13
Â Æ ì 4 8 ( 1 1 6 8 ) 7 - 1 3 ¸ º Î î º Ø ´ º ð Æ 2 0 1 6
ÎÆÈÆÎÚ ² Ü Ð ² Ú ² êî ² Ü êÏǽμÁ ª Ý ³ Ëáñ ¹ Ñ ³ Ù ³ ñÝ » ñáõÙ
Ð ³ ë ³ ñ ³ Ï ³ Ï ³ Ý- ïÝï » ë ³ Ï ³ Ý Ñ ³ ñ ³ μ » ñáõÃÛáõÝÝ » ñÁ ÎÇÉÇÏÛ ³ Ý Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝáõÙ . ÐáÕ ³ ïÇñáõÃÛ ³ Ý Ó » õ » ñÁ
Ð ³ ë ³ ñ ³ Ï ³ Ï ³ Ý-ïÝï » ë ³ Ï ³ Ý Ñ ³ ñ ³ μ » - ñáõÃÛáõÝÝ » ñÁ ÎÇÉÇÏÇ ³ ÛáõÙ ³ í » ÉÇ μ ³ ñ ¹ Ó¨ » ñ ÁÝ ¹ áõÝ » óÇÝ « ù ³ Ý μáõÝ Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝáõÙ : ¸ ³ Ï ³ åí ³ Í ¿ ñ ÎÇÉÇÏÇ ³ ÛÇ Ñ ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý å » ïáõÃÛ ³ Ý áñáß ³ é ³ ÝÓÝ ³ Ñ ³ ïÏáõÃÛáõÝÝ » - ñÇ Ñ » ï : ØÇÝ㨠èáõμÇÝÛ ³ Ý ÇßË ³ ÝáõÃÛ ³ Ý Ñ ³ ëï ³ ïáõÙÝ ³ Ûëï » Õ · áÛáõÃÛáõÝ áõÝ » ÇÝ Ù » Í Ãíáí μÛáõ½ ³ Ý ¹³ Ï ³ Ý ¨ Ñ ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý ÇßË ³ - ÝáõÃÛáõÝÝ » ñ : Ð » ï ³·³ ÛáõÙ ÎÇÉÇÏÇ ³ ÛáõÙ Ñ ³ ëï ³ ïí » óÇÝ Ý ³ ¨ Ë ³ ã ³ ÏÇñÝ » ñ « áñáÝù é ³ ½Ù ³ Ï ³ Ý Í ³ é ³ ÛáõÃÛ ³ Ý ¹ ÇÙ ³ ó ÑáÕ » ñ ¿ ÇÝ ëï ³ ÝáõÙ Ñ ³ Û ÇßË ³ ÝÝ » ñÇó áõ à ³·³ - íáñÝ » ñÇó : Ð ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý ³ í ³ ï ³ ïÇñáõÃÛáõÝÁ μÛáõ½ ³ Ý ¹³ Ï ³ Ý ¨ ³ ñ¨Ùï ³» íñáå ³ Ï ³ Ý ³ ½ ¹» óáõÃÛ ³ Ý Ý » ñùá áõÝ » ó ³ í áñáß í » ñ ³ - ÷ áËáõÃÛáõÝÝ » ñ : êï » ÕÍí ³ Í å ³ ÛÙ ³ ÝÝ » ñáõÙ ÎÇÉÇÏÇ ³ ÛáõÙ Ó¨ ³ íáñíáõÙ » Ý ÑáÕ ³ ïÇñáõ- ÃÛ ³ Ý ÙÇ ù ³ ÝÇ ïÇå » ñ ª ³ ñùáõÝ ³ Ï ³ Ý « ÇßË ³ - Ý ³ Ï ³ Ý « í ³ Ýù ³ å ³ ïÏ ³ Ý « Ñ ³ Ù ³ ÛÝ ³ Ï ³ Ý :
