Ημεροδρόμος- Ειδικές εκδόσεις Μέρες του Δεκέμβρη ΄44

Σύμφωνα με τη διαταγή της ΚΕ του ΕΛΑΣ το Σώμα Στρατού θα κρατούσε τη γραμμή από Λιόπεσι μέχρι το Μενίδι. Δεξιά του θα είχε την ΧΙΙΙ Μεραρχία και αριστερά την ΙΙ Μεραρχία. Μέσα στην πόλη έμειναν μικρά τμήματα που, σύμφωνα με τις διαταγές που είχαν, συνέχισαν να πολεμούν για αντιπερισπασμό, ακόμη και μέχρι την Ομόνοια. Τελευταίο τμήμα του ΕΛΑΣ που έμεινε μέσα στην Αθήνα ήταν ένα απόσπασμα του 7ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ Eύβοιας με διοικητή το μόνιμο ταγματάρχη πεζικού Γιάννη Σταματάκη (Λακκιώτη) που συμπτύχθηκε από την Καλογρέζα και τη Νέα Ιωνία όταν πια είχε προχωρήσει αρκετά η μέρα. Μόλις ξημέρωσε και οι Εγγλέζοι μαζί με τους κυβερνητικούς αντιλήφθηκαν τη σύμπτυξη του ΕΛΑΣ άρχισαν εκτεταμένες αεροπορικές επιδρομές στα υποχωρούντα τμήματα και επιχειρήσεις με άρματα μάχης. Σ’ αυτές τις επιθέσεις το 54ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ Μαγνησίας που μόλις πριν από λίγο είχε φτάσει στην Αθήνα και κάλυπτε την υποχώρηση υπέστη βαρύτατες απώλειες. Εκείνο το πρωί στις 5 του Γενάρη του ’45 τελείωσε η ηρωική, πλην όμως άνιση μάχη των 33 ημερών που έδωσαν ο ΕΛΑΣ και ο λαός της Αθήνας και του Πειραιά. Υποχώρηση προς τον ορεινό όγκο Στερεάς Στις 6 και τις 7 του Γενάρη οι επιθέσεις των Εγγλέζων γίνονται κυρίως από τον αέρα και τη χρησιμοποίηση αρμάτων μάχης που προκαλούν απώλειες στα τμήματα του ΕΛΑΣ. Στις 8 του Γενάρη σημειώνεται μια σημαντική μεταβολή. «Σπάει» το μέτωπο της Κάζας (σ.σ.: Το στενό από όπου περνάει ο παλιός δρόμος Αθηνών-Θηβών) και τα εγγλέζικα τανκς φτάνουν στη Θήβα. Η ΚΕ του ΕΛΑΣ διατάσσει το Α΄ Σώμα Στρατού να υποχωρήσει προς τον ορεινό όγκο της Στερεάς, φεύγοντας από τους δρόμους που τους πατάνε τα τεθωρακισμένα, και τις μετακινήσεις τη μέρα για να αποφεύγουν τα αεροπλάνα. ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ – ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ «Όταν τα τμήματα που κρατούσαν τη σφήνα μας μέχρι την Ομόνοια διατάχθηκαν ν’ αποσυρθούν δεν ήθελαν να το πιστέψουν…» Ο Σπύρος Κωτσάκης ( Νέστορας) Καπετάνιος του Α΄ Σώματος Στρατού του ΕΛΑΣ περιγράφει τις πρώτες δραματικές ώρες της υποχώρησης το διήμερο 5 και 6 του Γενάρη του 1945 ( «Δεκέμβρης του 1944 στην Αθήνα», σ.283-284, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1986): «Παρασκευή 5 Γενάρη Κοντά ξημερώματα φθάσαμε στο Μενίδι. Εκεί φρακάραμε, οι δρόμοι είχαν κλείσει. Δεν είχαμε τροχονόμους που χρειάζονταν. Ήταν βέβαια και λάθος που μείναμε τελευταίοι. Έτσι δεν μπορούσαμε να ’χουμε εποπτική εικόνα. Μπλεχτήκαμε με τις

Ημεροδρόμος- Ειδικές εκδόσεις Μέρες του Δεκέμβρη ΄44 | Page 345