18
Een nieuw ziekenhuis
pathologie van veel voorkomende ziekten. De chirurgie maakte
indrukwekkende vorderingen na de invoering van de
Na de val van Napoleon waren de Franse bezetters in 1814
anaesthesie en na de invoering van maatregelen om infecties bij
weliswaar uit Maastricht vertrokken, maar veel van de door hen
operaties te voorkomen.
ingevoerde wettelijke en maatschappelijke structuren werd
In Calvariënberg werden specialisten benoemd die nu
vrijwel ongewijzigd overgenomen en voortgezet. Het Burgerlijk
ook de vooruitgang van de geneeskunde en nieuwe methoden
Armbestuur nam de seculiere functie van het kapittel van Sint
van diagnostiek en behandeling in Maastricht konden invoeren.
Servaas grotendeels over. Dit bestuur besloot al in 1819 tot de
Doktor Jacobus Bosch zorgde in Calvariënberg vooral voor
bouw van een nieuw ziekenhuis. Het Burgerlijk Hospitaal,
verbetering van de verloskunde en de chirurgie. De verpleeg-
voorheen Sint-Servaasgasthuis, en ook het tijdelijke ziekenhuis
kundige zorg kwam in de bekwame handen van de zusters
in het voormalige cellebroederscomplex aan de Brusselsestraat
Onder de Bogen.
waren te klein geworden. Het vroegere kloostergebouw
In het midden van de negentiende eeuw bleek het nieuwe
Calvariënberg werd daarvoor aangekocht. Onder de bezielende
ziekenhuis te klein en niet meer te voldoen aan de nieuwe
leiding van vader en zoon Bosch, beiden geneesheer te
eisen van de ziekenhuisgeneeskunde. Nu werd besloten tot
Maastricht, kwam daarin na een verbouwing het burgerlijk
complete nieuwbouw. Na studiereizen en voorbereidend werk
Zieken- en Gebrekkigenhuis Calvariënberg tot stand. Het
van de geneesheer-directeur, de chirurg L.Th. van Kleef, werd
gebouw van het Sint-Servaasgasthuis bleef nog tot 1821 in
in 1891 het nieuwe Calvariënberg in gebruik genomen als een
gebruik als bestuursgebouw van het Burgerlijk Armbestuur.
van de modernste ziekenhuizen van die tijd. In dat ziekenhuis
In de eerste helft van de negentiende eeuw waren in
verwierf van Kleef internationale faam. Samen met de
de geneeskundige scholen van Parijs, Berlijn en Wenen
natuurkundige Hoffmans richtte van Kleef als een van de
belangrijke vorderingen geboekt op het gebied van de
eersten in Nederland een röntgenafdeling in.
diagnostiek. Allerlei medische meetinstrumenten, waaronder de
De nieuwe geneeskundige inzichten hadden ook
bloeddrukmeter en de thermometer, werden in de klinische
gevolgen voor de inrichting van de stad. Door de inspanningen
praktijk ingevoerd. Door het gebruik van de verbeterde
van huisarts en gemeenteraadslid dr. F.E. Fouquet was duidelijk
microscoop vergrootte Rudolph Virchow het inzicht in de
geworden dat er een sterke relatie bestond tussen