ÂÆì 12 ( 1259 ) 19 - 25 ê º äî º Ø ´º ðÆ 2018
1919à © ÝáÛ » Ù µ» ñÇ í » ñç » ñÇÝ ÐÐ
Ï ³ é ³ í ³ ñáõÃÛ ³ Ý Ññ ³ -
Ñ ³ Ý · áí ¼ ³ Ý ·» ½áõñáõÙ · Ý- ¹³ å » ï ²© Þ ³ ÑÙ ³ ½Û ³ ÝÇÝ « áñÁ Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝÇ Ð ³ Ýñ ³ å » - ïáõÃÛ ³ Ý Ï ³ é ³ í ³ ñáõÃÛ ³ Ý áñáßÙ ³ Ù µ Ýß ³ Ý ³ Ïí » É ¿ ñ ¼ ³ Ý ·» ½áõñÇ · ÉË ³ íáñ Ý ³ Ñ ³ Ý ·³ å » ï ¨ é ³ ½Ù ³ Ï ³ Ý áõ- Å » ñÇ Ññ ³ Ù ³ Ý ³ ï ³ ñ « ÷ áË ³ ñÇÝáõÙ » Ý ê © Ø » ÉÇù-ÚáÉãÛ ³ ÝÁ ¨ ·» Ý » ñ ³ É Ô ³ ½ ³ ñÛ ³ ÝÁ « áñáÝù ëï ³ ÝÓÝáõÙ » Ý ·³ í ³ éÇ ù ³ Õ ³ ù ³ óÇ ³ Ï ³ Ý áõ é ³ ½Ù ³ Ï ³ Ý · áñÍ » ñÇ Õ » Ï ³ í ³ ñáõÙÁ :
Üñ ³ Ýó Ù ³ ëÝ ³ ÏóáõÃÛ ³ Ù µ ëï » ÕÍíáõÙ ¿ § ì ³ ñÇãÝ » ñÇ ËáñÑáõñ ¹¦ Ù ³ ñÙÇÝÁ « áñÇ Ó » éùáõÙ ¿ Ï » ÝïñáÝ ³ ÝáõÙ ·³í ³ éÇ ÇßË ³ ÝáõÃÛáõÝÁ : ê © ìñ ³ óÛ ³ ÝÇ · Ý ³ Ñ ³ ïÙ ³ Ù µ ` ¼ ³ Ý- ·» ½áõñÁ Ó¨ ³ Ï ³ Ýáñ » Ý Ï ³ ½Ù ³ Ï » ñåí » É ¿ ñ áñå » ë Ð ³ Û ³ ë- ï ³ ÝÇ Ð ³ Ýñ ³ å » ïáõÃÛ ³ Ý Ù ³ ë ( êÇÙáÝ ìñ ³ óÛ ³ Ý « § Ð ³ - Û ³ ëï ³ ÝÇ Ð ³ Ýñ ³ å » ïáõÃÛáõÝ ¦« ¿ ç 371 ): ê © Ø » ÉÇù-ÚáÉãÛ ³ ÝÇ Ý ³ Ë ³·³ ÑáõÃÛ ³ Ù µ · áñÍáÕ ù ³ Õ ³ - ù ³ ÛÇÝ ÇßË ³ ÝáõÃÛáõÝÁ ( í ³ ñÇãÝ » ñÇ ËáñÑáõñ ¹) ¼ ³ Ý ·» ½áõñÁ µ³ Å ³ ÝáõÙ ¿ » ñÏáõ ·³ í ³ éÇ © § 1 © ´ áõÝ ¼ ³ Ý ·» ½áõñ « î ³ è « ¸ ³ ñ ³µ³ ë « êÇëÇ ³ Ý` ¼ ³ Ý ·» ½áõñ ·³ í ³ é ³ ÝáõÝáí « 2 © Ô ³÷³ Ý « ´³ Õ ³µ» ñ ¹ -¶» Õí ³ Û Óáñ « ² ñ¨Çù ¨ ¶ áÕÃÝ` Î ³ - å ³ ñ · áÕà ³ ÝáõÝáí ¦ ( ÝáõÛÝ ï » ÕáõÙ ):
