ³ ÝáõÃÛáõÝÝ áõ Ñ ³ í ³ ï ³ óÛ ³ ÉÝ » ñÁ μ ³ ó ³ ë ³ μ ³ ñ » Ý ÁÝ ¹ áõÝ » É Ø » ÑñÇμ ³ Ý ² ÉǨ ³ ÛÇ Ýß ³ Ý ³ ÏáõÙÁ ³ é ³ çÇÝ ÷ áËí ³ ñã ³ å » ïÇ å ³ ßïáÝÇÝ ª Ñ ³ Ù ³ ñ » Éáí « áñ ßÇ ³ Ï ³ Ý å » ïáõÃÛ ³ Ý Ñ ³ Ù ³ ñ ¹³ í ³ - Û » É ã ¿: º í Ñ » Ýó Ñ ³ Ù ³ ÛÝùÇ ÝÙ ³ Ý ¹ ÇñùáñáßáõÙÁ ¹³ ñ- Ó ³ í Ýñ ³ Ýó ¹» Ù Ýáñ μéÝ ³× ÝßáõÙÝ » ñÇ É ³ í ³· áõÛÝ ³ éÇà : ÂÛáõñù ³ É » ½áõ μÝ ³ ÏãáõÃÛ ³ Ý Ñ ³ í ³ ï ³÷ á- ËáõÃÛáõÝÁ Ï ³ ñáÕ ¿ Ñ » ßï ÁÝà ³ Ý ³ É « μ ³ Ûó » õ ãÇ μ ³ - ó ³ éíáõÙ ª μéÝÇ ëáõÝÝÇ ³ Ï ³ Ý ³ óáõÙÁ Ï ³ ñáÕ ¿ Í ³ Ýñ Ñ » ï¨ ³ ÝùÝ » ñ áõÝ » Ý ³ É ² ÉÇ¨Ý » ñÇ Ñ ³ Ù ³ ñ :
¾çÁ ª ´²¶ ð ² î Øàìê º êÚ ² ÜÆ