< ˚X¯uÛÑ≈ £ îÔ˝≤sê ! e +< äq + !!
ñqïe ÷ ≥ lìyêdüXÊÅdæÔ düÅ | üP & Ü . n + uÒ & ÉÿsY
m +.$. ÄsY . XÊÅdæÔ ô | ≈ £ î ´\]»+ ` 8
ì »+ #·÷& É≈ £ î . ˙ j · T < Ûës ¡ ú dæú ‹ ì ‘ Ó \ TdüTø = H˚ Á | üj · T ‘· ï +
# Ój · T ´ ≈ £ î . ãTÁs ¡ ≈ £ î | üì ô | ≥ º ≈ £ î . Vü ‰ sTT >± ÁuÛÑeT˝À ¢ ã ‹¬ øjYT . ÇB á ø ±\+ ˝À dü > ∑≥T Væ≤ +< äTe ⁄ eTq ' dæú ‹. sê »´ e ´ eVü ‰ sê \÷, sêC≤ ´+> ∑ $ wüj ·÷\÷ e ÷ eT ÷\ T » Hê \ ≈ £ î m˝≤ > ∑ ÷ ãTÁs ¡¬ øø £ ÿe ⁄. y˚T < Ûëe ⁄\ eTì , ‘· eT≈ î £ ‘* Ó j T · +~ ˝Ò < äì nqT≈ îH˚ £ $+‘· XÊ © Ô \¬ ø ’ Hê ‘ êeTT m˝≤ +{ Ï e ´ edüú˝À ã ‘· T≈ £ î ‘· THêïs√ ns ¡ úyÓTÆ +< ë ? e ÷ ≥ es ¡ dü≈ £ î eT ‘· kÕ «‘·+ Á ‘·´+ dü +> ∑ ‘ ˚ rdüTø√ +& ç .
Væ≤ +< ä ÷ düe ÷»+ ˝À Á | ü ‹ ne ÷+ u≤ | ü ‘· T y˚T < ÛëM Ä Á | ükÕÔeq e∫Ãq | ü� & É˝≤ ¢ | ü * πø ∫ \ ø £ | ü \ T≈ £ î˝Ò $ T { Ï ?
| üs eT ¡ | $ ü Á ‘· uÛ≤s ¡‘· sêC≤ ´+> + ∑ bÂs T ¡ \+<] ä ø ° eT ‘· ùd «#· à ¤ qT ÁbÕ < ∏ä $ Tø £ Vü≤≈ £ îÿ >± Á | ükÕ ~+ ∫ +~. 25 qT + ∫ 30 HÓ + ãs ¡ T es ¡ ≈ £ L @ ø £+>± Äs ¡ T n ~ Ûø £ s ¡ D≤ \ qT eT ‘· kÕ «‘·+ Á ‘ ê ´ ìï > ∑ { Ï º # ˚dü ÷ Ô sêC≤ ´+> ∑ + ÁbÕ < ∏ä $ Tø £ Vü≤≈ £ îÿ \ | ü ]# ˚à ¤< ä + ˝À # ˚sêÃs ¡ T . n $ uÛ≤s ¡‘· bÂs ¡ T \+< ä ]‘ √ düe ÷ q +>± Væ≤ +< äTe ⁄\ ≈ £ L e ] ÔkÕÔsTT . ø ± ø £ b˛ ‘ ˚ sêC≤ ´+> ∑ + < ˚e ⁄& ÉT es ¡$ T∫ÃHê > ∑es ¡ ïyÓT + ≥T ¢ nqã & ˚ | üPC≤s T ¡ \ T es ¡$ Te « ≈ î £ +& Ü Væ≤ +< äTe ⁄\ MT < ä ‘·> ∑ì $ eø å £ #·÷| ædüTÔHêïsTT . ˝À | + ü sêC≤ ´+>± ì ~ ø ±< äT . Á | üuÛÑT ‘ ê «\ T q & çù | sê » ø ° j · T Hêj · T≈ £ î \~. sêC≤ ´+> ∑ + Ç∫Ãq eT ‘· Vü≤≈ £ îÿ \ qT ì \ u … ≥T º ≈ £ îH˚ +< äT≈ £ î Væ≤ +< äTe ⁄\ T @ ø £+ ø ± yê *. Çy˚ ø £< ë ? eTq ô |< ä › ‘·\ ø ± j · T \ T eTq≈ £ î
24 13 Ä > ∑düT º, 2018
$ düT > ∑T˝Ò≈ £ î +& Ü # Óù | Œ ~? Ç $ ø £ s ¡ πø º Hê ? sêC≤ ´+> ∑ + ˝À bı +< äT | üs ¡ ∫q eT ‘· kÕ «‘·+ Á ‘·´+ Á | ü < Ûëq +>± me ] ì ñ < ˚ ›•+ ∫q { Ï º~? 25 qT + ∫ 30 < ëø ± Äs ¡ T n ~ Ûø £ s ¡ D≤ \ qT sêC≤ ´+> ∑ + ˝ÀøÏ møÏÿ + ∫ +~ eTTK ´+>± me ] Á | üjÓ ÷» Hê \ T ø ± bÕ & É { ≤ìøÏ ? me ] eT ‘· πøåeT + ø ±+ øÏå + ∫ ? ndü \ T eT ‘· kÕ «‘·+ Á ‘·´+ $ wüj · T + ˝À sêC≤ ´+> ∑ + sêdæqyê ] Ä˝À #· q @$ T { Ï ? á Á | üX¯ï \ ≈ £ î ‹ s ¡ T > ∑T˝Òì düe ÷< Ûëq + # Ó | üŒ > ∑ *–+< Óes ¡ T ? sêC≤ ´+>± ìøÏ dü + ã +~ Û + ∫ q +‘· es ¡ ≈ £ î kÕ ~ Ûø ±] ø £+>± $ e ]+#·> ∑ *–+~ ñqï ‘· Hê ´ j · Te ´ eùdú ø £< ë ? n +< äT˝Àq ÷ sêC≤ ´+> ∑ < Ûäs ¡ à dü ÷ øå ± à \ ô |’ | üs ¡ eT ÁbÕe ÷ DÏø £+ düTÁ |”+ ø√s ¡ T º n _ ÛÁbÕj · Ty˚T ø £< ë ? < ˚X¯ + ˝À m +‘·{ Ïyê ¬ s ’ Hê < ëìï
• s ¡ kÕeVæ≤ +#· e \ dæ +< ˚ ø £< ë ? eT ] ` n +‘·{ Ï düs√ « qï ‘· Hê ´ j · T |” sƒ ¡+ sêC≤ ´+> ∑ + ˝À eT ‘· kÕ «‘·+ Á ‘ ê ´ ìøÏ dü + ã +~ Û + ∫q n ~ Ûø £ s ¡ D≤ \ yÓqTø £ ñ < ˚ › X¯ +, yê { Ï | üs ¡ e ÷ s ¡ ú + > ∑T ]+ ∫ @$ T # Ó | æŒ +~?
