13
Â Æ ì 4 4 ( 1 2 1 5 ) 8 - 1 4 Ü à Ú º Ø ´ º ð Æ 2 0 1 7
² ¼ ¶² ÚÆÜ ¸äðàôÂÚàôÜ
ØÊÆÂ ² ðÚ ² Ü ØÆ ²´² ÜàôÂÚàôÜ - 300
Úáõñ ³ ù ³ ÝãÛáõñ Ù » Í · áñÍÇ · ÉáõË Ï ³ Ý · Ý ³ Í ¿ ÉÇÝáõÙ ÙÇ Ù » Í « ÝíÇñí ³ Í áõ Ñ ³ Ý ×³ ñ » Õ ³ Ý- Ñ ³ ï ³ Ï ³ ÝáõÃÛáõÝ « áñÁ áã ÙÇ ³ ÛÝ ×³ Ý ³ å ³ ñÑ ¿ μ ³ - óáõÙ « ³ ÛÉ Ý ³ ¨ ¹³ éÝáõÙ ¿ ³ Û ¹ ׳ Ý ³ å ³ ñÑÇ ³ é ³ çÇÝ áõÕ¨áñÁ : ² Û ¹ ѽáñ « μ ³ ½Ù ³ ï ³ Õ ³ Ý ¹ ³ ÝÑ ³ ïÝ » ñÇó Ù » ÏÁ Ù » ñ Çñ ³ Ï ³ ÝáõÃÛ ³ Ý Ù » ç ØËÇà ³ ñ ê » μ ³ ëï ³ - óÇ í ³ ñ ¹³ å » ïÝ ¿ ñ : Ü ³ Çñ μáí ³ Ý ¹³ Ï ÏÛ ³ ÝùÁ ÝíÇñ » ó Ñ ³ Û ÅáÕáíñ ¹ Ç Éáõë ³ íáñáõÃÛ ³ Ý ëñμ ³ ½ ³ Ý · áñ- ÍÇÝ` ïá · áñí ³ Í ³ ÛÝåÇëÇ Ñá · ¨áñ Ïáñáíáí , áñ Ï ³ Ý · ã ³ é ³ í ³ Ý ·³ Ù ËáãÁÝ ¹ áïÝ » ñÇ ³ é ³ ç :
1676 Ãí ³ Ï ³ ÝÇÝ ê » μ ³ ëïÇ ³ ÛáõÙ ÍÝí ³ Í ³ Ûë ³ Ý- Ñ ³ ïÁ « Ñ ³ Ù ³ Ïí ³ Í áõëÙ ³ Ý ³ ÝÑ ³· Í ³ ñ ³ íáí « ßñçáõÙ ¿ ¾çÙÇ ³ ÍÝÇ « ê¨ ³ ÝÇ « ´³ ë » ÝÇ í ³ Ýù » ñáí « ë ³ - Ï ³ ÛÝ ãÇ · ïÝáõÙ Çñ ³ ÏÝÏ ³ É ³ ÍÁ : î ³ Ï ³ íÇÝ å ³ ï ³ - ÝÇ` ØËÇà ³ ñÁ êáõñμ Üß ³ Ý í ³ ÝùáõÙ ÝíÇñíáõÙ ¿ ³ Ý- ËáÝç ÁÝà » ñó ³ ÝáõÃÛ ³ ÝÝ áõ ÇÝùÝ ³ ½ ³ ñ ·³ óÙ ³ ÝÁ : øë ³ Ý ï ³ ñ » Ï ³ ÝáõÙ « Ñ ³ ½Çí Ïáõë ³ ÏñáÝ ù ³ Ñ ³ Ý ³ Ó » éÝ ³¹ ñí ³ Í « ³ Ï ³ Ý ³ ï » ë ÉÇÝ » Éáí Ð ³ Û ³ ëï ³ ÝÇ ÝÛáõà ³ Ï ³ Ý áõ ÇÙ ³ ëï ³ Ï ³ Ý Í ³ Ýñ íÇ ×³ ÏÇÝ « áñáßáõÙ ¿ ³ ß ³ Ï » ñïÝ » ñ Ñ ³ í ³ ù » É áõ ÙÇ ³ μ ³ ÝáõÃÛáõÝ ÑÇÙÝ » É` Ýå ³ ëï » Éáí Ñ ³ Û ÅáÕáíñ ¹ Ç Ñá · ¨áñ « μ ³ ñá- Û ³ Ï ³ Ý ¨ Ïñà ³ Ï ³ Ý Ù ³ Ï ³ ñ ¹³ ÏÇ μ ³ ñÓñ ³ óÙ ³ ÝÁ :