 ³·³ íáñÇÝ å ³ ïÏ ³ ÝáÕ ÑáÕ » ñÁ « ù ³ - Õ ³ ùÝ » ñÝ áõ μ » ñ ¹» ñÁ ÏáãíáõÙ ¿ ÇÝ ³ ñùáõÝÇ Ï ³ Ù Ã ³·³ íáñ ³ Ï ³ Ý : ² ñùáõÝÇ ÑáÕ ³ ïÇñáõ- ÃÛáõÝÁ ÑÇÙÝ ³ Ï ³ ÝáõÙ ³ é ³ ç ³ ÝáõÙ ¿ ñ Ýí ³× Ù ³ Ý « · ÝÙ ³ Ý ¨ μéÝ ³· ñ ³ íÙ ³ Ý ×³ Ý ³ - å ³ ñÑÝ » ñáí :
ÎÇÉÇÏÇ ³ ÛáõÙ Ñ ³ ëï ³ ïí ³ Í ÇßË ³ ÝÝ » ñÇ ÙÇ Ù ³ ëÝ áõÝ » ñ ïÇñáõÛÃÝ » ñ « áñáÝó ïÇñáõÙ ¿ ñ Å ³ é ³ Ý ·³ μ ³ ñ ª áñå » ë ë »÷³ Ï ³ ÝáõÃÛáõÝ : ² Ûë ïÇñáõÛÃÝ » ñÁ ÏáãíáõÙ ¿ ÇÝ Ñ ³ Ûñ » ÝÇù « ÇëÏ Ýñ ³ Ýó ï » ñ » ñÁ ª Ñ ³ Ûñ » Ý ³ ï » ñ-μ » ñ ¹³ ï » ñ » ñ :  ³·³ íáñÁ ¨ Ñ ³ Ûñ » Ý ³ ï » ñ-μ » ñ ¹³ ï » ñ » ñÁ é ³ ½Ù ³ Ï ³ Ý ¨ í ³ ñã ³ Ï ³ Ý Í ³ é ³ ÛáõÃÛ ³ Ý ¹ ÇÙ ³ ó ³ é ³ ÝÓÇÝ Ù ³ ñ ¹ Ï ³ Ýó å ³ ÛÙ ³ Ý ³ - Ï ³ Ý ÑáÕ ³ ïÇñáõÃÛ ³ Ý ëϽμáõÝùáí ÑáÕ » ñ ¿ ÇÝ ïñ ³ Ù ³¹ ñáõÙ : ² Ûë ÑáÕ » ñÁ à » ¨ Ï ³ ñáÕ ¿ ÇÝ ³ ÝóÝ » É ÑáñÇó áñ ¹ áõÝ « μ ³ Ûó ëï ³ óáÕÇ ë » - ÷³ Ï ³ ÝáõÃÛáõÝÁ ã ¿ ÇÝ ¨ Í ³ é ³ ÛáõÃÛáõÝÁ ÃáÕÝ » Éáõ ¹» åùáõÙ Ñ » ï ¿ ÇÝ í » ñóíáõÙ :
ÎÇÉÇÏÇ ³ ÛáõÙ Ï ³ ÛÇÝ μ ³ ½Ù ³ ÃÇí í ³ Ýù » ñ áõ » Ï » Õ » óÇÝ » ñ « áñáÝù áõÝ » ÇÝ Ù » Í ã ³÷» ñÇ Ñ ³ ëÝáÕ ÑáÕ ³ ï ³ ñ ³ ÍùÝ » ñ : ì ³ Ýù ³ å ³ ï- Ï ³ Ý ÑáÕ ³ ïÇñáõÃÛáõÝÁ ÑÇÙÝ ³ Ï ³ ÝáõÙ ³ é ³ - ç ³ ÝáõÙ ¿ ñ ÝíÇñ ³ ïíáõÃÛáõÝÝ » ñÇ ¨ · ÝÙ ³ Ý ÙÇçáóáí : º Ï » Õ » óÇÝ » ñÇÝ áõ í ³ Ýù » ñÇÝ Ñ ³ ï- Ï ³ å » ë Ù » Í ÝíÇñ ³ ïíáõÃÛáõÝÝ » ñ ¿ ÇÝ Ï ³ ï ³ - ñáõÙ Ã ³·³ íáñÝ » ñÁ ¨ ÇßË ³ ÝÝ » ñÁ :
ÎÇÉÇÏÇ ³ ÛáõÙ · áÛáõÃÛáõÝ áõÝ » ñ Ý ³ ¨ Ñ ³ - Ù ³ ÛÝ ³ Ï ³ Ý ÑáÕ ³ ïÇñáõÃÛáõÝ : Ð ³ Ù ³ ÛÝùÇÝ å ³ ïÏ ³ ÝáÕ ÑáÕ » ñÇ ÙÇ Ù ³ ëÁ áñáß ³ ÏÇ å ³ Û- Ù ³ ÝÝ » ñáí ïñíáõÙ ¿ ñ û · ï ³· áñÍÙ ³ Ý · ÛáõÕ ³ - óÇÝ » ñÇÝ : îÝ ³ Ù » ñÓ ÑáÕ » ñÁ · ÛáõÕ ³ óÇÝ » ñÇ ë »÷³ Ï ³ ÝáõÃÛáõÝÝ ¿ ÇÝ : 15-20 ï ³ ñÇÝ Ù » Ï ï » ÕÇ ¿ ñ áõÝ » ÝáõÙ ÑáÕ » ñÇ í » ñ ³ μ ³ Å ³ ÝáõÙ :
