ΠΤΗΣΗ 2015 July 2015 #350 | Page 108

διαστημα Διαστημικό Τηλεσκόπιο Hubble: 25 χρόνια Η μελέτη των πλανητικών νεφελωμάτων αποκαλύπτει εκπληκτικά περίτεχνα και φωτεινά μοτίβα που αναπτύσσονται από γέρικα άστρα. Τέτοια νεφελώματα αποκαλύπτουν τις περίπλοκες διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στα τελικά στάδια της εξέλιξης άστρων που μοιάζουν με τον ήλιο, όταν αυτά έχουν εξαντλήσει τα «καύσιμά» τους και μετατρέπονται σε λευκούς νάνους. Το εν λόγω νεφέλωμα είναι το Μάτι της Γάτας (NGC 6543). Το αστρικό σμήνος Pismis 24 βρίσκεται στην καρδιά του μεγάλου ενεργού νεφελώματος NGC 6357 που έχει έκταση μίας μοίρας στον ουράνιο θόλο, στον αστερισμό του Σκορπιού. Μέρος του νεφελώματος ιονίζεται από τα νεότερα (γαλάζια) άστρα του Pismis 24. Η έντονη υπεριώδης ακτινοβολία των άστρων θερμαίνει το αέριο γύρω από το σμήνος και δημιουργεί μια φυσαλίδα γύρω από το NGC 6357. 108 07/2015 στημονικής φαντασίας άλλαξε ριζικά ακριβώς εξαιτίας των ανακαλύψεων του Hubble. Για παράδειγμα, στις τρεις πρώτες ταινίες της σειράς Star Wars (1977, 1980 και 1983) όπως και σε όλες τις σχετικές ταινίες μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980, το φόντο του διαστήματος είναι κατάμαυρο με ελάχιστα άστρα. Στις σημερινές ταινίες το ίδιο φόντο είναι γεμάτο πολύχρωμα νεφελώματα και αστρικούς σχηματισμούς όπως ακριβώς στις φωτογραφίες του Hubble! Το ίδιο το Διάστημα άλλαξε για το ευρύ κοινό: από κατάμαυρο και κενό έγινε πολύχρωμο και πανέμορφο! Οι φωτογραφίες του Hubble ενσωματώθηκαν τόσο πολύ στην καθημερινότητα, που εμφανίζονται παντού σε καθημερινά αντικείμενα: σε μπλουζάκια, σνόουμπορντ και σε φόντο desktop. Βέβαια το Hubble είναι κάτι πολύ περισσότερο από όμορφες εικόνες· συνέβαλε στην ακριβή μέτρηση της ηλικίας του σύμπαντος, έπαιξε κομβικό ρόλο στην ανακάλυψη της σκοτεινής ενέργειας,