-Ο συγγραφέας βουτά μες στις γραφές του και μες στις γραφές
των άλλων. Δε γίνεται να γράφεις χωρίς να διαβάζεις. Είναι
μέρος της άσκησης και της μαθητείας που προανέφερα. Συνάμα
η ανάγνωση είναι απόλαυση. Είναι έρωτας, ζω πολλές ζωές
μέσα από τα βιβλία των άλλων. Συγκεκριμένα πρότυπα ποτέ
δεν είχα, ούτε θεωρώ ότι δέχτηκα επιρροές. Εάν συμβαίνει,
δεν είναι σε γνώση μου. Ενδεχομένως, όπως κάθε βίωμα, να
έρχονται επιρροές υποσυνείδητα, ως μέρος όσων έπλασαν
και χρωμάτισαν την ψυχή μου και τον λογισμό μου. Άλλωστε
πασχίζω να έχω το δικό μου ύφος, να καταθέσω το δικό μου
αποτύπωμα. Μου αρέσουν τα έργα πολλών και σπάνια όλα
τα έργα κάποιου συγγραφέα ή ποιητή.
κεντρίζει τη σκέψη. Αυτός είναι
ο ρόλος της λογοτεχνίας κι αυτό
κεντρίζει και το δικό μου ενδιαφέρον.
Ο ψυχαγωγικός ρόλος με την
έννοια μόνο της διασκέδασης, δε
με ελκύει ούτε ως συγγραφέα ούτε
ως αναγνώστη. Όμως, είναι άλλο
το κέντρισμα κι άλλο η διδαχή την
οποία επιχειρούν πολλά βιβλία. Κατά
τη γνώμη μου το καλό βιβλίο πρέπει
να αφήνει τα συμπεράσματα στον
αναγνώστη.
-Από την ελληνική και παγκόσμια λογοτεχνία υπάρχει κάποιο
βιβλίο το οποίο έχεις λατρέψει και το οποίο «ζηλεύεις» ως
λογοτεχνικό έργο και θα ήθελες να έχεις συγγράψει εσύ;
-Μέσα από τα βιβλία σου, υπάρχουν κάποια μηνύματα που
επιδιώκεις να ‘περάσεις’ στους αναγνώστες σου και σε ποιό
είδος αναγνωστικού κοινού, συνήθως, απευθύνεσαι μέσα
από το έργο σου;
-Πάρα πολλά. Από «Το Θείο Τραγί» του Σκαρίμπα, μέχρι
το «Άρωμα» του Ζίσκιντ. Από την «Πάπισσα Ιωάννα» του
Ροΐδη, μέχρι τα «Εκατό Χρόνια Μοναξιάς» του Μαρκές και
δεκάδες άλλα.
-Πιστεύεις πως οι συγγραφείς θα έπρεπε να προβληματίζουν
τους αναγνώστες “κεντρίζοντας” τη σκέψη τους, ή ο σκοπός
των βιβλίων τους θα έπρεπε να είναι καθαρά και μόνο
ψυχαγωγικός;
-Αν ερμηνεύσουμε τον όρο ψυχαγωγία ως αγωγή της ψυχής,
αυτονόητο είναι ότι η ανάγνωση ενός βιβλίου οφείλει να
102
Ανθρώπων Έργα | Τεύχος 7 | Ιούνιος 2015
-Κάθε βιβλίο μου πραγματεύεται διαφορετικά θέματα, και δεν
επικεντρώνεται μόνο σε ένα. Για παράδειγμα στο «Ιμαρέτ»
μιλούσα για τη συνύπαρξη των λαών, τη διαφορετικότητα,
το μπόλιασμα των πολιτισμών, τη φιλία, τον φανατισμό, την
αλαζονεία και τόσα άλλα. Στο «Άγιοι και Δαίμονες» για τον
πόθο, τον φόβο, τον όχλο, τον άγιο και τον δαίμονα που
υπάρχει μέσα στον ίδιο άνθρωπο και φανερώνεται ανάλογα
με την καλλιέργειά του, τις συνθήκες που επικρατούν και
τις καταστάσεις που καλείται να αντιμετωπίσει, και πολλά
ακόμη θέματα. Στην «Ουρανόπετρα» για το δέσιμο με τους
προγόνους μας, για τον πατριωτισμό, πώς στέκεται κανείς
Ιούνιος 2015 | Τεύχος 7 | Ανθρώπων Έργα
103