¶ ÛáõÕ ³ Ï ³ Ý Ñ ³ Ù ³ ÛÝùÁ
ÎÇÉÇÏÇ ³ ÛÇ ³ ñ ·³ í ³ Ý ¹ ¹³ ßï ³ í ³ Ûñ » ñÁ « μ » ññÇ ·» ï ³ ÑáíÇïÝ » ñÁ ¨ Ëáï ³ é ³ ï ³ ñáï ³ - í ³ Ûñ » ñÁ ÑÝ ³ ñ ³ íáñáõÃÛáõÝ ¿ ÇÝ ï ³ ÉÇë ½μ ³ Õí » Éáõ » ñÏñ ³· áñÍáõÃÛ ³ Ùμ áõ ³ Ý ³ ëÝ ³ - å ³ ÑáõÃÛ ³ Ùμ : Ð ³ ó ³ Ñ ³ ïÇÏ ³ ÛÇÝ ¨ μ ³ Ýç ³ - ñ ³ Ýáó ³ ÛÇÝ ÏáõÉïáõñ ³ Ý » ñÇó ½ ³ ï « Ùß ³ ÏáõÙ
Ð ² Ú º ðÀ
ÎÆÈÆÎÆ ² ÚàôØ
¿ ÇÝ Ù » ñÓ ³ ñ¨ ³¹³ ñÓ ³ ÛÇÝ μáõÛë » ñ ª ³ ñÙ ³ í » - ÝÇ « Ý ³ ñÇÝç « ÏÇïñáÝ « ÓÇà ³ åïáõÕ :
ÎÇÉÇÏÇ ³ ÛáõÙ å ³ ÑáõÙ ¿ ÇÝ Ù ³ Ýñ ¨ Ëáßáñ » Õç » ñ ³ íáñ ³ Ý ³ ëáõÝÝ » ñ : È ³ í Ñ ³ Ùμ ³ í » Ý áõÝ » ó » É ³ Ûëï » Õ μáõÍí ³ Í ÓÇ » ñÁ « áñáÝù Ý ³ ¨ ³ ñï ³ Ñ ³ ÝíáõÙ ¿ ÇÝ :
¶ ÛáõÕ ³ Ï ³ Ý μÝ ³ ÏãáõÃÛ ³ Ý Ï ³ ½Ù ³ Ï » ñå- Ù ³ Ý ÑÇÙÝ ³ Ï ³ Ý Ó¨Á Ñ ³ Ù ³ ÛÝùÝ ¿ ñ : àñå » ë Ñ ³ Ù ³ ÛÝù ëáíáñ ³ μ ³ ñ Ñ ³ Ý ¹» ë ¿ ÇÝ ·³ ÉÇë Ù » Ï Ï ³ Ù ÙÇ ù ³ ÝÇ ÷ áùñ · ÛáõÕ » ñ : Ð ³ Ù ³ ÛÝùÁ Ï ³ ñ ·³ íáñáõÙ ¿ ñ ÇÝãå » ë · ÛáõÕÇ μÝ ³ ÏÇãÝ » - ñÇ « ³ ÛÝå » ë ¿ É · ÛáõÕ ³ óáõ Ñ ³ ñ ³ μ » ñáõÃÛáõÝ- Ý » ñÁ å » ïáõÃÛ ³ Ý « ÑáÕ ³ ïÇñáç ¨ » Ï » Õ » óáõ Ñ » ï :
¶ ÛáõÕ ³ ïÝï » ë ³ Ï ³ Ý ³ ßË ³ ï ³ ÝùÝ » ñÁ Ï ³ ½Ù ³ Ï » ñå » Éáõ Ñ ³ Ù ³ ñ Ñ ³ Ù ³ ÛÝùÇÝ å ³ ï- Ï ³ ÝáÕ ÑáÕ » ñÁ μ ³ Å ³ ÝíáõÙ ¿ ÇÝ » ñÏáõ ËÙμÇ ª Ñ ³ Ù ³ ÛÝ ³ Ï ³ Ý ¨ ÁÝï ³ Ý » Ï ³ Ý : Ð ³ Ù ³ ÛÝ ³ - Ï ³ Ý Ùß ³ Ï » ÉÇ ÑáÕ » ñÇ ¨ ³ ñáï ³ í ³ Ûñ » ñÇ ÙÇ Ù ³ ëÁ å ³ ñμ » ñ ³ μ ³ ñ í » ñ ³ μ ³ Å ³ ÝíáõÙ ¿ ñ ÁÝï ³ ÝÇùÝ » ñÇ ÙÇç¨ ª Áëï ßÝã » ñÇ ÃíÇ :
Ð ³ Ù ³ ÛÝùÝ áõÝ » ñ áñáß ³ ÏÇ ÇÝùÝ ³ í ³ ñáõ- ÃÛáõÝ , ¨ · ÛáõÕÇ Ý » ñùÇÝ ÏÛ ³ ÝùÇ Ñ » ï Ï ³ å- í ³ Í Ñ ³ ñó » ñÝ ÇÝùÝ ¿ ñ ïÝûñÇÝáõÙ :