The object of articles 25 to 30 was to preserve the rights of religious and linguistic minorities , to place them on a secure pedestal ... These provisions enshrined a befitting pledge to the minorities in the Constitution of the country ... It is only to the minorities who
need protection .
( 25 qT + ∫ 30 es ¡ ≈ £ î > ∑ \ sêC≤ ´+> ∑ + n ~ Ûø £ s ¡ D≤ \ ñ < ˚ › X¯ + eT ‘·| üs ¡ yÓTÆq , uÛ≤cÕ | üs ¡ yÓTÆq yÓTÆHê ]{°\ Vü≤≈ îÿ £ \ qT | ] ü s øÏ ¡ + å ∫ , yê ] ì | ~\ ü yÓTÆq |” sƒ ¡+ MT < ä ñ +#·& Éy˚T ... < ˚X¯ sêC≤ ´+> ∑ + yÓTÆHê ]{°\ ≈ £ î # ˚dæq düeTT∫ ‘· yÓTÆq u≤düqT á n ~ Ûø £ s ¡ D≤ \ T ‘ ê | ü & É + # ˚XÊsTT ... s ¡ ø £ åD nedüs ¡ yÓTÆ +~ yÓTÆHê ]{°\ ≈ £ î e ÷ Á ‘· y˚T .)
Ç $ H˚ { ÏøÏ 44 @ fi¯ øÏ ¢ +< ä > ∑T » sê ‘ Y Á | üuÛ ÑT ‘ ê « ìø °, ôdsTT +{ Ÿ CÒ $ j · TsY ‡ ø ± ˝ÒõøÏ q & ÉTeT yê ´»´+ ˝À uÛ≤s ¡‘· Á | < ü Ûëq Hê ´ j TeT · ÷] Ô m . mHé . πs H˚ ‘· è ‘·«+ ˝À 9 eT +~ »& ç ®\ sêC≤ ´+> ∑ < Ûäsêàdüq + Ç∫Ãq rs ¡ TŒ˝Àì ø = ìï yêø ±´\ T . ( 1974 AIR 1389 ) düTÁ |”+ ø√s ¡ T º # ˚dæq á < Ûäs ¡ à ìs ¡ íj ·÷ ìï m˝≤ ns ¡ ú + # ˚düTø√yê *? á $ wüj · T + ˝À Ç + ø ±
dü +< ˚Vü≤ + ñ + fÒ ô |’ q ù | s = ÿqï düTÁ |”+ ø√s ¡ T º rs ¡ TŒqT ñ≥ + øÏdü ÷ Ô πøs ¡ fi¯ ôV ’ ≤ø√s ¡ T º ns ¡{ Ï | ü +& ÉT ˇ * ∫ #‹ ˚ ˝À ô |{ q≥T º Ï º Ç∫Ãq á øÏ +~ $ es DqT ¡ ∫ ‘· Ô –+#·+& ç .
In this context it is relevant to bear in mind the historical background which led to the inclusion of Articles 25 to 30 in the chapter on fundamental rights in the Constitution ... The real purpose and intendment of Articles 25 and 26 is to guarantee especially to the religious minorities in this country the freedom to profess , practise and propagate their religion , to establish and maintain institutions for religious and charitable purposes , to manage its own affairs in matters of religion .
No doubt , the freedom guaranteed by these two articles applies not merely to religious minorities but to all persons ( Articles 25 ) and all religious denominations or sections thereof ( Article 26 ). But in interpreting the scope and content of the guarantee contained in the two Articles , the court will always have to keep in mind the real purpose underlying the incorporation of these provisions in the fundamental rights
chapter .
( sêC≤ ´+> ∑ + ˝Àì ÁbÕ < ∏ä $ Tø £ Vü≤≈ £ îÿ \ | ü ]# ˚à ¤< ä + ˝À 25 qT + ∫ 30 n ~ Ûø £ s ¡ D≤ \ qT # ˚s ¡ à & ÜìøÏ < ë ] rdæq # ê ] Á ‘· ø £ H˚ | ü < ∏ë ´ ìï á dü +< äs ¡“¤+ ˝À C≤ „| üø £+ # ˚düTø√yê *. 25 , 26