ØÇ ³ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï « ¼ ³ Ý ·» ½áõñÁ µ³ Å ³ ÝíáõÙ ¿ » ñ » ù ½ÇÝíáñ ³ Ï ³ Ý ßñç ³ ÝÝ » ñÇ © ¶ áñÇëÇ « êÇëÇ ³ ÝÇ « áñÇ Ññ ³ Ù ³ Ý ³ - ï ³ ñÝ ¿ ñ · ÉË ³ å » ï ( Ï ³ åÇï ³ Ý ) äáÕáë î » ñ-¸ ³ íÃÛ ³ ÝÁ « Î ³ å ³ ñ · áÕÃÇ` ¶³ ñ »· ÇÝ ÜÅ ¹» ÑÇ Ññ ³ Ù ³ Ý ³ ï ³ ñáõ- ÃÛ ³ Ù µ:
Ü ³ Ëáñ ¹ ï ³ ñÇÝ » ñÇÝ ²¹ ñ µ» ç ³ ÝÇ ÇßË ³ ÝáõÃÛáõÝÝ » ñÇ ÏáÕÙÇó ¼ ³ Ý ·» ½áõñ- ² ñó ³ ËÇ · ÉË ³ íáñ Ý ³ Ñ ³ Ý ·³ å » ï Ýß ³ Ý ³ Ïí ³ Í Êáëñáí- ´» Ï êáõÉà ³ ÝáíÇ · ÉË ³ íáñáõÃÛ ³ Ù µ ¼ ³ Ý ·» ½áõñÇ ¨ ² ñó ³ ËÇ íñ ³ å ³ ñ µ» ñ ³µ³ ñ Ó » éÝ ³ ñÏíáÕ Ñ ³ ñÓ ³ ÏáõÙÝ » ñÁ « µ³ ½ÙÇóë ÏñÏÝíáÕ Ñ ³ Û-Ãáõñù ³ Ï ³ Ý ½ÇÝí ³ Í µ³ ËáõÙÝ » ñÝ áõ ·³ í ³ éáõÙ ïÇñáÕ Çñ ³ Ï ³ Ý Ï ³ óáõ- ÃÛáõÝÁ Ññ ³ Ù ³ Û ³µ³ ñ à » É ³¹ ñáõÙ ¿ ÇÝ « áñ ÐÐ Ï ³ é ³ í ³ ñáõ- ÃÛáõÝÁ åÇïÇ áñ ¹»· ñ » ñ áõ · áñÍ » ñ ³ é ³ í » É Ï » ÝëáõÝ ³ Ï áõ · áñÍáõÝ Ù ³ ñï ³ í ³ ñáõÃÛ ³ Ù µ: ¼ ³ Ý ·» ½áõñáõÙ ß ³ ñáõÝ ³ - Ï ³µ³ ñ ï » ÕÇ áõÝ » ó ³ Í ³ ½ ·³ ÙÇçÛ ³ Ý ½ÇÝí ³ Í µ³ ËáõÙÝ » - ñÁ ÙÇ ³ Ýß ³ Ý ³ Ï Ñ ³ í ³ ëïáõÙ ¿ ÇÝ « áñ ÙÇ ³ ÛÝ ï » ÕÇ Ù ³ ñï ³ - Ï ³ Ý áõÅ » ñáí ·³ í ³ éÝ ³ Ù µ áÕçáõÃÛ ³ Ù µ Ù ³ ÑÙ »¹³ Ï ³ Ý µ Ý ³ ÏãáõÃÛáõÝÇó Ù ³ ùñ » ÉÁ ã ³÷³ ½ ³ Ýó ¹ Åí ³ ñÇÝ ËÝ ¹ Çñ ¿ ñ : ² ÝÑñ ³ Å » ßï ¿ ñ í × é ³ Ï ³ Ý Ñ ³ Ï ³ Ñ ³ ñí ³ Í ï ³ É ¼ ³ Ý ·» - ½áõñÝ áõ ² ñó ³ ËÁ µ éÝ ³ ½ ³ íà » Éáõ Ýå ³ ï ³ Ïáí ²¹ ñ µ» ç ³ - ÝÇ ÇßË ³ ÝáõÃÛáõÝÝ » ñÇ Ï » Ýë ³· áñÍ ³ Í ù ³ Õ ³ ù ³ Ï ³ Ýáõ- ÃÛ ³ ÝÝ áõ ¼ ³ Ý ·» ½áõñÁ í » ñçÝ ³ Ï ³ Ý ³ å » ë Ù ³ ùñ » É Ù ³ ÑÙ » - ¹³ Ï ³ Ý µ Ý ³ ÏãáõÃÛáõÝÇó :
¼ ³ Ý ·» ½áõñÁ Ãáõñù µ Ý ³ ÏãáõÃÛáõÝÇó í » ñçÝ ³ Ï ³ Ý ³ å » ë Ù ³ ùñ » ÉÁ Ï ³ ñ¨áñ ³· áõÛÝ Ýß ³ Ý ³ ÏáõÃÛáõÝ áõÝ » ñ áã ÙÇ ³ ÛÝ ¼ ³ Ý ·» ½áõñÇ « ³ Ûɨ ² ñó ³ ËÇ Ñ ³ Ù ³ ñ « ù ³ ÝÇ áñ ³ ÛÝï » Õ é ³ ½Ù ³ Ï ³ Ý · áñÍáÕáõÃÛáõÝÝ » ñ Í ³ í ³ É » Éáõó ³ é ³ ç ³ ÝÑñ ³ - Å » ßï ¿ ñ ³ å ³ Ñáí » É ÃÇÏáõÝùÇ ³ Ýíï ³ Ý · áõÃÛáõÝÝ áõ µ³ - ó » É ¹» åÇ ² ñó ³ Ë ï ³ ÝáÕ áõÕÇÝ » ñÁ :
ÐÐ Ï ³ é ³ í ³ ñáõÃÛ ³ Ý Ññ ³ Ñ ³ Ý · áí ¸ñáÝ 1919 à © ¹» Ï- ï » Ù µ» ñÇ í » ñç » ñÇÝ 600 ½ÇÝíáñÝ » ñáí Ñ ³ ëÝáõÙ ¿ ¶ áñÇë :
¶» Ý » ñ ³ É Ð ³ Ëí » ñ ¹ Û ³ ÝÇ Ñ ³ í ³ ëïÙ ³ Ù µ ` § ¸ñáÛÇÝ ³ é ³ - ç ³¹ ñ ³ Ýù ¿ ñ ïñí ³ Í ³ é ³ çÇÝ Ñ » ñÃÇÝ Ù ³ ùñ » É ¼ ³ Ý ·» ½áõñÇ Ñ ³ ñ ³ í ³ ÛÇÝ ¨ ³ ñ¨ » ÉÛ ³ Ý ßñç ³ ÝÝ » ñÝ áõ Ô ³÷³ ÝÁ « ÇÝãå » ë Ý ³ ¨ ¼ ³ Ý ·» ½áõñÇ ¨ Ô ³ ñ ³µ³ ÕÇ ÙÇç¨ ÁÝÏ ³ Í · áïÇÝ Ã ³ à ³ ñ µ Ý ³ ÏãáõÃÛáõÝÇó « áñå » ë½Ç ³ å ³ Ñáíí » ñ Ýñ ³ Ýó Ï ³ åÁ ¦ ( Ð ²²« ý © 45 « ó © 1 « ·© 177 « à © 19 ):