ØÇ ³ μ ³ ÝáõÃÛáõÝ ëï » ÕÍ » Éáõ ³ é ³ çÇÝ ÷ áñÓÁ ØËÇ- à ³ ñ ê » μ ³ ëï ³ óÇÝ Ï ³ ï ³ ñáõÙ ¿ Îáëï ³ Ý ¹ ÝáõåáÉëáõÙ` Çñ ßáõñç Ñ ³ Ù ³ ËÙμí ³ Í ÙÇ ù ³ ÝÇ » ñÇï ³ - ë ³ ñ ¹ Ý » ñÇ û · ÝáõÃÛ ³ Ùμ :  » ¨ ØËÇà ³ ñÝ ÁÝ ¹ áõÝ » É ¿ ñ Ï ³ ÃáÉÇÏ ¹³ í ³ Ý ³ ÝùÁ « μ ³ Ûó ¨ å ³ Ñå ³ ÝáõÙ ¿ ñ Çñ ³ ½ ·³ ÛÇÝ ³ é ³ ÝÓÝ ³ Ñ ³ ïÏáõÃÛáõÝÝ » ñÁ « ¹ ÇÙ ³· ÇÍÁ : Þáõïáí Î © äáÉëÇ Ñ ³ Û ³ é ³ ù » É ³ Ï ³ Ý ¨ Ï ³ ÃáÉÇÏ Ñ ³ - Ù ³ ÛÝùÝ » ñÇ ÙÇç¨ Ñ ³ ñ ³ μ » ñáõÃÛáõÝÝ » ñÁ É ³ ñíáõÙ » Ý « ¨ ØËÇà ³ ñÝ áõ Çñ Ñ ³ Ù ³ ËáÑÝ » ñÁ ëïÇåí ³ Í » Ý ÉÇ- ÝáõÙ Éù » Éáõ Î © äáÉÇëÁ : Üñ ³ Ýù Ý ³ Ë ³ å ³ ëï ³ ÝáõÙ » Ý ÐáõÝ ³ ëï ³ ÝÇ Ø » ÃáÝ μ » ñ ¹³ ù ³ Õ ³ ùáõÙ « μ ³ Ûó í » ñçÝ ³ Ï ³ Ý Ñ ³ Ý · ñí ³ ÝÁ · ïÝáõÙ » Ý ì » Ý » ïÇÏáõÙ : 1717 Ãí ³ Ï ³ ÝÇÝ ÐéáÙÇ ÎÕ » Ù » ë XI ä ³ åÁ Ñ ³ ëï ³ - ïáõÙ ¿ ØËÇà ³ ñÇ` ØÇ ³ μ ³ ÝáõÃÛáõÝ ëï » ÕÍ » Éáõ Ý ³ - Ë ³· ÇÍÁ ¨ Ùßï ³ Ï ³ Ý μÝ ³ ÏáõÃÛ ³ Ý Çñ ³ íáõÝùáí ì » - Ý » ïÇÏÇ Ñ ³ ñ ³ íáõÙ · ïÝíáÕ êáõñμ Ô ³ ½ ³ ñ ÏÕ½ÇÝ ßÝáñÑáõÙ ¿ ØËÇà ³ ñÛ ³ ÝÝ » ñÇÝ : ØËÇà ³ ñÝ ³ ñÅ ³ Ý ³ - ÝáõÙ ¿ ³ μμ ³ Ñáñ ÏáãÙ ³ Ý :
ØËÇà ³ ñÁ Ëáñ Ñ ³ í ³ ïùÇ « ѽáñ Ï ³ ÙùÇ « μ ³ ó ³ - éÇÏ ïñ ³ Ù ³ μ ³ ÝáõÃÛ ³ Ý áõ Ëáñ ³ à ³÷³ Ýó ÙïùÇ ï » ñ ³ ÝÓÝ ³ íáñáõÃÛáõÝ ¿ ñ « Ñ » é ³ Ñ ³ ñ Íñ ³· ñ » ñ Çñ ³ - Ï ³ Ý ³ óÝáÕ ¨ ³ Ý ¹ áõÉ ³ ßË ³ ï ³ ÝùÇ ÙÇ ÝíÇñÛ ³ É , áñ ûÅïí ³ Í ¿ ñ Ñá ·» Ùï ³ íáñ ³ Ýë ³ ÑÙ ³ Ý Ý » ñáõÅáí : Ü ³ Ï ³ éáõóáõÙ ¿ Ù » Í í ³ Ýù « ÑÇÙÝ ³¹ ñáõÙ ¿ Ó » é ³· - ñ ³ ïáõÝ « ³ ßË ³ ñÑáí Ù » Ï ÷ ÝïñáõÙ ¨ ÏáñëïÇó ÷ ñ- ÏáõÙ ¿ Ù » Í ³ ñÅ » ù · ñã ³· ñ » ñ « Ï ³ ½ÙáõÙ μ ³ é ³ ñ ³ Ý-
