Van godshuis naar academisch ziekenhuis | Page 103
Links: Instrumenten voor het uitvoeren van een amputatie (ca.
1770). | Publicatie met toestemming van Dr. Robert Greenspan
Rechts: Instrumenten voor bloedstelping en cautherisatie
(ca.1860). | Idem
Links onder: Amputaties in A General System of Surgery (1743)
van Laurence Heister. | Publicatie met toestemming van Dr.Robert E.Greenspan,
author of: Medicine, Perspectives in History and Art. Alexandria,VA,Ponteverde Press,
2006
Oorlogsverwondingen
Over de aard van de verwondingen die de soldaten tijdens de
belegering in 1748 opliepen, is weinig bekend. Wel zijn er
summiere beschrijvingen van elf verwondingen van officieren.
Bij twee officieren was er sprake van verbrandingen als gevolg
van explosies en drie maal was een geweerschot de oorzaak.
Verder was er een gebroken been, een gewond been, een
houden. In dergelijke gevallen werd in de vestingwerken direct
verbrijzelde schouder en een borstverwonding. Tenslotte
achter het aanvalsfront een medische post ingericht voor de
verloor nog één officier een voet en een tweede beide benen als
eerste opvang van gewonden. Elke ziekenzaal was toevertrouwd
gevolg van kanonvuur. Het laatste slachtoffer werd getroffen
aan een aide-major en ’s nachts was er één aide-major van
toen hij op het Vrijthof liep. Dat er alleen verwondingen van
dienst die driemaal de ronde moest maken langs alle zalen. Bij
officieren zijn beschreven, heeft te maken met de geringe
bloedingen of complicaties moest deze de chirurgijn-major van
waardering voor de gewone soldaat in de achttiende eeuw.
dienst waarschuwen. Fraters hoorden elk half uur een ronde
Slechts hun aantal en hun uitrusting hadden enige waarde.
over de zalen te maken en erop toe te zien dat de patiënten hun
Officieren daarentegen waren veelal van adel en hun
medicijnen kregen en dat de oppassers of verzorgers altijd
wederwaardigheden werden vaak uitgebreid beschreven.
bouillon of gerstewater beschikbaar hadden.
Omdat er voor de verzorging van de gewonden
Amputatie van door projectielen getroffen ledematen
was vaak de voorkeursbehandeling. Er moesten dan ook
aanvankelijk te weinig oppassers waren, kreeg op 17 april elk
vierhonderd verbanden voor amputaties aanwezig zijn in de
legeronderdeel in de vesting de opdracht een tamboer naar het
stad. Voor fracturen dienden speciale verbanden met riempjes
groot hospitaal te sturen om bij de verzorging te worden
en banden; waarschijnlijk waren dit een soort spalken. Tijdens
ingezet. Van het garnizoen dat tussen de acht- en tienduizend
de belegering werden 915 potten brandewijn en 1212 potten
man sterk was, kregen de buitengewone hospitalen tijdens de
wijn verbruikt in de hospitalen. Alcohol was vaak een
belegering van 15 april tot 3 mei in totaal ongeveer 540
bestanddeel van de pap die op wonden werd aangebracht nadat
gewonden te verwerken. In het gewone garnizoenshospitaal
het bloeden was gestelpt. De verleiding die dranken ook
werden tussen 10 april en 10 mei 481 zieke militairen
inwendig te gebruiken leidde overigens in februari 1748 tot
opgenomen.
een Haagse instructie het medische gebruik ervan zoveel
mogelijk terug te dringen.
101