Úáõñ ³ ù ³ ÝãÛáõñ Ñ ³ Ù ³ ÛÝù áõÝ » ñ Çñ » Ï » - Õ » óÇÝ Ï ³ Ù Ù ³ ïáõéÁ « áñÁ ÝíÇñí ³ Í ¿ ñ ÉÇÝáõÙ · ÛáõÕÁ Ñáí ³ Ý ³ íáñáÕ áñ¨ ¿ ëñμÇ : ¶ ÛáõÕ ³ - Ï ³ Ý ù ³ Ñ ³ Ý ³ Ý ½μ ³ ÕíáõÙ ¿ ñ Ñ ³ Ù ³ ÛÝùÇ Ñá · ¨áñ ÏÛ ³ Ýùáí : Ü ³ ¿ ñ ïÝûñÇÝáõÙ ÍÝÝ ¹ - Û ³ Ý « åë ³ Ï ³¹ ñáõÃÛ ³ Ý « à ³ ÕÙ ³ Ý ¨ ³ ÛÉ ³ ñ ³ ñáÕáõÃÛáõÝÝ » ñÁ : º Ï » Õ » óáõÝ ÏÇó ëáíáñ ³ μ ³ ñ Ï ³ ñ ¹ åñáó « áõñ · ÛáõÕÇ » ñ » Ë ³ Ý » ñÁ ëáíáñáõÙ ¿ ÇÝ · ñ » É « Ï ³ ñ ¹³ É « Ñ ³ ßí » É ¨ » ñ ·» É :
ø ³ Õ ³ ùÝ » ñÁ . ø ³ Õ ³ ù ³ ÛÇÝ ÏÛ ³ ÝùÁ
ÎÇÉÇÏÇ ³ Ý · ïÝíáõÙ ¿ ñ ² ñ¨ » Éù- ² ñ¨Ùáõïù ó ³ Ù ³ ù ³ ÛÇÝ ¨ Íáí ³ ÛÇÝ ï ³ ñ ³ ÝóÇÏ ³ é¨ïñ ³ Ï ³ Ý ×³ Ý ³ å ³ ñÑÝ » ñÇ Ë ³ ãÙ » ñáõ- ÏáõÙ : ØÇç » ñÏñ ³ Ï ³ Ý ÍáíÇ ³÷» ñÇÝ · ïÝíáÕ Ý ³ í ³ Ñ ³ Ý · ÇëïÝ » ñÁ ï ³ ñ ³ ÝóÇÏ ³ é¨ïñÇ Ñ ³ - Ù ³ ñ ß ³ ï Ñ ³ ñÙ ³ ñ ¹ Çñù áõÝ » ÇÝ : º ñÏÇñÁ Ñ ³ - ñáõëï ¿ ñ û · ï ³ Ï ³ ñ Ñ ³ Ý ³ ÍáÝ » ñáí « áñáÝù Ù » - Í ³ å » ë Ýå ³ ëï » óÇÝ ³ ñÑ » ëï ³· áñÍáõÃÛ ³ Ý ½ ³ ñ ·³ óÙ ³ ÝÁ : ø ³ Õ ³ ùÝ » ñÇ í » ñ » ÉùÇ · áñ- ÍáõÙ áñáß ³ ÏÇ ¹» ñ Ë ³ Õ ³ óÇÝ Ë ³ ã ³ Ïñ ³ ó ³ ñß ³ í ³ ÝùÝ » ñÁ « áñáÝó ßÝáñÑÇí ² ñ¨ » Éù- ² ñ¨Ùáõïù ³ é¨ïñ ³ Ï ³ Ý Ñ ³ ñ ³ μ » ñáõÃÛáõÝ- Ý » ñÝ ¿³ å » ë ³ ßËáõÅ ³ ó ³ Ý :
ÎÇÉÇÏÛ ³ Ý Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝÇ ù ³ Õ ³ ù ³ ÛÇÝ ÏÛ ³ ÝùÇ ³ ßËáõÅ ³ óÙ ³ Ý ¨ ³ é¨ïñÇ ½ ³ ñ ·³ ó- Ù ³ Ý Ñ ³ Ù ³ ñ Ù » Í Ýß ³ Ý ³ ÏáõÃÛáõÝ áõÝ » ó ³ í Ý ³ ¨ ØáÝÕáÉ ³ Ï ³ Ý Ï ³ ÛëñáõÃÛ ³ Ý ëï » ÕÍáõ-
