Üstadın bu yeni batılı devlete karşı
muhalif tutumu onu tam bir Osmanlıcı
olarak karşımıza çıkarıyordu. O cumhuriyet dönemi aydınlarının düştüğü
yanılgıyla düşmeyen Türklüğünden,
tarihinden, dillinden utanmayan aksine
doğrusu ve yanlışı ile geçmişini kabullenen bir aydının bulunması gereken
noktada duran kişiydi.
“Avrupa medeniyeti tarih sahnesine
ayak bastığı sırada, Osmanlı bütün
ihtişamıyla yaşıyordu. İslâm-Türk
Osmanlı medeniyeti bin yıllık mazisi olan, bütün medeniyetler içinde
en insanisi, en birleştirici olanıdır.
İslâm’ın kılıcı olan bir kavimdir.
İslâm bütün devirlere ve ülkelere hitap eden bir dindir. Parçalayıcı değil,
birleştiricidir. Osmanlı için savaşın bile
gayesi ila-