¸ñáÛÇ Å ³ Ù ³ ÝáõÙáí ½áñ ³ Ñ ³ í ³ ùÇ áõ Ù ³ ñï ³ Ï ³ Ý ËÙ- µ» ñ Ï ³ ½Ù ³ íáñ » Éáõ · áñÍÁÝà ³ óÝ ³ í » ÉÇ ¿ ³ ñ ³·³ óí » É « ÁÝ ¹ áñáõÙ « ¼ ³ Ý ·» ½áõñÛ ³ Ý Ù ³ ñï ³ Ï ³ Ý áõÅ » ñÇ Ï ³ ½Ù ³ - Ï » ñåÙ ³ Ý Ý ³ Ë ³ å ³ ïñ ³ ëï ³ Ï ³ Ý ³ ßË ³ ï ³ ÝùÝ » ñÁ Ï ³ - ï ³ ñí » É » Ý ËÇëï ùáÕ ³ ñÏí ³ Í « Ñ ³ Ï ³ é ³ Ïáñ ¹ Ç Ñ ³ Ù ³ ñ ³ ÝÝÏ ³ ï :
Ì ³ Ýáà ³ Ý ³ Éáí ¼ ³ Ý ·» ½áõñáõÙ ïÇñáÕ Çñ ³ íÇ ×³ ÏÇÝ » õ ËáñÑñ ¹³ Ïó » Éáí § ì ³ ñÇãÝ » ñÇ ËáñÑáõñ ¹¦ Ù ³ ñÙÝÇ ³ Ý ¹³ Ù- Ý » ñÇ áõ ï » ÕÇ é ³ ½Ù ³ Ï ³ Ý áõÅ » ñÇ Ññ ³ Ù ³ Ý ³ ï ³ ñÝ » ñÇ Ñ » ï ª ¸ñáÝ í × éáõÙ ¿ ³ é ³ çÇÝ Ñ » ñÃÇÝ Ù ³ ùñ » É ¼ ³ Ý ·» ½áõñÇ Ãáõñù » ñáí µ Ý ³ Ï » óí ³ Í ³ Ù » Ý ³ ËÇï ÞáõéÝáõË « Ø ³ ½ñ ³« Ü ³ íÉáõ « ¾Ûí ³ ½É ³ ñ ßñç ³ ÝÁ « ³ í » ÉÇ ù ³ Ý » ñ » ëáõÝ · ÛáõÕ » ñ « áñáÝù ³ Ýçñå » ï » É ¿ ÇÝ Î ³ å ³ ñ · áÕÃÇ ( Î ³÷³ Ý « ¶» Ýí ³ ½ (² ñ¨Çù-Ø » ÕñÇ )« ¶ áÕà ³ Ý ) ßñç ³ ÝÝ » ñÁ µ áõÝ ¼ ³ Ý ·» ½áõñÇó (¶ áñÇë ¨ êÇëÇ ³ Ý )« ÇÝãå » ë Ý ³ ¨ ² ñó ³ ËÇó : Ð ³ ñÏ ³ íáñ ¿ ñ í » ñ ³ óÝ » É ¼ ³ Ý ·» ½áõñÇ ÑÛáõëÇë ³ ÛÇÝ áõ Ñ ³ ñ ³ í ³ ÛÇÝ ßñç ³ ÝÝ » ñÇ Ï ³ åÝ áõ Ñ ³ Õáñ ¹³ ÏóáõÃÛ ³ Ý áõÕÇÝ » ñÁ ³ ñ ·» É ³ - ÷³ ÏáÕ å ³ ïÝ » ßÝ áõ ³ å ³ Ñáí » É µ Ý ³ ÏãáõÃÛ ³ Ý ³ Ýíï ³ Ý · » ñà » õ » ÏáõÃÛáõÝÁ : ² Û ¹ · áñÍáÕáõÃÛ ³ Ý Ï » Ýë ³· áñÍÙ ³ Ù µ áã ÙÇ ³ ÛÝ ¼ ³ Ý ·» ½áõñÁ ÏÙ ³ ùñí » ñ Ù ³ ÑÙ »¹³ Ï ³ Ý µ Ý ³ Ïãáõ- ÃÛáõÝÇó , áõ ³ ÝË ³÷³ Ý Ï · áñÍ » ÇÝ Î ³÷³ ÝÇ áõ ¶ áñÇëÇ ßñç ³ ÝÝ » ñÁ ÙÇÙÛ ³ Ýó Ï ³ åáÕ Ñ ³ Õáñ ¹³ ÏóáõÃÛ ³ Ý áõÕÇÝ » ñÁ « ³ ÛÉ » õ Ï µ³ óí » ñ ¹» åÇ ² ñó ³ Ë Ó · íáÕ ×³ Ý ³ å ³ ñÑÁ « ¨ ³ ÛÝï » Õ é ³ ½Ù ³ Ï ³ Ý · áñÍáÕáõÃÛáõÝÝ » ñ Í ³ í ³ É » Éáõó ³ é ³ ç « ÏÉáõÍí » ñ ÃÇÏáõÝùÇ ³ Ýíï ³ Ý · áõÃÛ ³ Ý Ñ ³ ñóÁ :
Âáõñù ³µ Ý ³ Ï ³ Û ¹ · ÛáõÕ » ñÁ ß ³ ï É ³ í Ï ³ ½Ù ³ Ï » ñåí ³ Í ¿ ÇÝ áõ ½ÇÝí ³ Í ¨ Ùßï ³ å » ë Ï ³ åÇ Ù » ç ÉÇÝ » Éáí ²¹ ñ µ» ç ³ - ÝÇ ÇßË ³ ÝáõÃÛáõÝÝ » ñÇ Ñ » ï ª å ³ ïñ ³ ëï ¿ ÇÝ ³ é ³ çÇÝ ÇëÏ Ññ ³ Ñ ³ Ý · Ç ¹» åùáõÙ Ñ ³ ñÓ ³ Ïí » Éáõ Ñ ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý · ÛáõÕ » ñÇ íñ ³:
¶» Ý » ñ ³ É Ð ³ Ëí » ñ ¹ Û ³ ÝÇ íÏ ³ ÛáõÃÛ ³ Ù µ. §©©© ² Û ¹ µ Ý ³ Ïãáõ- ÃÛáõÝÁ ³¹ ñ µ» ç ³ Ý ³ Ï ³ Ý Ññ ³ Ñ ³ Ý · ÇãÝ » ñÇ ÏáÕÙÇó ß ³ ï É ³ í Ï ³ ½Ù ³ Ï » ñåí ³ Í ¿ ñ » õ Çñ » ÝÇó Ý » ñÏ ³ Û ³ óÝáõÙ ¿ ñ áñå » ë ½ÇÝí ³ Í ½áñ ³ Ù ³ ë » ñ « ³ å ³ Ñáíí ³ Í ÝáõÛÝÇëÏ · Ý ¹³ - óÇñÝ » ñáí ¦ ( ÝáõÛÝ ï » ÕáõÙ ):
ØÇÝ㨠í × é ³ Ï ³ Ý · áñÍáÕáõÃÛáõÝÝ » ñ Ó » éÝ ³ ñÏ » ÉÁ , ¼ ³ Ý- ·» ½áõñÇ é ³ ½Ù ³ Ï ³ Ý áõÅ » ñÇ Ññ ³ Ù ³ Ý ³ ï ³ ñáõÃÛáõÝÁ ¹ Ç- ÙáõÙ ¿ Ãáõñù ³µ Ý ³ Ï · ÛáõÕ » ñÇÝ ¨ ³ é ³ ç ³ ñÏáõÙ Ë ³ Õ ³ Õáõ- ÃÛ ³ Ù µ Ñ » é ³ Ý ³ É ³ Û ¹ ï ³ ñ ³ ÍùÇó :