ÙÁ : ¸ñ ³ ï ³ ñ ³ Íùáí ³ ÝóÝáÕ ³ é¨ïñÇ ×³ - Ý ³ å ³ ñÑÝ » ñÇ ÙÇ Ù ³ ëÝ ³ í ³ ñïíáõÙ ¿ ñ ÙáÝ- ÕáÉÝ » ñÇ ¹³ ßÝ ³ ÏÇó ÎÇÉÇÏÇ ³ ÛáõÙ : ² Ûëï » ÕÇ Ý ³ í ³ Ñ ³ Ý · ÇëïÝ » ñÇó ¿ É ³ åñ ³ ÝùÝ » ñÁ Íáíáí ï » Õ ³÷ áËíáõÙ ¿ ÇÝ º íñáå ³:
ÎÇÉÇÏÛ ³ Ý Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝÇ Ýß ³ Ý ³ íáñ ù ³ - Õ ³ ùÝ » ñÝ ¿ ÇÝ êÇëÁ « î ³ ñëáÝÁ « ²¹³ Ý ³ Ý « ² Û ³ ëÁ « ØëÇëÁ « ÎáéÇÏáëÁ : ´ áÉáñ ù ³ Õ ³ ù- Ý » ñÁ · ïÝíáõÙ ¿ ÇÝ ³ ñùáõÝÇ ïÇñáõÛÃÝ » ñÇ Ù » ç ¨ ³ Û ¹ å ³ ï ׳ éáí ÏáãíáõÙ ¿ ÇÝ Ã ³·³ íáñ ³ - Ï ³ Ý ù ³ Õ ³ ùÝ » ñ : ø ³ Õ ³ ùÝ » ñÇ Ù » ç áñå » ë í ³ ñã ³ Ï ³ Ý ¨ Ùß ³ Ïáõà ³ ÛÇÝ Ï » ÝïñáÝ ³ é ³ ÝÓÝ ³ ÝáõÙ ¿ ñ êÇë Ù ³ Ûñ ³ ù ³ Õ ³ ùÁ : ² Ûëï » Õ ¿ ÇÝ · ïÝíáõÙ Ñ ³ Ûáó ³ ñùáõÝÇùÁ « ¹ ñ ³ Ù ³ ïáõÝÁ « ·³ ÝÓ ³ ñ ³ - ÝÁ « ûï ³ ñ » ñÏñÛ ³ ¹» ëå ³ ÝáõÃÛáõÝÝ » ñÁ : êÇëÁ 1292-1441Ãà © » Õ » É ¿ Ý ³ ¨ ² Ù » Ý ³ ÛÝ Ñ ³ Ûáó Ï ³ ÃáÕÇÏáëáõÃÛ ³ Ý Ýëï ³ í ³ ÛñÁ : ² ñï ³ ùÇÝ ¨ Ý » ñùÇÝ ³ é¨ïñÇ áõ ³ ñÑ » ëï ³ - · áñÍáõÃÛ ³ Ý Ï ³ ñ¨áñ Ï » ÝïñáÝ ¿ ñ ² Û ³ ëÁ : ² ÛÝ ³ Ýí ³ ÝáõÙ ¿ ÇÝ § Ð ³ Ûáó à ³·³ íáñÇ Ý ³ í ³ - Ñ ³ Ý · Çëï ¦: ² Û ³ ëÇ ³ é¨ïñ ³ Ï ³ Ý Ýß ³ Ý ³ Ïáõ- ÃÛáõÝÁ Ñ ³ ïÏ ³ å » ë μ ³ ñÓñ ³ ó ³ í « » ñμ Ë ³ ã ³ - ÏÇñÝ » ñÁ ÏáñóñÇÝ ² ÝïÇáù ¨ ² ùù ³ Ý ³ í ³ - Ñ ³ Ý · ÇëïÝ » ñÁ : ² Û ³ ëÁ ÙÝ ³ ó ² ëÇ ³ Ù ³ Ûñó ³ Ù ³ ùÇ ÙÇ ³ Ï Ù » Í ³ é¨ïñ ³ Ï ³ Ý Ï » ÝïñáÝÁ « áñÁ ùñÇëïáÝÛ ³ Ý » ñÇ Ó » éùÇÝ ¿ ñ : Üñ ³ ³ é¨ïñ ³ Ï ³ Ý Ùñó ³ ÏÇóÁ º· ÇåïáëÇ ² É » ù- ë ³ Ý ¹ ñÇ ³ Ý ³ í ³ Ñ ³ Ý · ÇëïÝ ¿ ñ :
