Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς , ο Αλβανός πρωθυπουργός , Μέξι , σε συνάντηση που είχε στα Τίρανα με τον Ύπατο Αρμοστή της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και τη συνεργασία στην Ευρώπη ( ΔΑΣΕ ), Βαν ντερ Στουλ , έθεσε τρεις όρους για την αποκλιμάκωση της έντασης : Την κατοχύρωση των Αλβανών μεταναστών στην Ελλάδα , την « επίδειξη καλής θέλησης » στο θέμα των Τσάμηδων και την αναγνώριση από την ελληνική κυβέρνηση της « πολυάριθμης αλβανικής μειονότητας στην Ελλάδα ».
Από τότε και μέχρι σήμερα τα Τίρανα επιμένουν με κάθε ευκαιρία να επαναφέρουν το ζήτημα των Τσάμηδων .
Ο « παράγων Τουρκία »
Σε στιγμές έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις , όπως αυτών των ημερών , αξίζει να σημειώσουμε το ρόλο του τουρκικού παράγοντα . Για την ακρίβεια , του « τουρκικού δακτύλου » στην αλβανική πολιτική , στο πλαίσιο της στρατηγικής της αστικής τάξης της Τουρκίας , να αναδειχτεί σε μια ισχυρή δύναμη , με ηγεμονικό ρόλο στη δημιουργία ενός « μουσουλμανικού τόξου » στα Βαλκάνια . Ένας ρόλος που είχε επισημανθεί από νωρίς από την πλευρά των ελληνικών κυβερνήσεων .
Ας θυμηθούμε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της πολιτικής . Στην ελληνοαλβανική κρίση του 1994 ο τότε πρόεδρος της Τουρκίας Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ , με τηλεγράφημα του προς τον Σάλι Μπερίσα τον διαβεβαίωσε για την υποστήριξή του στην αντιπαράθεση του με την Αθήνα . Ήταν ακριβώς οι μέρες που αξιόπιστες πηγές ανέφεραν ότι στα όρια της ελληνικής και αλβανικής υφαλοκρηπίδας , έως και βορειότερα , στα ανοιχτά της Χειμάρρας , είχαν εντοπιστεί μεγάλα και άμεσα αξιοποιήσιμα κοιτάσματα πετρελαίου . Ο τότε πρωθυπουργός , Ανδρέας Παπανδρέου , στην έκθεση της Θεσσαλονίκης , διερωτήθηκε κατά πόσο θα μπορούσε κανείς να αμφισβητήσει ότι ένα από τα σοβαρά ερείσματα του Μπερίσα ήταν οι στενές σχέσεις της Άγκυρας με τα Τίρανα . Ο τότε υπουργός Εξωτερικών Κάρολος Παπούλιας μίλησε ξεκάθαρα για άξονα Τουρκίας - Αλβανίας απέναντι στην Ελλάδα , ενώ ο υφυπουργός Άμυνας , Νίκος Κουρής , σημείωσε πως πίσω από τον Μπερίσα βρίσκεται η Τουρκία , που είναι « διδάκτωρ στην καταπίεση και τελικά στην εξόντωση μειονοτήτων , πιθανώς δε στα χνάρια , τα παραδείγματα και τις διδαχές της , να θέλει σήμερα να πορευτεί η Αλβανία ».
Θυμίζουμε επίσης πως η Άγκυρα έπαιξε καθοριστικό ρόλο το 2010 στην ακύρωση της συμφωνίας της Αλβανίας με την Ελλάδα για την οριοθέτηση των χωρικών υδάτων . Κι ακόμη τις στρατιωτικές συμφωνίες της Άγκυρας με τα Τίρανα για τον ελεύθερο ελλιμενισμό , τις περιπολίες και τις ασκήσεις του τουρκικού πολεμικού ναυτικού στα χωρικά ύδατα της Αλβανίας κ . λπ .
Η αμφισβήτηση των συνόρων
Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης που οδήγησε στην ανεξαρτησία του Κοσόβου , αποτελεί ένα σοβαρό νομικό προηγούμενο , που ουδείς δικαιούται να παραγνωρίσει . Αποδεικνύει πως στη σημερινή εποχή , διεθνείς οργανισμοί και θεσμοί , μπορούν να ανοίξουν το δρόμο για αμφισβητήσεις και αλλαγές συνόρων .