Test Drive JW20190107 | Page 37

e´eVü≤]düTÔHêïs¡T.
Ç˝≤ ô|<ä› yÓTT‘·Ô+˝À uÛÑ÷ $ìjÓ÷>∑ e÷]Œ&ç
e\¢ sêuÀj˚T ø±\+˝À Á|ü|ü+#·+ ô|qT düyêfi¯¢qT
m<äTs√ÿqT+~. yê{Ï˝À Á|ü<ÛëqyÓTÆq$..
1. e÷qe⁄\≈£î ÄVü‰s¡ ø=s¡‘·
2. |üX¯óe⁄\≈£î ÄVü‰s¡ ø=s¡‘·
3. uÛÑ÷$T˝À düVü≤»+>± »]π> yêj·TTe⁄\
Á|üÁøÏj·T <Óã“‹q&É+
4. JeyÓ’$<Ûä´+ <Óã“‹q&É+
5. |üsê´es¡D dü+‘·T\q+ <Óã“‹q&É+
e+<ä e T+~ XÊÁdü Ô y ˚ ‘ · Ô \ T »]|æ q $$<Û ä
|ü]XÀ<Ûäq\ Ä<Ûës¡+>± IPCC ˇø£ ìy˚~ø£qT
$&ÉT<ä\ #˚dæ+~. Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± y˚\eT+~
á ìy˚~ø£ô|’ #˚d q æ $eTs¡Ù\T, dü÷#·q\ Ä<Ûës¡+>±
'Summary for Policymakers' ù|s¡T‘√
2018 nø√ºãsY yÓTT<ä{Ïyês¡+˝À $&ÉT<ä\ #˚dæq
34 ù|J\ |üÁ‘êìï Ç+∫j·÷Hé (<äø D å Ï ø=]j·÷)˝À
»]–q 195 <˚XÊ\≈£î #Ó+~q Á|üuÛÑT‘ê«~Ûø±s¡T\,
XÊÁdüÔy˚‘·Ô\‘√ »]–q düe÷y˚X¯+ ÄyÓ÷~+∫+~.
á ìy˚~ø£qT ÄyÓ÷~+∫q nq+‘·s + ¡ uÛ $ Ñ wü´‘·T ˝ Ô À
|üsê´es¡D≤ìøÏ yê{Ï\¢uÀj˚T eTT|ü⁄ŒqT >∑T]+∫q
Ä+<√fi¯ q ‘√ |ü \ Te⁄s¡ T Á|ü ‹ ì<Û ä T \T ø£ ˙ ïfi¯ ¢
|üs ´ ¡ +‘·y T Ó Æ ˇø£]H=ø£s T ¡ ø±e*+#·T≈£îHêïs¡T ≈£L&Ü.
yê‘êes¡D+˝À ô|<ä›yÓTT‘·Ô+˝À ù|s¡T≈£îb˛sTTq
ø±s¡“Hé &Éj·÷¬ø’‡&éì ‘=\–+#ê\+fÒ Á|ü|ü+#·
<˚XÊ\˙ï ô|<ä›m‘·TÔq Á|üj·T‘êï\T #Ój·÷´\ì á
|üÁ‘·+ düŒwüº+>± ù|s=ÿ+~.
ªˇø£s¡ø£+>± #ÓbÕŒ\+fÒ á ìy˚~ø£ ÇdüTø£ô|’
Áyêdæq ˇø£ düqïì ^‘· e÷Á‘·y˚T. ìC≤ìøÏ Ç~
düø£\ e÷qyê[øÏ XÊÁdüÔy˚‘·Ô\T $ì|æ+∫q ˇø£
eTè‘·T´|òüT+{Ïø£! Ç|üŒ{Ϭø’Hê eTqeT+‘ê y˚T˝§ÿì
ìC≤ìøÏ eTq<˚X¯+˝À #ê˝≤ $wüj·÷\qT
>∑T]+∫, eTTK´+>± |üsê´es¡D+
>∑T]+∫q XÊÁd”Ôj·T|üs¡yÓTÆq n<Ûä´j·TqeTT,
∫+‘·q ˝Òe⁄ #ê˝≤eT+~˝À. Ç~
$#ê]+#ê*‡q $wüj·Ty˚T. n‘·sê®rj·T
kÕúsTT˝À $$<Ûä XÊÁdüÔy˚‘·Ô\ kÕs¡<∏ä´+˝À
|üsê´es¡D+ >∑T]+∫ mH√ï |ü]XÀ<Ûäq\T
»s¡T>∑T‘·THêïsTT. mH√ï ÄX¯Ãs¡´ø£s¡,
~Á>±“¤+‹ø£s¡ $wüj·÷\T yê]
|ü]XÀ<Ûäq˝À¢ yÓ\¢&Ée⁄‘·THêïsTT ≈£L&Ü!
