Ήθη, έθιμα και παραδόσεις του Δωδεκαημέρου από τους μαθητές της Ε’
τάξης
Το Δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων αντικατέστησε πιθανότατα αρχαιοελληνικές ή
ρωμαϊκές γιορτές, που ήταν συνδεδεμένες με το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 22 Δεκεμβρίου.
Περιλαμβάνει τις ημέρες από την παραμονή των Χριστουγέννων (24 Δεκεμβρίου) έως την
παραμονή των Θεοφανείων (5 Ιανουαρίου). Έτσι, είναι φυσικό, οι χριστιανικές γιορτές, όπως
είναι η Γέννηση του Χριστού, η εορτή του Αγίου Βασιλείου, η Περιτομή και η Βάπτιση να
έχουν συνδεθεί με ειδωλολατρικές συνήθειες που αποσκοπούσαν στον εξευμενισμό δαιμονικών
όντων.
Σαράντα μέρες νωρίτερα ξεκινούσε η Νηστεία Των Χριστουγέννων. Οι πιστοί δεν
κατανάλωναν καθόλου ζωικά προϊόντα: κρέας, γαλακτοκομικά, αυγά. Τα σπίτια καθαρίζονταν
σχολαστικά και λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα οι νοικοκυρές έφτιαχναν τα μελομακάρονα,
τα οποία φυσικά τρώγονταν την ημέρα των Χριστουγέννων με την λήξη της νηστείας. Στο
παρελθόν τα μελομακάρονα ήταν αποκλειστικά για τα Χριστούγεννα κι οι κουραμπιέδες για την
Πρωτοχρονιά. Σήμερα όμως ο διαχωρισμός αυτός δεν τηρείται.
Χριστούγεννα
Τα Χριστούγεννα αποτελούν οικογενειακή γιορτή, που συγκεντρώνει τα μέλη της οικογένειας
γύρω από το κοινό τραπέζι, όπου θα κόψουν το χριστόψωμο, στολισμένο με καρύδια και σχέδια από
ζυμάρι.
Τα κάλαντα
Κύριο χαρακτηριστικό των ημερών αυτών είναι τα κάλαντα
από μικρούς και μεγάλους, οι μεταμφιέσεις, οι προληπτικές
ενέργειες για το καλό της χρονιάς κ.ά. Προάγγελος των
Χριστουγέννων είναι οι ομάδες των παιδιών που τραγουδούν τα
κάλαντα.
Είναι τραγούδια που λέγονται από ομάδες παιδιών ή
ενηλίκων στους δρόμους ή τα σπίτια. Πήραν το όνομά τους από τη
γιορτή των Καλενδών του ρωμαϊκού ημερολογίου. Εξιστορούν τη
γέννηση του Χριστού, συνεχίζουν με παινέματα για το σπίτι και τους
σπιτικούς και τελειώνουν με φιλοδώρημα.
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο
Το
χριστουγεννιάτικο
δέντρο είναι γερμανικό και
σκανδιναβικό έθιμο και από
εκείνους τους λαούς το έμαθαν και
οι άλλοι. Η χρήση πράσινων
κλαδιών αειθαλών δένδρων υπήρχε
και στις αρχαίες γιορτές των
«δεντροφοριών» και στις ρωμαϊκές