ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ EBE_Newsletter_4 | Page 7

βελτιούμενη εικόνα της διαδικτυακής πλατφόρμας για την χλωρίδα της Ελλάδας βάσει του Vascular Plants Checklist of Greece: Κατερίνα Γούλα, Eckhard Willing, Nick Turland, Arne Strid, Θωμάς Γιαν- νάκης, Ιωάννης Μπαζός, Μαρία Πανίτσα, Γιάννης Κοφινάς, Θανάσης Παπανικολάου, Γιώργος Ζάρκος, Μάρθα Χαριτωνίδου, Γιώργος Κοράκης, Βασίλης Ιωαννίδης, Thierry Delahaye, Richard Lansdown, Ελευθέριος Κη- πόπουλος, Γεωργία Φάσσου, Γκίζελα Νικολοπούλου, Τάνια Ζαχαριάδου, Ευ- άγγελος Κοτρίκλας, Χριστίνη Φουρναράκη, Johannes Flohe, Alain Poirel, Στέλιος Χαραλαμπίδης, Γρηγόρης Ιατρού, Stephen Lenton, Jan Jordan, Knud Thomsen, Παναγιώτης Τρίγκας, Σπύρος Τσιφτσής, Ιωάννης Κόκκο- ρης, Marc Vercaigne. Παναγιώτης Διον. Δημόπουλος Καθηγητής, Τμήμα Βιολογίας, Εργαστήριο Βοτανικής Πανεπιστήμιο Πατρών Η μαστίχα της Χίου Σ’ όλο τον κόσμο το μοναδικό μέρος που ευδοκιμεί το μαστιχόδενδρο είναι η Χίος. Γιατί; Η απάντηση βρίσκεται στην ιστορία των μαστιχοχω- ριών της Χίου. Το μαστιχόδενδρο στην πραγματικότητα είναι ο κοινός σχίνος. Όλοι οι σχίνοι παράγουν μία αρωματική ρητίνη. Για να μετατραπεί όμως αυτή η ρητίνη σε μαστίχα απαιτείται μεγάλη ιστορική πείρα στην δενδροποίηση και καλλιέργεια των σχίνων, καθώς επίσης κατάλληλες περιβαλλοντικές συνθήκες σε σχέση με την θερμοκρασία, την υγρασία, το έδαφος και άλλους παράγοντες. Όλα αυτά τα διαθέτει η νότια Χίος. Η αρχαιότερη γραπτή πηγή για την μαστίχα είναι ο Ηρόδοτος (5ος αι- ώνας π.Χ.), ο οποίος αναφέρει ότι στην εποχή του μασούσαν το απο- ξηραμένο ρητινώδες υγρό που ρέει από τον φλοιό του σχίνου. Πολλές αναφορές στην μαστίχα κάνουν επίσης ο Ιπποκράτης, ο Θεόφραστος, ο Πλίνιος και ο Γαληνός. Ο Διοσκουρίδης αναφέρει ότι η μαστίχα βοηθάει στην αντιμετώπιση των στομαχικών διαταραχών (κάτι που ισχύει και σήμερα), στην αναπαραγωγή του αίματος και τον χρόνιο βήχα, ενώ έχει και ηρεμιστικές ιδιότητες. Επειδή η μετατροπή του σχίνου σε μαστιχόδενδρο απαιτεί μακρό χρο- νικό διάστημα και μεγάλη εμπειρία, είναι προφανές ότι η παραγωγή μα- στίχας στην Χίο αναπτύχθηκε όχι στα χρόνια που έγραψαν οι αρχαίοι συγγραφείς (μετά τον 5ο αιώνα π.Χ.) αλλά στην πολύ παλαιότερη Εποχή του Χαλκού, δηλαδή στην 2η π.Χ. χιλιετία. Στην βυζαντινή εποχή το εμπόριο της μαστίχας αποτελούσε μονοπώλιο του αυτοκράτορα. Μεγάλη ανάπτυξη πήρε η παραγωγή μαστίχας από τους Γενουάτες, όταν κυριάρχησαν στην Χίο (1346-1566). Όπως και η Βενετία, έτσι και η Γένοβα στην άλλη πλευρά της ιταλικής χερσονήσου Συγκομιδή της μαστίχας, χαλκογραφία του 1878 Alnus glutinosa (Κ. Κουτσοβούλου) θρο και κλήθρα. Η άνθιση λαμβάνει χώρα Φε- βρουάριο-Μάρτιο και η ωρίμανση των σπερμά- των τον Οκτώβριο. Αναπτύσσεται σε βαθιά και υγρά, αργιλοαμμώδη εδάφη, συχνά σχεδόν μέσα στο νερό, σε ρέματα ή ποταμούς, συνήθως στην παραμεσογειακή ζώνη βλάστησης, σε υψόμετρα 0-1500 m. Είναι φω τόφιλο είδος, αναπτύσσεται γρήγορα σε νεαρή ηλικία, στερεώνει πολύ αποτε- λεσματικά τις όχθες και είναι πολύ ανθεκτικό στις κλαδεύσεις και τις πλημμύρες. Απαντά κυρίως στη Β. και Κ. Ελλάδα, αλλά εκτείνεται έως τη ΒΔ Πελοπόννησο, και σε μερικά από τα μεγαλύτερα νησιά. Εξαπλώνεται στο μεγαλύτερο τμήμα της Ευρώπης, τη ΒΔ Αφρική, την Ανατολία και τον Καύκασο. Είδος ανθεκτικό στην ατμοσφαιρική ρύπανση, με δυνατότητα δέσμευσης ατμοσφαι- ρικού αζώτου με τα φυμάτια των ριζών. Το Alnus glutinosa αποτελεί χαρακτηριστικό taxon του οι- κοτόπου προτεραιότητας «91Ε0*: Αλλουβιακά δάση με Alnus glutinosa και Fraxinus excelsior», που έχει το νότιο όριο εξάπλωσής του στην Ελλάδα. Επίσης, η Ελλάδα αποτελεί τη νοτιότερη απόληξη του είδους στον ευρωπαϊκό χώρο. (Κ. Κουτσο- βούλου) Μάρτιος 2018 Linum arboreum L. Τα έντονα κίτρινα άνθη του και η σχετικά πρώιμη εαρινή ανθοφορία του σί- γουρα θα σας τραβήξουν την προσοχή. Πραγμα- τικό στολίδι πάνω στα βράχια το Linum arboreum είναι ένας θάμνος, που μπορεί να φτάσει το 1 μέ- Linum arboreum (Γ. Μπαζός) 7