Ç$ #ê˝≤ ˝À‘Ó’q, >∑+;Ûs¡yÓTÆq
$wüj·÷\T. Ä n<Ûä´j·THê‘·àø£
$wüj·÷\qT MT‘√ |ü+#·Tø√e&Éy˚T á
yê´kÕ\ eTTUÀ´<˚›X¯´+.
ø£] q ƒ #·s ´ ¡ \T #˚| ≥ ü ø º b £ ˛‘˚ düMT|ü uÛ $ Ñ wü´‘·T ˝ Ô À uÛ≤Ø
eT÷˝≤´H˚ï #Ó*¢+#·Tø√yê*‡ edüTÔ+~μ nì &ÓÁu≤
sêãsYº‡ n+{≤s¡T. Äj·Tq á dü<ädüT‡˝À ø√-
#Ó’s¡àHé>± e´eVü≤]+#ês¡T.
2016˝À bÕ´]dt˝À »]–q yê‘êes¡D
dü<ädüT‡˝À |üsê´es¡D+ >∑T]+∫ rÁe Ä+<√fi¯q
e´ø£ + Ô #˚kÕs¡T. ø±˙ Á|ü| + ü #·yê´|ü + Ô >± XÊÁdü y Ô ‘ ˚ \ Ô · ≈£î,
Äj·÷ <˚XÊ\ sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\≈£î eT<Ûä´
n+‘·s¡+ ô|s¡T>∑T‘·T+&É&É+ e\¢ @ <˚X¯+˝Àq÷
m˝≤+{Ï #· s ¡ ´ \÷ #˚ | ü ≥ º ˝ Ò < ä T . |ü s ê´es¡ D
ø±\Twü´+˝À n‹ ô|<ä› uÛ≤>∑kÕ«$T nyÓT]ø±. ø±˙
Ä <˚X¯ n<Û ´ ä ≈£ î å &ÉT &√Hê˝Ÿ¶ Á≥+|t bÕ´]dt ˇ|üŒ+<ä+
qT+∫ ãj·T≥≈£î e#˚ÃXÊs¡T.
uÛÑ÷ ñ|ü]‘·\ ñc˛íÁ>∑‘·\T n~Ûø£yÓTÆq≥¢sTT‘˚
|ü+≥\T |ü+&É&ÜìøÏ yÓTTø£ÿ\ eT<Ûä´ |üsê>∑
dü+|üsêÿìøÏ <√Vü≤<ä+ #˚ùd ø°≥ø±\T n+‘·]+∫
b˛‘êsTT. |ò * ü ‘·+>± |ü+≥\ ~>∑Tã&ç ‘·– b Z ˛‘·T+~.
Ç~ ÄVü‰s¡ ø=s¡‘·øÏ <ë]rdüTÔ+~. n+‘˚ø±<äT,
ª>√¢ã˝Ÿ yê]à+>¥μ e\¢ düeTTÁ<ä+˝Àì 99%
|ü > ∑ & Ü\T (Corals) n+‘· ] +∫b˛‘êsTT.
ô|s¡ T >∑ T ‘· T qï uÛ Ñ ÷ >√fi¯ y˚ & ç $ Tì ø=+‘Ó ’ H ê
n<äT|ü⁄#˚j·T>∑*–‘˚ á |ü>∑&Ü\qT 10 XÊ‘·+
es¡¬ø’Hê eTq+ $T>∑T\TÃø√>∑\+.
