º
’ dü ÷ Œ ¤] Ô ø £ D≤ \ T
` Á | üuÛ≤ ‘ Y
| ü +& ç ‘ Y ø £ �bÕsêyéT ¬ s +& ÉT # ˚ ‘· T \ T CÀ & ç + ∫ > ∑Ts ¡ Te ⁄ yÓ ’ ù | uÛÑøÏÔ ÁX¯ < ä∆ \‘ √ #·÷ düTÔHêï & ÉT . Äj · Tq yÓ + ≥ e∫Ãq yês ¡+‘ ê ø £ ˙ï { Ï ‘ √ > ∑Ts ¡ Te ⁄ yÓ ’ ù | #·÷ düTÔHêïs ¡ T . ª> ∑Ts T ¡ < ẙê .. e ÷ | ] ü dæ ‹ ú < äj T˙j · T · +>± ñ +~. ã ‘· T≈ £ î < äTs ¡“¤ s ¡ yÓTÆ b˛sTT +~. e ÷ < Ûäsêàìï y˚TeTT bÕ { +#· Ï ˝Òø b˛ £ ‘· THêï +. eTeTà * ï ÇkÕ ¢+ ˝À # ˚s eTì ¡ ã \ e +‘· ô |& ÉT ‘· THêïs ¡ T . HêHê n ‘ ê ´# êsê \ ≈ £ î > ∑T ]# ˚düTÔHêïs ¡ Tμ y˚ ~ ø £ ô |’ > ∑Ts ¡ Te ⁄ ≈ £ Ls ¡ TÃHêïs ¡ T . ns ¡ ∆ ìMT *‘· H˚Á ‘ ê \‘ √ < Ûë ´ qeTTÁ < ä˝À ñHêïsê > ∑Ts Te ¡ ⁄. | +& ü ‘ ç Y ø £ �bÕsêyéT e ÷ ≥ \ T $ ì ø £ fi¯ó ¢ ‘ Ó ]# ês ¡ T . ø £ VüA ¢ sY ˝Àì #· ø˘q˙ÿ˝À kÕj · T + dü +< Ûë ´ y˚fi¯ n ~. #· T≥ ÷º Ws ¡+> ∑CÒuŸ eT ‘· eTÚ & ÛÉ ´+\ Nø £ ≥T ¢ n \ TeTT ≈ î £ + ≥THêïsTT . > ∑Ts Te ¡ ⁄ BsêÈ˝À #· q˝À | & ü çb˛j ·÷ s T ¡ . ª@ yÓTÆ +~ HêHêï ? μ > ∑Ts ¡ Te ⁄>±] ‘=$ Tà < ˚fi¯ ¢ ≈ £ îe ÷ s ¡ T & ÉT Á | ü • ï +# ê & ÉT . ª áj · Tq | ü +& ç ‘ Y ø £ �bÕsêyéT . áj · Tq ø £ oàØ Væ≤ +< äTe ⁄\ Hêj · T≈ £ î & ÉT . M ] ô |’ Ws ¡+> ∑CÒãT n ‘ ê ´# êsê \ T Vü≤ < äT › MTsêsTT . M ] ì eT ‘·+ e ÷ s eTì ¡ ã \ e +‘·+ # ˚düTÔHêï & ÉTμ nHêïs T ¡ > ∑Ts Te ¡ ⁄. ª á | ü ] dæú ‹ ì e ÷ sêà \+ fÒ @+ # ˚j ·÷* HêHêï ? μ ª| üs ¡ yÓ ÷‘· ÿ�wüß º& Ó ’ q ˇø £ ‘· b˛ < ÛäqT & ÉT , ˇø £ < Ûäs ¡ àMs ¡ T & ÉT ‘· q ã *< ëq + < ë « sê ø £ oàØ Væ≤ +< äTe ⁄\ qT ø ± bÕ & Ü * μ ª MT ø £ Hêï | üs ¡ yÓ ÷‘· ÿ�wüß º& Ó ’ q ‘· b˛ < ÛäqT \ T Ç +¬ øes ¡ THêïs ¡ T HêHêï ? μ nHêï & ÉT Ä ≈ £ îe ÷ s ¡ T & ÉT . ≈ £ îe ÷ s ¡ T & ÉT nqï e ÷ ≥≈ £ î > ∑Ts ¡ Te ⁄ ˇø £ ÿ ì $ Twü + ø £ fi¯ó ¢ eT ÷ düT≈ £ îHêïs ¡ T . ‘· sê «‘· HÓeTà ~>± ø £ fi¯ó ¢ ‘ Ó ]# ês ¡ T . ª| ü +& ç ‘ Y ø £ �bÕsêyéT ! Ws ¡+> ∑CÒuŸ≈ £ î # Ó | üŒ +& ç ... eTT +< äT qqTï eT ‘·+ e ÷ s ¡ ÃeTq +& ç . qqTï e ÷] Ãq ‘· s Tyê ¡ ‘· ø oàØ £ Væ≤ +< äTe ⁄\ T eT ‘·+ e ÷ s ¡‘ ês ì ¡ # | Ó üŒ +& çμ y˚T | üT ò ìs√Èwü˝≤ $ ì | + æ ∫ +~
