165
σταυροφοριών, στον απάνθρωπο θεσμό της ιεράς εξέτασης, στους Ευρωπαϊκούς θρησκευτικούς πολέμους κ.λ.π. Η κριτική τους εστιάζεται στη σκοτεινή πλευρά των θρησκειών, αλλά υπάρχει και η φωτεινή πλευρά. Υπάρχει η βαρβαρότητα αλλά υπάρχει και ο πολιτισμός. Υπάρχει η μισαλλοδοξία και το μίσος εναντίον των αλλοθρήσκων αλλά υπάρχει και η αποδοχή, η καθολική αγάπη για τους συνανθρώπους. Υπάρχει η κτηνωδία αλλά υπάρχει και η αγιοσύνη. Με άλλα λόγια η θρησκεία, όπως και άλλοι κεντρικοί θεσμοί με τους οποίους ταυτίζονται οι άνθρωποι –το κράτος, η κοινότητα, η οικογένεια- έχει και θετικές και αρνητικές πλευρές. Όπως είναι ακραίο και παράλογο να προτείνει κανείς, στη βάση των δυσλειτουργιών, την κατάργηση του κράτους, της κοινότητας ή της επιστήμης, άλλο τόσο παράλογη είναι η πρόταση για την κατάργηση της θρησκείας.
Θρησκεία είναι ότι σου επιβάλλει χωρίς να το αποδεικνύει. Όπως έγραψε ο Γερμανός φιλόσοφος Άρθουρ Σοπενχάουερ , «οι θρησκείες θυμίζουν πυγολαμπίδες που χρειάζονται το σκοτάδι για να λάμψουν».
Διάβασα κάποτε ένα ανέκδοτο που κυκλοφορούσε στη Σοβιετική Ένωση τη δεκαετία του 1920 :
«Ένας τύπος, κομματικός γραμματέας, ρωτάει τον παπά του χωριού:
-Πως γίνεται γέροντα κι όποτε χτυπάς την καμπάνα τις Κυριακές γεμίζεις την εκκλησία σου, ενώ εγώ δεν καταφέρνω να φέρω ούτε έναν στη κομματική συνεδρίαση;
Και ο παπάς απαντάει:
-Είναι επειδή εμείς, μολονότι υποσχόμαστε στους ανθρώπους τον Παράδεισο εδώ και 2.000 χρόνια, δεν κάναμε το λάθος να τους το δείξουμε»!
Τα δόγματα γίνονται λατρεία που οδηγούν στο μίσος εναντίον εκείνων που αρνούνται να τα δεχτούν. Καλλιεργούν το φόβο για τη δύναμη του ανώτερου Ον και την τυφλή υποταγή στις προσταγές του. Ο Θεός παρουσιάζεται εκδικητικός και ιδιαίτερα σκληρός απέναντι σε αυτούς που υπέπεσαν σε λάθη σύμφωνα πάντα με τα δικά του μέτρα και σταθμά.