41
zoals begaarden of begijnen, is niet bekend, wel dat het
kwam de bedevaart praktisch tot stilstand. In Maastricht waren
betaalde krachten waren. In 1171 breidde het kapittel het
het uiteindelijk alleen nog mensen uit de streek die de
gasthuis uit met een kapel, waarvan een der kanunniken rector
Heiligdomsvaarten van Sint Servaas bezochten, totdat een
werd. De kapel had aanvankelijk een romaans uiterlijk, maar
verbod op alle openbare religieuze vertoon na 1632 ook daaraan
werd in de loop der tijden in gotische stijl verbouwd. De
een eind maakte. Toch moet in de woelige tijden van de
noordelijke en westelijke gevel aan het Vrijthof kregen rond
Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) de zorgvraag wel aanmerkelijk
1570 een versiering met portretmedaillons en cartouches in de
zijn toegenomen, want in 1630 klaagden de zusters bij het
stijl van de Maaslandse renaissance. Het is mogelijk dat Peter
kapittel over plaatsgebrek. Toen zij daar blijkbaar geen gehoor
van Daele, in 1571 als rector van de kapel aangesteld, daarvoor
vonden, richtten zij zich tot de twee heren van Maastricht, de
de opdracht heeft gegeven. In 1617 vertrouwde het kapittel van
prins-bisschop van Luik en de hertog van Brabant. De
Sint Servaas de zorg voor pelgrims en dakloze burgers toe aan
hertogszetel in Brussel werd op dat moment bezet door de
de hospitaalzusters van Sint-Elisabeth van Tienen. Zij waren
Infante Isabella Clara Eugenia. Zij was van 1601 tot 1622,
aanzienlijk goedkoper dan de leken of begijnen van voorheen.
samen met haar man aartshertog Albert van Oostenrijk,
Intussen was het met de pelgrimage bergafwaarts
souverein en vervolgens als weduwe tot 1633 gouverneur van
gegaan. In de loop van de zestiende eeuw, een periode waarin
de Zuidelijke Nederlanden. Het gasthuis mocht naar het oosten
nationale staten opkwamen, beroepslegers ontstonden en
worden uitgebreid, waarvoor enige huizen aan de Platielstraat
godsdienstoorlogen Europa teisterden, daalde de belangstelling
moesten wijken.
voor het ondernemen van een pelgrimage voortdurend. Niet in
Als gevolg van de verovering van Maastricht in 1632
het minst door toedoen van slecht betaalde militairen, die in
door de Staten-Generaal van de Republiek der Verenigde
hun onderhoud voorzagen door de pelgrims uit te schudden,
Nederlanden, kregen het kapittel en het gasthuis van Sint