> ∑Ts ¡ Te ⁄ dü « s ¡+. n ~ y˚T 25 , 1675 . Ä > ∑Ts ¡ Te ⁄ ù | s ¡ T dæ≈ £ îÿ \ ‘=$ Tà < äe > ∑Ts ¡ Te ⁄ > ∑Ts T ¡ ‘ >¥ ˚ ãVü≤ < ÷ ä sY . Äj Tq · ‘=$ Tà < ˚fi¯ ¢ ≈ îe £ ÷ s T ¡ & ˚ | < ü äe > ∑Ts Te ¡ ⁄ < äXȳ˚TXŸ Áo > ∑Ts T ¡ > √ $+< äT \ T . p˝ … 11q > ∑Ts Te ¡ ⁄ ‘· q Á | æj T · • wüß ´\ T uÛ≤sTTeT ‹ < ëdt , uÛ≤sTTdü ‹ < ëdt , uÛ≤sTT < äj ·÷ ˝Ÿ < ëdt \ qT ‘ √ & ÉT rdüT≈ £ îì & Ûç ©¢ øÏ ãj · T \ T < ˚s ¡‘ ês ¡ T .
> ∑Ts ¡ T > √ $+< äT \ T $ ∫Á ‘· Hê≥ø˘ (_ ∫ ‘· ÔsY Hê≥ø˘ ) ˝À > ∑Ts ¡ T ‘ ˚ >¥ ãVü≤ < ä ÷ sY & Ûç ©¢ j ·÷ Á ‘· qT Ç˝≤ e ] íkÕÔs ¡ T . ª ؃ø sY £ bò˛ & ˚ < © ä dt | üsY Á | üuÛ ÑT bÕsY øÏjÓ ÷ | üj ·÷ Hé ‘ ˚ >¥ ãVü≤ < ä ÷ sY d ” ÁøÏj ·÷ ø £ Ø q øÏq ÷ Ω ÄHé ‘ ˚ >¥ ãVü≤ < ä ÷ sY πø #·\‘ Y uÛÑjÓ ÷ »> ∑ ‘ Y y˚T k˛ø˘ Vü ‰ jYT Vü ‰ jYT Vü ‰ jYT düuŸ »>¥ uÛÑjÓ ÷ C …’ C …’ C …’ düTsY ˝Àø˘
( uÛÑe ã +< Ûë \ qT ‘ Ó +#· T≈ £ î + ≥ ÷ > ∑Ts ¡ T ‘ ˚ >¥ ãVü≤ < ÷ ä sY ãj T · \ T < ˚sês T ¡ . Äj Tq · e +{ Ï kÕVü≤dü + mes ¡÷ # ˚j · T˝Òs ¡ T . Äj · Tq ãj · T˝Ò › s ¡>± H˚ XÀø £+ ø ≥ £ º\ T ‘ +#· Ó T≈ î £ +~. Á | »\ ü T Vü ‰ Vü ‰ ø ± sê \ T # ˚XÊs T ¡ . ø ± ˙ < ˚e ‘·\ T » j · Tø ± sê \ T # ˚XÊs ¡ T .) dæ≈ £ îÿ > ∑Ts ¡ Te ⁄\ ≈ £ L , ø £ oàsY≈ £ î $& ÉBj · Tsêì ã +< Ûä +. | ü +& ç ‘ Y ø £ �bÕsêyéT > ∑Ts ¡ T > √ $+< é dæ +>¥ øÏ dü + düÿ� ‘ êìï uÀ ~ Û +# ês ¡ T . ø £ �bÕsêyéT | üPs ¡« E & ÉT | ü +& ç ‘ Y ãVü≤à sêyéT > ∑Ts ¡ THêqø˘ ‘ √ ø £* dæ Ä < Ûë ´‹ àø ±+ XÊ \ ô |’ #·] ÃkÕÔs T ¡ . > ∑Ts T ¡ ‘ >¥ ˚ ãVü≤ < ÷ ä sY ‘·+ Á &, ç mì $ T < äe > ∑Ts Te ¡ ⁄ Vü≤s ¡> √ _+< é Áoq > ∑sY˝Àì ¬ s ’ HêyêØøÏ yÓ [¢ ø £ oàØ XË ’ e düHê ´ dæì e ÷‘ ê u≤ >¥ u≤Øì ø £* dæ ÄyÓT ‘ √ Ä < Ûë ´‹ àø ±+ XÊ \ ô |’ #·] à +# ês T ¡ . á #· s à ¡ \ T Áo > ∑Ts T ¡ Á > +< ∑ é∏ kÕôV≤uŸ˝À bı +< äT | üs ¡ ∫ ñHêïsTT . nB dæ≈ £ îÿ > ∑Ts ¡ Te ⁄\ ≈ £ î , ø £ oàsY ‘ √ ñqï Hê _ Û Hêfi¯ dü + ã +< Ûä +. p˝ …’ 26q yê ] ì q ÷ sY eTVü≤eTà < é U≤Hé $ TsêC≤ düsY Væ≤ +< éøÏ rdüT≈ îyÓfi≤ £ ¢& ÉT . n | üŒ { Ï qT + ∫ yê ] ì eT ‘·+ e ÷ πsà +< äT≈ £ î $ TsêC≤ # ˚j · Tì Á | üj · T ‘· ï + ˝Ò < äT .. uÛÑj · Tô |{ ≤ º& ÉT .. u …~]+# ê & ÉT .. Á | ü˝ÀuÛÑô |{ ≤ º& ÉT .. ãT »®–+# ê & ÉT .. ø ± ˙ > ∑Ts ¡ Te ⁄ > ∑Ts Ty˚ ¡ . • wüß ´\ T • wüß ´ ˝Ò . Vü≤ ] HêeT düàs D ¡ + ‘·| üŒ eTs√ ù | s ¡ T H√ { Ï qT + ∫ sê˝Ò < äT .
Çø £ ÿ & É ø £ oàsY˝À | ü +& ç ‘ Y ø £ �bÕsêyéT , $ T > ∑ ‘ ê Væ≤ +< äTe ⁄\ T > ∑Ts Te ¡ ⁄ ø√dü + > ∑T +& Ó > < ∑ äT˝À ¢ > ∑T & çø £{ Ï | üPõ +#· kÕ >± s ¡ T . Äj · Tq eTVü≤ ‘· Ôs ¡ H˚ ‘· � ‘·«+‘ √ Á | üuÛ≤ $‘· T˝ …’ eT ]+‘· < Ûäs ¡ àBøå ±< ä≈ £ åî \ j ·÷´ s ¡ T .
qe + ãsY 9 , 1675 . uÛ≤sTT < äj ·÷ fiŸ < ëdtqT eTs ¡ T > ∑T ‘· Tqï ˙fi¯ó ¢ qï ‘={ Ï º ˝ÀøÏ $ dæπsj · TeTì $ TsêC≤ Ä < ˚ •+# ê & ÉT . eT� ‘· T ´ e ⁄ < > ä Zs ∑ e ¡ ⁄‘· THêï uÛ≤sTT < äj ·÷ fiŸ < ëdt H√≥ Vü≤ ] düàs ¡ D ‘·| üŒ eTs = ø £ e ÷ ≥ ˝Ò < äT . Äj · Tq < Ó ’ e < Ûë ´ q + ˝ÀH˚ ~$ πø >±& ÉT . qe + ãsY 11 , 1675 . uÛ≤sTT eT ‹< ëdtqT s ¡+| ü +‘ √ ì \ Te ⁄ Hê ø√ùdXÊs ¡ T . s ¡+| ü + ø√ ‘·, s ¡ ø £ Ô < Ûës ¡ eT < Ûä ´ ≈ £ L & Ü eT ‹< ëdt eT ~ Vü≤ ] H˚ düà ]+ ∫ +~. uÛ≤sTT dü ‹< ëdtqT q ÷ HÓ˝À ‘·& ç | æq > ∑T & É ¶ ˝À ¢ #· T { Ï º, ì | üŒ +{ +# Ï ês T ¡ . dü ‹< ëdt ≈ L £ & Ü ã *< ëq | ⁄ ü u≤≥qT m +#· T≈ £ îHêï & ÉT ‘·| üŒ yÓqø £& ÉT > ∑T y˚j · T˝Ò < äT . eT ‘·+ e ÷ πs +< äT≈ £ î n + ^ø £]+#· ˝Ò < äT .
