6 . 1
148
Het krankzinnigengesticht Calvariënberg , 1847 -1952
Op 1 mei 1847 werd het krankzinnigengesticht Calvariënberg in Maastricht officieel in gebruik genomen . Een gemeentelijke verordening uit 1859 maakt duidelijk welke drie categorieën patiënten konden worden opgenomen : arme Maastrichtse krankzinnigen voor rekening van het gesticht , arme krankzinnigen van elders voor rekening van de betrokken gemeente en behoeftige krankzinnigen voor rekening van bijzondere personen of ‘ administratiën ’. Het Burgerlijk Armbestuur , de organisatie die het gesticht beheerde , was het er absoluut mee oneens dat het voor de kosten van de eerste categorie moest opdraaien . Na veel discussie ging de gemeente betalen : honderd gulden per jaar . De instelling kon tussen 1857 en 1921 beschikken over vijftig tot 75 bedden .
Toen het gesticht geopend werd , kreeg het echtpaar Nijst-Bronckers de dagelijkse leiding . Het echtpaar werd al in 1848 vervangen door een religieuze zuster . In 1851 volgde de benoeming van Maria Elisabeth Paulissen , die samen met Maria Elisabeth Gruyters de congregatie van de liefdezusters van de heilige Carolus Borromeus ( zusters Onder de Bogen ) oprichtte . In 1866 was al het lekenpersoneel , dat uitsluitend een taak had als oppasser , vervangen door deze zusters . Vanaf 1921 deden ook lekenverplegers weer hun intrede .
In therapeutisch opzicht was er vooral aandacht voor wat we tegenwoordig arbeidstherapie noemen . Op de begane grond van de oude kloosterkapel werd in 1859 een aantal werkplaatsen ingericht waar de geesteszieke vrouwen en mannen aan het werk werden gezet met het herstellen van kleding , pluizen en herstellen van matrassen , mandenvlechten , en timmeren . Begin jaren zestig verlieten bijvoorbeeld vijfhonderd getimmerde doodskisten de werkplaats , bedoeld voor overleden bedeelden . Door de gestichtsbewoners zoveel mogelijk aan het arbeidsproces te laten deelnemen , waren zij economisch van betekenis . Er was ook de nodige aandacht voor afleiding : er werden spelletjes gedaan en de patiënten verzorgden de tuin en het pluimvee .
De behoefte aan opnameplaatsen groeide gestaag . Er zijn veel inspanningen verricht om het gebouw geschikt te maken voor de opvang van de provinciale behoefte van tegen