ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ - Έρευνα και Εφαρμογές ΤΕΥΧΟΣ 2 | Page 26

Επιστημονικό Περιοδικό «ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έρευνα & εφαρμογές» Τόμος 1, Τεύχος 1, 2017 ISSN: …..
τους νευρωτικούς κι αυτό μπορεί να περιγραφεί ως ανακοπή της
ακολουθίας του PSM. Η ανακοπή αυτή εμφανίζεται με τη μορφή των
νευρωτικών διαδικασιών. Αυτές είναι αυτοανακυκλώμενες και στη ΓΑΨ
περιγράφονται ως παγίδες, διλήμματα και εμπλοκές.
Ως παγίδα ορίζεται μια ανεπιθύμητη ή ακατάλληλη πεποίθηση η οποία
οδηγεί σε δράση, που αποσκοπεί στο να την επιδιορθώσει αλλά στην
πραγματικότητα τη συντηρεί και την ενδυναμώνει. Το χαρακτηριστικό της
είναι η κυκλικότητα και η αυτοδιαιώνιση. Διακρίνουμε τις απλές , όπου οι
υποθέσεις για τον εαυτό συντηρούνται από αρνητικές κριτικές των άλλων
(έστω η παγίδα της κοινωνικής απομόνωσης: ένα ντροπαλό άτομο, το
οποίο αισθάνεται βαρετό και απορριπτέο στην παρέα. Αποφεύγει τη
βλεμματική επαφή, απαντά βίαια και με αγένεια στις συζητήσεις, το
περιγράφουν ως μοναχικό και εχθρικό. Τελικά οι άλλοι τον αποφεύγουν με
αποτέλεσμα το ίδιο βγάζει το συμπέρασμα και ότι οι άλλοι έχουν την ίδια
εντύπωση με τη δική του για τον εαυτό του. Άλλες μορφές απλής παγίδας
είναι οι φοβίες, η χαμηλή αυτοεκτίμηση κ.α.) και τις παγίδες που δρούν
πάνω στο σώμα (π.χ. εκδραματίσεις αυτοτραυματισμού).
Τα διλήμματα (ή άσπρο ή μαύρο, όλον ή ουδέν)
είναι
φυσιολογικοί τρόποι σκέψης που έχει κάθε άτομο και διακρίνονται σε δύο
είδη: α) ψευδής διχοτόμηση ( έστω : «το μη χείρον βέλτιστον»), β)
ψευδής σύνδεση (έστω: « εάν-τότε»)
διλήμματα στις ακραίες
Οι νευρωτικοί όμως έχουν τα
(πολωμένες τους μορφές) με αιτιολογία που
σχετίζεται με οικογενειακούς και παιδικούς ρόλους που εξακολουθούν και
στην ενήλικη ζωή. Παράδειγμα διλήμματος είναι π.χ. το : «εάν είμαι
εξαρτημένος, πρέπει να είμαι υποτελής».
Στις εμπλοκές το άτομο αποτυγχάνει να ακολουθήσει και να πετύχει
αυτό που θέλει να κάνει ή που θέλει να είναι, σαν το αποτέλεσμα να είναι
επικίνδυνο ή ανεπιθύμητο. Διακρίνονται οι εσωτερικές εμπλοκές (δεν
παίζουν ρόλο οι απαντήσεις των άλλων) που είναι οι συνέπειες των
26