ÎÇÉÇÏÛ ³ Ý Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝÝ ² ñ¨ » Éù- ² ñ¨Ùáõïù ³ é¨ïñÇÝ Ù ³ ëÝ ³ ÏóáõÙ ¿ ñ Çñ · ÛáõÕ ³ ïÝï » ë ³ - Ï ³ Ý ¨ ³ ñÑ » ëï ³· áñÍ ³ Ï ³ Ý ³ åñ ³ ÝùÝ » ñáí : ² ñï ³ Ñ ³ ÝáõÙ ¿ ÇÝ » ñÏ ³ à « · áõÝ ³ íáñ Ù » ï ³ Õ- Ý » ñ « ßÇÝ ³÷³ Ûï « Ñ ³ ó ³ Ñ ³ ïÇÏ « μáõñ ¹« ÓÇ » ñ : ² é¨ïñÇ ½ ³ ñ ·³ óÙ ³ ÝÁ Ýå ³ ëïáõÙ ¿ ÇÝ Ð ³ - Ûáó à ³·³ íáñÝ » ñÇ ÏáÕÙÇó » íñáå ³ óÇ í ³ - ׳ é ³ Ï ³ ÝÝ » ñÇÝ ïñí ³ Í ³ é¨ïñ ³ Ï ³ Ý ³ ñïá- ÝáõÃÛáõÝÝ » ñÁ : ² Ûëå » ë « 1201à © ³ ñïáÝáõ- ÃÛáõÝÝ » ñ ëï ³ ó ³ Ý ç » Ýáí ³ óÇÝ » ñÁ « ÇëÏ 1271 à ©ª í » Ý » ïÇÏóÇÝ » ñÁ : ø ³ Õ ³ ù ³ ÛÇÝ μÝ ³ ÏãáõÃÛ ³ Ý Ýß ³ Ý ³ Ï ³ ÉÇ Ù ³ ëÝ ½μ ³ ÕíáõÙ ¿ ñ ³ ñÑ » ëï ³· áñÍáõÃÛ ³ Ùμ : ² ñÑ » ëï ³ íáñÝ » ñÝ ëï » ÕÍáõÙ ¿ ÇÝ Çñ » Ýó Ï ³ ½- Ù ³ Ï » ñåáõÃÛáõÝÝ » ñÁ ª Ñ ³ Ùù ³ ñáõÃÛáõÝÝ » ñÁ (» Õμ ³ ÛñáõÃÛáõÝ ): ø ³ Õ ³ ùÇ ë ³ ÑÙ ³ ÝÝ » ñáõÙ ÙǨÝáõÛÝ Ù ³ ëÝ ³· ÇïáõÃÛ ³ Ý ³ ñÑ » ëï ³ íáñ- Ý » ñÁ ÙÇ ³ íáñíáõÙ ¿ ÇÝ Ù » Ï Ñ ³ Ùù ³ ñáõÃÛ ³ Ý Ù » ç : Ð ³ Ùù ³ ñáõÃÛ ³ Ý ³ Ý ¹³ Ù ¿ ÇÝ ¹³ éÝáõÙ ³ ÛÝ ³ ñÑ » ëï ³ íáñÝ » ñÁ « áñáÝù áõÝ » ÇÝ ë »÷³ - Ï ³ Ý ³ ñÑ » ëï ³ Ýáó : Üñ ³ Ýù áõÝ » ÇÝ í ³ ñå » - ïÇ ÏáãáõÙ : ² ñÑ » ëï ³ ÝáóáõÙ Ýñ ³ Ýó û · ÝáõÙ ¿ ÇÝ » Ýà ³ í ³ ñå » ïÝ » ñÁ ¨ ³ ß ³ Ï » ñïÝ » ñÁ : Üñ ³ Ýù í ³ ñå » ï Ï ³ ñáÕ ¿ ÇÝ ¹³ éÝ ³ É ³ ñÑ » ë- ï ³· áñÍ ³ Ï ³ Ý áñáß ³ ÏÇ ÑÙïáõÃÛáõÝÝ » ñ Ó » éù
μ » ñ » Éáõó Ñ » ïá :
ÎÇÉÇÏÛ ³ Ý Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝáõÙ ½ ³ ñ ·³ ó ³ Í ¿ ÇÝ Ù » ï ³ Õ ³ Ùß ³ ÏáõÃÛáõÝÁ « åÕÝÓ ³· áñÍáõ- ÃÛáõÝÁ « ½ÇÝ ³· áñÍáõÃÛáõÝÁ « áëÏ » ñãáõÃÛáõÝÁ « Ï ³ ß »· áñÍáõÃÛáõÝÁ ¨ ½ ³ Ý ³ ½ ³ Ý ³ ÛÉ ³ ñ- Ñ » ëïÝ » ñ :
