ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ EBE_Newsletter_4 | Page 9

Παρατημένο μαστιχόδενδρο στην Κάτω Μεριά της Αμοργού το 1998
ρίζες , άνθη , καρποί ) διατρέχονται από ρητινοφόρους αγωγούς . Για να μετασχηματιστεί η αρωματική ρητίνη του σχίνου σε μαστίχα , απαιτείται το κατάλληλο κλάδεμα του φυτού , ώστε να αποκτήσει δενδρώδη μορφή και να δυναμώσει ο κορμός και τα βασικά του κλαδιά . Απαιτείται επίσης να γίνουν οι κατάλληλες τομές ( κεντρίσματα ) στον κορμό . Ακόμη πρέπει να γίνει καθαρισμός και κατάλληλη προετοιμασία του εδάφους , δηλαδή ισοπέδωση και στρώσιμο με ασπρόχωμα γύρω από τον βλαστό , γιατί εκεί θα πέσουν οι σταγόνες της μαστίχας . Και τέλος χρειάζονται ειδικές περιβαλλοντικές συνθήκες ( θερμοκρασία , υγρασία , κλπ ) ώστε να πήξει η μαστίχα και να διατηρήσει τις αρωματικές και φαρμακευτικές της ιδιότητες .
Η μαστίχα είναι το αποτέλεσμα του τραυματισμού του φλοιού του βλαστού με ειδικά εργαλεία , με κυρίαρχο το « κεντητήρι », ένα μικρό , αιχμηρό και αυλακωτό στην άκρη του εργαλείο . Οι τομές-κεντήματα γίνονται από τις αρχές Ιουλίου μέχρι το τέλος Αυγούστου . Ο αριθμός των τομών είναι ανάλογος με το μέγεθος και την ηλικία του μαστιχόδενδρου . Αρχίζει από 10-20 κεντιές και φθάνει τις 100 σε όλη την διάρκεια του κεντήματος .
Η στερεοποίηση ( πήξιμο ) της μαστίχας διαρκεί 10-15 μέρες αλλά μπορεί να φτάσει και τις 20 . Ο αέρας και η χαμηλή θερμοκρασία επιταχύνουν το πήξιμο .
Η συλλογή της μαστίχας γίνεται μετά τις 15 Αυγούστου , όταν έχουν συμπληρωθεί 6-10 κεντήματα . Πρώτα συλλέγεται η χοντρή μαστίχα που έπεσε στο ειδικά διαμορφωμένο έδαφος ( τραπέζι ) με ειδικό εργαλείο , το « τιμητήρι » ή « καμωτήρι ». Με το ίδιο εργαλείο μαζεύεται η μαστίχα που έχει πήξει πάνω στον κορμό και τα κλαδιά ( φλισκάρια ). Η υπόλοιπη μαστίχα μαζεύεται με σκούπες ή με τα χέρια . Η μεταφορά της γίνεται με ειδικά μικρά κοφίνια και αποθηκεύεται σε ξύλινα κιβώτια και σε δροσερούς χώρους .
Το δεύτερο και τελικό μάζεμα γίνεται μετά τις 15 Σεπτεμβρίου . Η προθεσμία συλλογής λήγει στις 15 Οκτωβρίου , όπως ορίζει ο ειδικός νόμος 4381 . Η μέση απόδοση είναι 80-200 γραμμάρια μαστίχα ανά μαστιχόδεντρο . Η μεγαλύτερη απόδοση του μαστιχόδεντρου γίνεται στην ηλικία των 12-15 ετών . Το 1985 η παραγωγή μαστίχας στη Χίο έφθασε τα 191.000 κιλά , οπότε καταλαβαίνετε πόσους χιλιάδες σχίνους έχουν μετατρέψει οι Χιώτες σε μαστιχόδεντρα , εδώ και πολλές εκατοντάδες χρόνια .
Το μαστιχόδενδρο ( και γενικά ο σχίνος ) αναπτύσσεται με αργούς ρυθμούς και η πλήρης ανάπτυξη επέρχεται στα 40-50 χρόνια . Ζει πάνω από 100 χρόνια .
Η μαστίχα και τα παράγωγά της ( μαστιχέλαιο ) χρησιμοποιούνται στην ζαχαροπλαστική , την παραγωγή φαρμάκων , καλλυντικών και αρωμάτων , στο μοσχολίβανο και στο Άγιο Μύρο που παρασκευάζει αποκλειστικά το Οικουμενικό Πατριαρχείο .
Σε πολλά μέρη της Μεσογείου , έγιναν προσπάθειες για δημιουργία μα-
Juniperus drupacea ( Ε . Δασκαλάκου )
Μάιος 2018 Juniperus drupacea Labill . Ο δενδρόκεδρος ( άρκευθος ο δρυπώδης ) είναι δένδρο μικρού ή μεσαίου μεγέθους ( 12-20 m ), ορεινό και ενδημικό είδος της ανατολικής Μεσογείου ( Ισραήλ , Λίβανος , Συρία και Τουρκία ). Οι μοναδικοί φυσικοί πληθυσμοί του δενδρόκεδρου στην Ευρώπη απαντώνται στον Πάρνωνα , στον Ταΰγετο καθώς και στα όρη Χιονοβούνι , Μαδάρα και Κτενιάς της Πελοποννήσου . Απαντάται σε ασβεστολιθικά εδάφη και υψόμετρο 300-1.500 m . Σχηματίζει αμιγείς ή μικτoύς πληθυσμούς με τον αγριόκεδρο ( Juniperus oxycedrus L .), την κεφαλληνιακή ελάτη ( Abies cephalonica Loudon ) ή τη μαύρη πεύκη ( Pinus nigra J . F . Arnold subsp . nigra ). Ο δενδρόκεδρος προστατεύεται από την εθνική νομοθεσία ( ΠΔ 67 / 1981 ), περιλαμβάνεται στον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ειδών της IUCN ( 2006 ) και τα δάση του συγκροτούν οικότοπο προτεραιότητας σύμφωνα με την Οδηγία 92 / 43 / ΕΟΚ . ( Ε . Δασκαλάκου )
Ιούνιος 2018 . Paeonia mascula ( L .) Mill . subsp . hellenica Tzanoud . Η Paeonia mascula subsp . hellenica είναι ένα ρωμαλέο , πολυετές φυτό , με βλαστό που φτάνει σε ύψος τα 60 εκ . Τα εντυπωσιακά , συνήθως λευκά άνθη της , που μπορεί να φτάσουν σε διάμετρο τα 13 εκ ., είναι ένα ζωντανό μάθημα ανθικής μορφολογίας , καθώς μπορεί κανείς να διακρίνει μακροσκοπικά , τα επιμέρους ευμεγέθη ανθικά τμήματα , όπως οι πολυάριθμοι στήμονες με τους κίτρινους ανθήρες και τα εριώδη καρπόφυλλα με την κόκκινη , ελικοειδή στιγματική περιοχή . Η περίοδος άνθισης κρατά από τον Απρίλιο έως και τον Ιούνιο . Ελληνικό ενδημικό υποείδος ,
9