n~Ûø£ ñc˛íÁ>∑‘·\ e\¢ Ç|üŒ{Ïπø kÕ>∑s¡»˝≤\T
ô|<ä›yÓTT‘·Ô+˝À ÄeT¢|üP]‘ê˝…’, ÁbÕDyêj·TTe⁄
(Äøχ»Hé) XÊ‘·+ ‘·–Zb˛‘√+~. |òü*‘·+>± uÛÑ÷
ñ|ü]‘·\+˝À nyê+#Û·˙j·T |ü]D≤e÷\T #√≥T
#˚düT≈£î+≥THêïsTT. uÛÑ÷ ñ|ü]‘·\ ñc˛íÁ>∑‘·\T
bÕ]ÁXÊ$Tø°ø£s¡D≈£î eTT+<äTø£Hêï 1.5 &çÁ^\
ôd+{° Á π > &é m≈£ î ÿyÓ ’ ‘ ˚ eTTô|’ Œ \ø£ å \ ≥qTï\
kÕ>∑s J ¡ yê\T n+‘·]+∫b˛‘êsTT. á ñc˛íÁ>∑‘ \ · T
eTs√ 0.5 &çÁ^\ ôd+{°Áπ>&é ô|]–q≥¢sTT‘˚ ns¡yÓ’
\ø£ å \ ≥qTï\ kÕ>∑ s ¡ J yê\T
n+‘·]+∫b˛‘êsTT.
Á|ü‹ @{≤ uÛÑ÷>√fi¯|ü⁄
ñ‘· Ô s ês¡ ú | ü ⁄ y˚ d ü $ ˝À
` &܈ˆ <äT–Zsê\ sê»øÏXÀsY
Ä]ÿ{Ïø˘ e<ä› eT+#·T ø£s > ¡ & ∑ + É düV ≤ ü »y˚T. á eT+#·T
ø£s¡>∑&É+ Á|ü‹ e+<˚fi¯fl≈£L dü>∑≥Tq eT÷&ÉT ¬s≥T¢
n~Ûø£eTÚ‘·T+≥T+~. nsTT‘˚ uÛÑ÷ ñ|ü]‘·\
ñc˛íÁ>∑‘·\T n~Ûø£eTÚ‘·T+&É&É+ e\¢ Ä]ÿ{Ïø˘ e<ä›
eT+#·T ø£s¡>∑&É+˝À eT÷&ÉT¬s≥¢ ô|s¡T>∑T<ä\ Á|ü‹
|ü<˚fi¯¢πø dü+uÛÑ$düTÔ+<äì |üsê´es¡D XÊÁdüÔy˚‘·Ô\T
Ä+<√fi¯q e´ø£Ô+ #˚düTÔHêïs¡T.
uÛ ÷ Ñ $ìjÓ÷>∑+, kÕ+πø‹ø£| s ü y ¡ T Ó q Æ e÷s¡TŒ\T,
$<äT´‘Y Ä<Ûë]‘· s¡yêD≤ e´edüú, yê‘êes¡D+˝À
ø±s¡“Héì ìj·T+Á‹+#˚ f…ø±ï\J - M{Ïì <äèwæº˝À
ô|≥Tº≈£îì IPCC ø=ìï e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT #˚dæ+~.
2030 Hê{ÏøÏ ø±s¡“Hé ø±\TcÕ´ìï 45 XÊ‘·+
n]ø£{≤º*. Ç+<äTø√dü+ $$<Ûä <˚XÊ\ Á|üu T Ñ Û ‘ê«\ô|’
e´j·TuÛ≤s¡+ ô|s¡T>∑T‘·T+~. m+<äTø£+fÒ ø±s¡“Hé
ñ‘·Œ‹Ôì n]ø£{≤º\+fÒ n+<äT≈£î Á|ü‘ê´e÷ïj·T
Ç+<Û ä q eqs¡ T \‘√ |ü ì #˚ ù d e´edü ú \ qT
@sêŒ≥T#˚ d ü T ø√yê*. ªÇ+‘· e s¡ ≈ £ î eTq+
|üsê´es¡D+ >∑T]+∫ uÛÖ‹ø£, s¡kÕj·TqXÊÁkÕÔ\
n+XÊ\ |ü]~Û˝ÀH˚ Ä˝À∫düTÔHêï+. ø±˙ <˚oj·T,
n+‘·sê®rj·T sê»ø°j ÷ · \ ø√D≤ìï eTq+ ñù|øÏ d å ÷ ü Ô
e#êÃ+. ìC≤ìøÏ |üsê´es¡D+ $wüj·T+˝À n~
#ê˝≤ ô|<ä› bÕÁ‘·H˚ b˛wæk˛Ô+~. Á|ü|ü+#· <˚XÊ\
` s¡#·sTT‘·
7 »qe], 2019
37