Ý » ñ « ¹³ ë ³· ñù » ñ « ¹³ ëïÇ ³ ñ ³ ÏáõÙ ³ ß ³ Ï » ñïÝ » ñ` å ³ ïñ ³ ëï ÝíÇñí » Éáõ · ÇïáõÃÛ ³ ÝÝ áõ Ïñà ³ Ï ³ Ý · áñÍÇÝ : ÈÇ ³ å » ë Çñ ³· áñÍ » Éáí Çñ ¹ Åí ³ ñÇÝ áõ ÷³ ÛÉáõÝ Íñ ³· ÇñÁ « ØËÇà ³ ñ ² μμ ³ Ñ ³ Ûñ ê » μ ³ ëï ³ - óÇÝ ÏÝùáõÙ ¿ Çñ Ù ³ ÑÏ ³ Ý ³ óáõÝ 1749à © ³ åñÇÉÇ 27- ÇÝ ¨ à ³ ÕíáõÙ ì » Ý » ïÇÏÇ êáõñμ Ô ³ ½ ³ ñ » Ï » Õ » óáõ ³ í ³· Ëáñ ³ ÝÇ ³ éç¨` Çñ å ³ ÝÍ ³ ÉÇ ³ ÝáõÝÁ ÃáÕÝ » - Éáí ÙÇ ³ μ ³ ÝáõÃÛ ³ ÝÝ Çμñ¨ å ³ ïÇí áõ å ³ ñï ³ Ï ³ - ÝáõÃÛáõÝ :
² ßË ³ ñÑÇ ï ³ ñμ » ñ Í ³·» ñáõÙ 1736 Ãí ³ Ï ³ ÝÇó ÙÇÝã Ù » ñ ûñ » ñÁ · áñÍ » É ¿ ßáõñç 30 ØËÇà ³ ñÛ ³ Ý í ³ ñ- Å ³ ñ ³ Ý : ØËÇà ³ ñÛ ³ Ý ÙÇ ³ μ ³ ÝáõÃÛ ³ Ý í ³ ñÅ ³ ñ ³ Ý- Ý » ñáõÙ » Ý áõë ³ Ý » É ¨ ³ ßË ³ ï » É ØÇù ³ Û » É â ³ ÙãÛ ³ ÝÁ « Ô¨áÝ ¹ ² ÉÇß ³ ÝÁ « Ì » ñ » ÝóÁ « ØÏñïÇã ä » ßÇÏà ³ ßÉÛ ³ - ÝÁ « ¸ ³ ÝÇ » É ì ³ ñáõÅ ³ ÝÁ « ² ñ ÷ Ç ³ ñ ² ñ ÷ Ç ³ ñÛ ³ ÝÁ « ä » ïñáë ²¹³ ÙÛ ³ ÝÁ « ì ³ Ññ ³ Ù ö ³÷³ ½Û ³ ÝÁ : ² Ûëï » Õ Ñ ³ Ûáó É » ½íÇÝ ¨ Ùß ³ ÏáõÛÃÇÝ » Ý Í ³ Ýáà ³ ó » É º íñáå ³ ÛÇ μ ³ ½Ù ³ ÃÇí ³ Ýí ³ ÝÇ Ùï ³ íáñ ³ Ï ³ Ý- Ý » ñ` æáñç ´³ ÛñáÝÁ « ì ³ Éï » ñ êÏáïÁ « ´ ñ » ÛÝ ¹ Á « êï » Ý ¹³ ÉÁ « ä » ï » ñÙ ³ ÝÁ ¨ ³ ÛÉù :
XIX ¹© ëϽμÇÝ « » ñμ üñ ³ ÝëÇ ³ ÛÇ Ï ³ Ûëñ Ü ³ åáÉ » áÝ I ´ áÝ ³ å ³ ñïÁ í » ñ ³ óÝáõÙ ¿ ñ Çñ ïÇñ ³ å » ïáõÃÛ ³ Ý Ý » ñùá » Õ ³ Í μáÉáñ ÏñáÝ ³ Ï ³ Ý ÙÇ ³ μ ³ ÝáõÃÛáõÝÝ » ñÁ « 1810à © û · áëïáëÇ 17-Ç Ññáí ³ ñï ³ Ïáí êáõñμ Ô ³ - ½ ³ ñÇ Ñ ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý ÙÇ ³ μ ³ ÝáõÃÛáõÝÁ ׳ Ý ³ ãáõÙ ¿ · Ç- ï ³ Ï ³ Ý Ñ ³ ëï ³ ïáõÃÛáõÝ` § Ð ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý ³ Ï ³¹» - ÙÇ ³¦ å ³ ïí ³ íáñ ïÇïÕáëáí ¨ å ³ Ñå ³ ÝáõÙ ¿ ³ ÛÝ :
ÐÐ ä ² Þîä ² ÜàôÂÚ ² Ü Ü ² Ê ² ð ² ðàôÂÚ ² Ü ä ² ÞîàÜ ²  º ðÂ