Âáõñù » ñÁ áã ÙÇ ³ ÛÝ Ù » ñÅáõÙ » Ý ÁÝ ¹ áõÝ » É ³ é ³ ç ³ ñÏáõ- ÃÛáõÝÁ « ³ Ûɨ ëå ³ éÝ ³ ÉÇ Ñ ³ Ûï ³ ñ ³ ñáõÙ » Ý « à » ` § àã ÙÇ ³ ÛÝ ã » Ý ÁÝ ¹ áõÝáõÙ ¶ áñÇëÇ ÇßË ³ ÝáõÃÛáõÝÁ « ³ Ûɨ å ³ ïñ ³ ëïíáõÙ » Ý · ñ ³ í » É ²¹ ñ µ» ç ³ ÝÇÝ å ³ ïÏ ³ ÝáÕ ³ Ù µ áÕç Ñ ³ Û- Ï ³ Ï ³ Ý ¼ ³ Ý ·» ½áõñÁ ©©©¦ (§ Ð ³ Ûñ » ÝÇù ¦ ³ Ùë ³· Çñ « 1941à © ÑáõÝÇë « ¿ ç 97 ): ¸ñáÛÇÝ ¨ ½ ³ Ý ·» ½áõñÛ ³ Ý Ù ³ ñï ³ Ï ³ Ý áõÅ » ñÇ Ññ ³ Ù ³ -
Ý ³ ï ³ ñáõÃÛ ³ Ý Ñ ³ Ù ³ ñ ³ ÛÉÁÝïñ ³ Ýù ³ Ûɨë ãÏ ³ ñ :
¼ ³ Ý ·» ½áõñÇ § Ù ³ ùñÙ ³ Ý ¦ · áñÍáÕáõÃÛ ³ ÝÁ ¸ñáÝ Ù ³ ë- Ý ³ ÏÇó ¿ ¹³ ñÓÝáõÙ Çñ Ù ³ ñï ³ Ï ³ Ý ½ÇÝ ³ ÏÇó « ¸ ³ ñ ³ É ³· - Û ³ ½Ç Ù ³ ñï ³ Ï ³ Ý áõÅ » ñÇ Ññ ³ Ù ³ Ý ³ ï ³ ñ Ú ³ åáÝÇÝ ( Ðáí- Ñ ³ ÝÝ » ë ä ³ ñáÝÛ ³ Ý )« áñÁ áñå » ë Ñ » ÍÛ ³ É í ³ ßïÇ Ññ ³ Ù ³ - Ý ³ ï ³ ñ Ù ³ ëÝ ³ Ïó » É ¿ ñ Ýñ ³ · ÉË ³ íáñ ³ Í 2-ñ ¹ Ï ³ Ù ³ íáñ ³ Ï ³ Ý ½áñ ³ ËÙ µ Ç ÙÕ ³ Í µ áÉáñ Ù ³ ñï » ñÇÝ : ø ³ ÝÇ áñ ¼ ³ Ý ·» ½áõñÇ » ñ » ù ½ÇÝíáñ ³ Ï ³ Ý ßñç ³ ÝÝ » ñÇó` Ï » Ýïñá- Ý ³ Ï ³ ÝÇ « ³ ÛëÇÝùÝ ª µ áõÝ ¼ ³ Ý ·» ½áõñÇ (¶ áñÇëÝ Çñ ßñç ³ Ï ³ · ÛáõÕ » ñáí ) Ù ³ ñï ³ Ï ³ Ý áõÅ » ñÇ Ññ ³ Ù ³ Ý ³ ï ³ ñ ÙÇÝã ³ Û ¹ ¹» é¨ë Ýß ³ Ý ³ Ïí ³ Í ã ¿ ñ « ¸ñáÝ Ñ » Ýó Ú ³ åáÝÇÝ ¿ íëï ³ ÑáõÙ ÞáõéÝáõËÇ ×³ Ï ³ ïÇ Ññ ³ Ù ³ Ý ³ ï ³ ñáõÃÛáõÝÁ : ä ² îØàôÂÚ ² Ü ¾æ º ðÆò
ÐÐ ä ² Þîä ² ÜàôÂÚ ² Ü Ü ² Ê ² ð ² ðàôÂÚ ² Ü Ð ² ܸ º ê 23