ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΥΤΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ-ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ | Page 144

[28] Εντυπώσεις της ημέρας Η ΜΟΝΗ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ Πάστρα ------------------------------------------------------------------------------------------- 11 Δεκεμβρίου 1921 Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ Δ. ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ Ο Χατζόπουλος σε συνέχεια προηγούμενων άρθρων του περιγράφει τη μεγάλη διαδρομή από την Οινόη (Μάζι) που θα οδηγούσε στην Ελευσίνα. Στο χωριό Πύλη (Δερβενοσάλεσι) επισκέπτεται δυτικά του χωριού τη Μονή Ζωοδόχου Πηγής για την οποία κάνει μια εκτενή περιγραφή. Σήμερα η μονή είναι εγκαταλελειμένη. Η εκκλησία που σώζεται σήμερα αποτελούσε το νάρθηκα του καθολικού που έχει καταρρεύσει. Η περιγραφή σταματά καθώς φεύγει από την Πύλη για το Πάνακτο. Α πό την μεγάλην καταβόθραν έως το Δερβενοσάλεσι μισή ώρα. Προ του χωρίου το βραχώδες βουνάκι Ρόκανη, βορειανατολικώς τούτου. Φαιός ο βράχος, φαιός και ο πύργος επί της κορυφής του, κατασκευασμένος από τους λίθους του. Είναι ψαλιδισμένον ερείπιον, παρόμοιον με τον πύργον επί του λόφου του χωρίου Στανιάτες, που έχω ομιλήση εις την εκδρομήν της Τανάγρας. Είνε φράγκικος; Ίσως. Άλλοι τον θέλουν βυζαντινόν. Αντικρύζει προς την δύσιν επί της κορυφής του Πανάκτου αδελφόν του πύργον ομοίως ψαλλιδισμένον. Εις τας υπωρείας του λόφου ο άγιος Γεώργιος. Κατά την επιγραφήν του ανακαινίσθη το 1854. Προχωρούντες συναντώμεν βυζαντινή σταυροειδή εκκλησίαν, την Κοίμησιν της Θεο- τόκου, ανακανισθείσαν το 1876.Χρησιμεύει ως νεκροταφείον. Η λειτουργία είχε τελειώση και αι χωρικαί εξήρχοντο. Καθαρόν το ένδυμα των και τα κορίτσια είχαν φιλοκαλίαν. Ο παπά Νικόλας ήγε την εορτήν του και μας προσεκάλεσεν εις τον οίκον του. Διήλθομεν βραδύτερον από κει. Τηγανίτες με θαυμάσιον μέλι μας προσέφερε και ''κοφτό'', ήτοι ''μπλιγούρι''. Κατά συνήθειαν το βράζουν την ημέραν του αγίου Νικολάου. Εις τον ναόν της Κοιμήσεως της Θεοτόκου φυλάττουν μικρόν βυζαντινόν χάλκινον αγγείον με γλυφάς παγονιών και αγγέλου. Το ανεύρον εις ανασκαφάς εις την μονήν της Ζωοδόχου Πηγής. Βορείως του χωριού επί βραχώδους υψώματος η μεγάλη διπλή εκκλησία του αγίου Αθανασίου και του αγίου Πέτρου. Αρκετά παλαιά. Πορευόμεθα προς την αρχαίαν μονήν της Ζωοδόχου πηγής, απέχουσαν 30-40λεπτά δυτικώς από το Δερβενοσάλεσι. Αξία επισκέψεως. Το μονοπάτι βαίνει επί βραχωδών λόφων. Κάτωθεν των χαριτωμένος μικρός κάμπος. Λέγεται Φούσκαινα. Εις αυτόν ευρύς χώρος μανδρωμένος. Ητο ποτέ το αμπέλι της μονής;. Τώρα ανήκει εις την κοινότητα Δερβενο- σάλεσι, καθώς και η μονή. Εις τον κάμπον, τρια φαιά ερείπια ερημοεκκλησιών. Πρώτος ο άγιος Ιωάννης, κατόπιν ανώνυμος, παραπέρα άλλος ανώνυμος με υψηλόν δένδρον. Διευθυ- νόμενοι προς την μονήν έχομεν ωραίαν άποψιν των χιονισμένων βουνών Παρνασσού, Ελικώνος, Κιθαιρώνος, Αταλάντης, Ευβοίας. Αντικρίζομεν επίσης επί του βουνού την μονήν Σαγματά. Κάτωθεν ο δρόμος για το Δαριμάρι, χωρίον με 90 σπίτια και εκείθεν προς τα Θήβας. Ο δρόμος αυτός, τον οποίον 139