∫e ] øÏ Ws ¡+> ∑CÒuŸ > ∑Ts ¡ T ‘ ˚ >¥ ãVü≤ < ä ÷ sYqT & ©¢ ç Û ˝Àì # ê +~ ˙ # Íø˘øÏ rdüT≈ îe∫à £ , Äj Tq · ‘·\ qT ‘ Ó > ∑qs ¡ T≈ £ î ‘ ê & ÉT . > ∑Ts ¡ Te ⁄ ˇø £ ÿ e ÷ ≥ ≈ £ L & Ü e ÷{ ≤ ¢& És ¡ T . < Ûë ´ qeTTÁ < ä˝ÀH˚ ñ +& çb˛ ‘ ês ¡ T . ìX¯Ã \‘·‘·«+ ˝À © qyÓTÆb˛ ‘ ês ¡ T . ª dæsY ~ j ·÷ | üsY d ” q ñ # êØμ (• s düT ¡ ‡ q ] Œ +# êπs ‘·| üŒ > ∑Ts ¡ Te ⁄ ne ÷ à nì ≈ £ L & Ü nq˝Ò < äì dæ≈ £ îÿ kÕVæ≤ ‘·´+ # ÓãT ‘· T +~) ‘· eT ã *< ëq +‘ √ > ∑Ts ¡ T ‘ ˚ >¥ ãVü≤ < ä ÷ sY ø £ oàØ Væ≤ +< äTe ⁄\ eT ‘· e ÷] Œ & çì n & ÉT ¶ ≈ £ îHêïs ¡ T . dæ≈ £ îÿ \ qT ˇø £ b˛sê≥ C≤ ‹>± s ¡÷ bÕ +‘· s ¡+ # Ó +< ˚ +< äT≈ £ î Áù | s ¡ DìkÕÔs ¡ T . > ∑Ts ¡ T > √ $+< äT \ Hêj · Tø £‘·«+ ˝À dæ≈ £ îÿ \ T yÓTT > ∑ \ T ô |’ XÊ∫ø £ | üs ¡«+ ô |’ b˛sê≥ + # ˚kÕÔs ¡ T . á n \ Tô | s ¡ > ∑ì b˛sê≥ + | òü *‘·+>± eTVü ‰ sêC≤ s ¡+ õ ‘ Y dæ +>¥ bÕ \ Hê ø ±\+ ˝À ø £ oàsY , » eT ÷ à \ T dæ≈ £ îÿ \ bÕ \ q ˝ÀøÏ e∫à ùd «# êà ¤ yêj · TTe ⁄\ T |”\ TÃ≈ £ î +{ ≤sTT . ø £ oàsY˝À n | òüZq ¢ n ‘ ê ´# êsê \ qT + ∫ | ü +& ç ‘ Y ; sY < ÛäsY nH˚ Væ≤ +< ä ÷ H˚ ‘· bÕ ] b˛sTT e∫à , s ¡+ õ ‘ Y dæ +>¥ øÏ ø £ oàsY˝Àì n ‘·´+‘· ; Û ‘ êeVü≤ | ü ] dæú ‘· T \ > ∑T ]+ ∫ $ e ] kÕÔ & ÉT . n | üŒ & ÉT ø £ oàØ Væ≤ +< äTe ⁄\ s ¡ ø £ åD ø√dü + eTVü ‰ sêC≤ s ¡+ õ ‘ Y dæ +>¥ s ¡ CÖØ , | üP +# ÛY , c˛ | æj ·÷ Hé \ MT < äT >± Áoq > ∑sY˝ÀøÏ Á | üy˚ • kÕÔ & ÉT . 1819 y˚T HÓ \ ˝À dæ≈ îÿ £ ùdq \ T ø oàsYì £ $ eTTø £ Ô + # ˚kÕÔsTT . á dü +| òüT≥q \ ìï { Ïø ° | ü ⁄ Hê ~ l > ∑Ts T ¡ ‘ >¥ ˚ ãVü≤ < ÷ ä sY ìs T ¡ | üe ÷ q ‘ ê ´> +! ∑ n +< äTπø H˚ { Ïø ° ø £ oàØ Væ≤ +< äTe ⁄\ T > ∑Ts ¡ T ‘ ˚ >¥ ãVü≤ < ä ÷ sY ã *< ëq ~ Hêìï ÁX¯ < ë∆ uÛ Ñ≈ îÔ £ \‘ √ » s T ¡ | ⁄ ü ≈ î £ +{ ≤s T ¡ . Äj TqqT · ª Væ≤ +< é B # ê < äsYμ ( Væ≤ +< äTe ⁄\ s ø ¡ å≈ £ î £ & ÉT ) nì > ös e ¡ +>± düà ]+#· T≈ î £ +{ ≤s T ¡ . �
9 p˝ …’, 2018 31