12
Tüm Boyutlarıyla Girişimcilik
bu kavram özellikle son dönemlerde sosyal bilimcilerin ilgi alanına girmiştir.
Girişimcilik kavramının ekonomi disiplini ile tanışması Fransız ekonomist Cantillon
sayesinde olmuştur. Cantillon ve birlikte çalıştığı Say, girişimcilik kavramını günümüzde kullandığımız anlamına taşımışlardır. Jean-Baptiste Say 1800’lü yıllarda
girişimciyi, “bütün üretim faktörlerini bir araya getirerek kıymetli olduğu sanılan
bir malı üreten ve elde edeceği kâr için riski göze alan kişi” olarak tanımlamıştır
(Say’dan aktaran Binks-Vale, 1990). Bu durumda girişimcide hem yönetme yeteneği hem de risk alma yeteneği bulunmak durumundadır. Peters (2001) ’a göre
ise girişimci, elde bulunan hammadde ve diğer varlıkları emek ile birleştirerek
daha büyük bir değer yaratan kişidir. Girişimci kişiler inovatif özellikler taşımalıdır
ve değişime açık olmalıdır.
Sosyolojik açıdan bakıldığında ise girişimcilik kavramı özellikle ABD, İngiltere,
İsveç, Norveç, Güney Kore gibi ülkelerde bulunan ekonomik ve sosyolojik gelişmeler odağında incelenmiştir. Girişimciliğin kültürel ve sosyal açıdan incelendiği
çalışmalarda, “gelişmekte olan ülkelerde de, ekonomik gelişimin hızlanmasıyla
birlikte, girişimciliğe ilginin arttığı göze çarpmaktadır” (TÜSİAD, 2002) yorumu
dikkat çekmektedir.
Ülkelerin sosyo-ekonomik ve kültürel dönüşümleri girişimcilik kavramını da etkilemiştir. İş hayatının ve ekonominin dayandığı temeller değiştiğinden, girişimcilerin
davranışları ve sahip olması gereken yetkinliklere yönelik görüşler de değişiklik
göstermeye başlamıştır. Bilgi toplumuna geçiş ile birlikte, girişimci kişilerin daha
sakin, bilgiye dayalı hareket eden ve düşünen, inovatif düşünce becerisine sahip
olması beklenmektedir. Bu noktada da “öncelik şüphesiz güçlü girişimcilerin yetiştirilmesine ayrılmalıdır.” (Girişim Savaşçısı, 2013) ifadesi dikkat çekmektedir.
1.2. Girişimciliği Tetikleyen Faktörler
Uluslararası raporlar, hazırlanan endeksler ve kullanılan çeşitli ölçütler özellikle
istihdamın arttırılması ve ekonominin canlandırılması adına girişimciliğe daha
fazla önem verildiğini göstermektedir. Girişimcilik kavramının ortaya çıkışından
itibaren, bu kavramın oluşmasına sebep olan sosyal ve ekonomik temelli dış
çevre faktörlerinden, kişilik veya yetkinlikler gibi içsel faktörlerin tanımlanması
önemli bir tartışma konusu olmuştur.
Literatürdeki çeşitli görüşler girişimciliğin kalıtsal bir özellik olarak nesilden nesile
aktarıldığını belirtse de son yıllarda yapılan çalışmalar girişimciliğin öğrenilebilir