² ñÑ » ëïÇ ¨ ³ é¨ïñÇ ½ ³ ñ ·³ óÙ ³ Ý Ñ ³ Ù ³ ñ ËÇëï Ï ³ ñ¨áñ ¿ ñ Ý ³ ¨ ¹ ñ ³ Ù ³ ßñç ³ Ý ³ éáõ- ÃÛ ³ Ý × Çßï Ï ³ ½Ù ³ Ï » ñåáõÙÁ : ¸ñ ³ ÙÝ » ñÇ Ãá- Õ ³ ñÏáõÙÝ ëÏëí » É ¿ ñ ¹» é¨ë èáõμÇÝÛ ³ Ý Çß- Ë ³ ÝáõÃÛ ³ Ý ßñç ³ ÝáõÙ ¨ ß ³ ñáõÝ ³ Ïí » É ÙÇÝã¨ å » ïáõÃÛ ³ Ý ÏáñÍ ³ ÝáõÙÁ : ÐÇÙÝ ³ Ï ³ Ý ¹ ñ ³ - Ù ³ Ï ³ Ý ÙÇ ³ íáñÁ ³ ñÍ ³ à » ¹ ñ ³ ÙÝ ¿ ñ : øÇã ã ¿ - ÇÝ Ý ³ ¨ åÕÝÓ » ¹ ñ ³ ÙÝ » ñÁ : ² ñÍ ³ à » ¹ ñ ³ ÙÁ « áñÁ ÏáãíáõÙ ¿ ñ à ³·³ íáñ ³ Ï ³ Ý « û · ï ³· áñÍ » É » Ý Ý ³ ¨ ³ ÛÉ » ñÏñÝ » ñáõÙ :
² ñùáõÝÇùÁ
 ³·³ íáñÁ å » ïáõÃÛáõÝÁ Ï ³ é ³ í ³ ñáõÙ ¿ ñ ³ ñùáõÝÇùÇ ÙÇçáóáí « áñÇ Ù » ç ÙïÝáõÙ ¿ ÇÝ ³ ñùáõÝÇ ËáñÑáõñ ¹ Á « μ ³ ñÓñ ³· áõÛÝ ¹³ ï ³ - Ï ³ Ý ³ ïÛ ³ ÝÁ ¨ · áñÍ ³ Ï ³ ÉáõÃÛáõÝÝ » ñÁ :
² ñùáõÝÇùÇ · ÉáõË ëϽμáõÙ Ï ³ Ý · Ý ³ Í ¿ ñ Ð ³ Ûáó ÇßË ³ ÝÁ « ÇëÏ 1198 ÃíÇó ª Ð ³ Ûáó à ³ - ·³ íáñÁ : Üñ ³ Ýù ¿ ÇÝ å ³ ï » ñ ³ ½Ù Ñ ³ Ûï ³ ñ ³ - ñáõÙ « Ñ ³ ßïáõÃÛáõÝ ¨ ¹³ ßÇÝù ÏÝùáõÙ « ù ³ - Õ ³ ùÝ » ñ áõ ³ ÙñáóÝ » ñ ÑÇÙÝ ³¹ ñáõÙ « ¹ ñ ³ ÙÝ » ñ Ñ ³ ïáõÙ ¨ ÉáõÍáõÙ ·³ Ñ ³ Å ³ é ³ Ý · Ù ³ Ý ËÝ ¹ Ç- ñÁ : º ñÏñÇ · áñÍ ³¹ Çñ ÇßË ³ ÝáõÃÛáõÝÁ à ³·³ - íáñÝ Çñ ³ Ï ³ Ý ³ óÝáõÙ ¿ ñ · áñÍ ³ Ï ³ ÉáõÃÛáõÝ- Ý » ñÇ ÙÇçáóáí : î ³ ëÇó ³ í » ÉÇ · áñÍ ³ Ï ³ Éáõ- ÃÛáõÝÝ » ñÇ ÙÇ Ù ³ ëÁ ÝÙ ³ Ý ¿ ñ Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝáõÙ » Õ ³ ÍÝ » ñÇÝ « ÇëÏ ÙÛáõëÝ » ñÁ Ýáñ ¿ ÇÝ :
 ³·³ íáñáõÃÛ ³ Ý Ñéã ³ ÏáõÙÇó Ñ » ïá í » - ñ ³ Ï ³ Ý · Ýí » ó à ³·³¹ Çñ · áñÍ ³ Ï ³ ÉáõÃÛáõÝÁ : Ð ³ Ý ¹ ÇëáõÃÛáõÝÝ » ñÇ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï Ý ³ ¿ ñ à ³· ¹ ÝáõÙ Ã ³·³ íáñÇ · ÉËÇÝ « ÇÝãå » ë Ý ³ ¨ Ñ » ï¨áõÙ ¿ ñ ³ ñùáõÝÇ ³ ñ ³ ñáÕ ³ Ï ³ ñ · Ç å ³ Ñ- å ³ ÝÙ ³ ÝÁ :