§ úï ³ ñÝ » ñÁ Ð ³ Ûáó ÏÕ½Ç ÏÏáã » Ý « ÑáÝ ³ Ù » Ý ÇÝã Ñ ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý ¿ ¨ Ñ ³ Û ³ ÝáõÝÇÝ Ñ ³ Ù ³ ñ : ² ÕáÃùÇ Ñ » ï` ³ ßË ³ ï ³ Ýù « ³ é ³ ùÇÝáõÃÛ ³ Ý Ñ » ï` Ñ ³ Ûñ » Ý ³ ëÇñáõ- ÃÛáõÝ « Ñ ³ í ³ ïùÇ Ñ » ï` ·³ Õ ³÷³ ñ ³ Ï ³ Ý ë¨ » é ³ Ï » ï « ¨ ÙÇßï Ð ³ Û ³ ëï ³ Ý « ³ Ù » Ý ÇÝã` Ð ³ Ûñ » ÝÇùÇ Ñ ³ Ù ³ ñ « Ñ ³ Û ÅáÕáíñ ¹ Ç Ñ ³ Ù ³ ñ ¦:
ØÊÆÂ ² ð ê º´² êî ² òÆ
§ ÀÕ » Õë Ñå ³ ñï ÏÁ ½ ·³ Û ÇÝù½ÇÝùÁ` Ñå ³ ñïáõ- à »³ ÙμÁ ØËÇà ³ ñ »³ Ý Æï ¿³ ÉÇÝ ¦:
¸ ² ÜÆ º È ì ² ðàôÄ ² Ü
§² Ûë Ù ³ ñ ¹ ÇÏ ( ØËÇà ³ ñÛ ³ ÝÝ » ñÁ ) Ñ ³ ñëï ³ Ñ ³ ñí ³ Í ¨ μ ³ ñÓñ ³ ïáÑÙ ÙÇ ³ ½ · Ç ÏñáÝ ³ íáñÝ » ñÝ » Ý « ³ ½ ·« áñ Ññ »³ - Ý » ñÇ ¨ ÑáõÛÝ » ñÇ å » ë ï ³ ñ ³· Çñ áõ ëïñáõÏ ¿ » Õ » É` ³ é ³ Ýó
ÐáíÑ . ² Ûí ³ ½áíëÏÇ §´³ ÛñáÝÇ ÙáõïùÁ ê . Ô ³ ½ ³ ñ ÏÕ½Ç ¦ ( 1899 )
³ é ³ çÇÝÝ » ñÇ ÇÝùÝ ³ Ù » Ïáõë ³ óÙ ³ Ý ¨ í » ñçÇÝÝ » ñÇ ëïñÏ ³ Ùïáõ- ÃÛ ³ Ý : ² Ûë ÅáÕáíáõñ ¹ Á Ñ ³ ñëï ³ ó » É ¿ ³ é ³ Ýó μ ³ Ýë ³ ñÏáõÃÛ ³ Ý ¦:
æàðæ ´² ÚðàÜ
§² í » ÉÇ ß ³ ï Ï ³ ñ » ÉÇ ¿ í ³ Ë » Ý ³ É ØËÇà ³ ñÛ ³ ÝÝ » ñÇ ïå ³· ñ ³ - Ï ³ Ý · áñÍÇùÝ » ñÇó « ù ³ Ý ýÇ ¹³ ÛÇÝ » ñÇ ½ » Ýù » ñÇó ¦:
êàôÈ ² Ü ²´ ¸àôÈ Ð ² ØƸ
§ àã Ù » Ï Ñ ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý Ñ ³ ëï ³ ïáõÃÛáõÝ ³ ÛÝù ³ Ý ËáñáõÝÏ áõ ï¨ ³ Ï ³ Ý ³ ½ ¹» óáõÃÛáõÝ áõÝ » ó ³ Í ¿ Ð ³ Ûáó íñ ³« ³ ñ¨ÙïÛ ³ Ý á · Ç- ÇÝ « ׳ ß ³ ÏÇÝ ¨ ³ ½ÝÇí μ ³ ñù » ñáõÝ Ù » ñ Ù » ç ï ³ ñ ³ ÍÙ ³ Ý ï » ë ³ Ï » - ïáí « áñù ³ Ý ØËÇà ³ ñÇ ïáõÝÁ ¦:
² ðÞ ² Î âàä ² ÜÚ ² Ü
ä ³ ïñ ³ ëï » ó Ð ² êØÆÎ Ø ² ¸àÚ ² ÜÀ
13