ÊÝ ³ Ù ³ Ï ³ ÉáõÃÛáõÝ ( å ³ ÛÉáõÃÛáõÝ ) · áñ- Í ³ Ï ³ ÉáõÃÛáõÝÁ ÍÝáõÝ ¹ ¿ ³ é » É ¹» é¨ë ÇßË ³ - ÝáõÃÛ ³ Ý ßñç ³ ÝáõÙ : ¶ áñÍ ³ Ï ³ ÉÁ ÏáãíáõÙ ¿ ñ å ³ ÛÉ : Ü ³ à ³·³ íáñÇ ³ é ³ çÇÝ ËáñÑñ ¹³ - Ï ³ ÝÝ ¿ ñ « ÇëÏ Ýñ ³ μ ³ ó ³ Ï ³ ÛáõÃÛ ³ Ý ¹» å- ùáõÙ ÷ áË ³ ñÇÝáõÙ ¿ ñ Ýñ ³ Ý :  ³·³ íáñÇ ³ Ýã ³÷³ Ñ ³ ëáõÃÛ ³ Ý ¹» åùáõÙ å ³ ÛÉÝ Çñ ³ - Ï ³ Ý ³ óÝáõÙ ¿ ñ áã ÙÇ ³ ÛÝ Ýñ ³« ³ Ûɨ ³ ÙμáÕç » ñÏñÇ ËÝ ³ Ù ³ Ï ³ ÉáõÃÛáõÝÁ : º ñÏñÇ Ï ³ é ³ í ³ ñÙ ³ Ý Ñ ³ Ù ³ Ï ³ ñ · áõÙ Ù » Í ¿ ñ ³ ñùáõÝÇ å ³ É ³ ïÇ Ï ³ é ³ í ³ ñãÇ ª ë » Ý » ëÏ ³ - ÉÇ ¹» ñÁ « áñÁ ïÝûñÇÝáõÙ ¿ ñ ³ ñùáõÝÇ » Ï ³ Ùáõï- Ý » ñÁ ¨ Í ³ Ëë » ñÁ :
¶ áñÍ ³ Ï ³ ÉáõÃÛáõÝÝ » ñÇ Ù » ç μ ³ í ³ Ï ³ Ý ³ ½ ¹» óÇÏ ¿ ñ ³ ñùáõÝÇ ù ³ ñïáõÕ ³ ñáõÃÛáõÝÁ « áñÇ · ÉË ³ íáñ å ³ ßïáÝÛ ³ Ý ÏáãíáõÙ ¿ ñ Ï ³ Ýó- É » ñ : êáíáñ ³ μ ³ ñ Ý ³ ¿ ñ Õ » Ï ³ í ³ ñáõÙ μ ³ - Ý ³ ÏóáõÃÛáõÝÝ » ñÝ ûï ³ ñ » ñÏñÝ » ñÇ Ñ » ï : º ñÏñÇ ½ÇÝí ³ Í áõÅ » ñÁ Ï ³ ½Ù ³ Ï » ñå » Éáõ ¨ Õ » Ï ³ í ³ ñ » Éáõ Ñ ³ Ù ³ ñ ëï » ÕÍí » É ¿ ñ » ñ » ù · áñ- Í ³ Ï ³ ÉáõÃÛáõÝ ª ëå ³ ñ ³ å » ïáõÃÛáõÝ « ëå ³ - ë ³ É ³ ñáõÃÛáõÝ « Ù ³ ñ ³ ç ³ ËïáõÃÛáõÝ ( Ù ³ ï ³ - Ï ³ ñ ³ ñÙ ³ Ý ): êå ³ ñ ³ å » ïÇÝ ÎÇÉÇÏÇ ³ ÛáõÙ ³ Ýí ³ ÝáõÙ ¿ ÇÝ Ý ³ ¨ · áõÝ ¹ ëï ³ μÉ : Ü ³ μ ³ - Ý ³ ÏÇ ÁÝ ¹ Ñ ³ Ýáõñ Ññ ³ Ù ³ Ý ³ ï ³ ñÝ ¿ ñ : ´³ - Ý ³ ÏáõÙ Ù » Í ¿ ñ ³ ñùáõÝÇ Ñ » Í » É ³ ½áñÇ Ññ ³ - Ù ³ Ý ³ ï ³ ñÇ ª ëå ³ ë ³ É ³ ñÇ ¹» ñÁ : ´³ Ý ³ ÏÇ ëå ³ é ³ ½ÇÝáõÃÛ ³ Ý ¨ å ³ ñ » ÝÇ Ù ³ ï ³ Ï ³ - ñ ³ ñÙ ³ Ùμ ½μ ³ ÕíáõÙ ¿ ñ Ù ³ ñ ³ ç ³ ËïáõÃÛáõÝÁ « áñÇ Õ » Ï ³ í ³ ñÁ ÏáãíáõÙ ¿ ñ Ù ³ ñ ³ ç ³ Ëï :
Þ ³ ñáõÝ ³ Ï » ÉÇ
ÐÐ ä ² Þîä ² ÜàôÂÚ ² Ü Ü ² Ê ² ð ² ðàôÂÚ ² Ü ä ² ÞîàÜ ²  º ðÂ
13