º
n _ ÛÁbÕj · T +
` õ . Á | ükÕ < é
Ç {° e \ »]– q ñ | ü mìïø £\ ˝À ñ ‘· Ôs ¡ Á | < ü ˚XŸ˝Àì ø ¬ sêHê ’ ˝Àø düuÛ £ Ñ kÕúq + ˝ÀqT , q ÷ sY | üPsY $< ÛëqdüuÛÑ kÕúq + ˝ÀqT uÛ≤s ¡ rj · T » q ‘ êbÕØ º nuÛ ´ Ñ s Tú ¡ \ T z & çb˛j ·÷ s T ¡ . á s ¬ +& ÉT # √ { ≤ ¢ Hê \ T > ∑T Á | ü ‹| üøå ±\ T n + fÒ sêÁw ”º j · T ˝Àø £< äfiŸ ( ÄsYm˝Ÿ & ç ), düe ÷» yê ~ bÕØ º ( mdt | æ ), ãVüQ » q düe ÷» bÕØ º (_ mdt | æ ) ø ±+ Á ¬> dt \ T dü + j · TTø £ Ô +>± ˇπø ˇø £ ÿ nuÛÑ ´] úì mìïø £\ ã ] ˝ÀøÏ ~+# ês ¡ T . á ñ | ü mìïø £\ | òü *‘ ê \ T Á | üø £{ Ï ‘· yÓTÆq | üŒ { Ï qT + ∫ Ms ¡ T < ëìï ‘· eT | üTq ò $» j T · +>± uÛ≤ $+ ∫ , dü +‘ √wü +>± ñHêïs ¡ T . uÛ≤ » bÕ≈ £ î ø ±\+ # Ó *¢+~, ñ ‘· Ôs ¡ Á | ü < ˚XŸ˝À sêqTqï kÕs ¡« Á ‹ ø £ mìïø £\ ˝À Ä bÕØ º s ¬ +& ÉT n +¬ ø \ kÕúHêìøÏ # ˚s ¡ ˝Ò < ä + ≥ ÷ sê » ø ° j · T | ü +& ç ‘· T \ T ($ X ‚¢ wü≈ £ î \ T ) Ç | ü ⁄ Œ & ˚ CÀdü ´+ # ÓãT ‘· THêïs ¡ T . ñ | ü mìïø £\ | òü *‘ ê \ qT Ä < Ûës ¡+ # ˚düT≈ £ îì sêuÀj˚T kÕ < Ûës ¡ D mìïø £\ | òü *‘ ê \ qT n +#· Hê y˚j · T & É + ‘=+< äs ¡ bÕfÒ ne ⁄‘· T +~. á sêh + ˝À á Hê \ T > ∑TbÕØ º\ T ø £* dæ uÛ≤ » bÕqT & Ûûø =+ fÒ yê ] øÏ $» j · T + kÕ < Ûä ´ y˚Tqì n +¬ ø \ T # ÓãT ‘· THêïsTT . nsTT ‘ ˚ á Hê \ T > ∑TbÕØ º\ T sêuÀj˚T 2019 mìïø £\ ˝À ø £* dæ | üì # ˚j · T > ∑ \ yê nqï ~ $ T * j THé · & Ü \ s ¢ ¡ Á | üX¯ï . ‘· eT bÕØ øÏ º ‘·– qìï d ” ≥T ¢ πø { ≤sTT +#· ì | üø £ å + ˝À ‘ êeTT ≈ £ L≥ $ T˝À # ˚s ¡ uÀeTì ãVüQ » q düe ÷» bÕØ º düTÁ |”+ e ÷ j ·÷ e ‹ Ç {° e˝Ò düHêïsTT H = ≈ £ îÿ \ T H = ø ± ÿs ¡ T . á Hê \ T > ∑T bÕØ º\ T ˇø £ ñeTà & ç nuÛÑ ´] úì 2019 mìïø £\ ˝À uÛ≤s ¡ rj · T » q ‘ êbÕØ º øÏ $ s ¡ T < ä∆ +>± ì \ u … ≥ º> ∑ \ T > ∑T ‘ êsê ? ¬ ø ’ sêHê d ” ≥TH˚ rdüT≈ £ î +< ë +. yÓ ÷ B Á | üuÛÑ +» q + e \¢ 2014˝À Ä kÕúHêìï uÛ≤s ¡ rj · T » q ‘ êbÕØ º ‘· eT dü + ∫˝À y˚düT≈ £ î +~. n +< äT˝À dü +< ˚Vü≤ + ˝Ò < äT . 1962˝À yÓTT≥ º yÓTT < ä≥ >± ¬ ø ’ sêHê ˝Àø £ düuÛÑ kÕúq + ndæÔ ‘·«+ ˝ÀìøÏ e∫à +~. Ç | üŒ { Ïes ¡ ≈ £ î nø £ ÿ & É 15 | üsê ´ j ·÷\ T mìïø £\ T »]>± sTT . á | ü ~ ùV≤qT | üsê ´ j ·÷ ˝À ¢ ¬ s +& ÉTe ÷ s ¡ T ¢ ø ±+ Á ¬> dt 1971 , 1984˝ÀqT , ¬ s +& ÉTe ÷ s ¡ T ¢ uÛ≤s ¡ rj · T » q ‘ êbÕØ º 1998 , 2014˝ÀqT $» j T · + kÕ ~ +# Û êsTT . ø ± ã { Ï Ç ~ ø ±+ Á ¬> düT bÕØ º øÏ ø ± ì uÛ≤s ¡ rj · T » q ‘ êbÕØ º øÏ ø ± ì | üs ¡+| üsê > ∑ ‘· yÓTÆq d ” ≥T ø ±< äT . ø ± ã { Ï º á ñ | ümìïø £\ ˝À Ä kÕúHêìï _ C …| æ ø√˝ÀŒ ‘ ˚ Ä bÕØ øÏ º ô |< ä ›>± Á | üe ÷< ä + ˝Ò < äT . yÓ ÷ B Á | üuÛÑ + » q + ø ± s ¡ D +>± 2014 mìïø £\ ˝À uÛ≤s rj ¡ T · » q ‘ êbÕØ øÏ º 38 XÊ ‘·+ z≥T ¢
30 11 pHé , 2018 b˛ \ j ·÷´ sTT . $& $& ç >± ç b˛ {° # ˚dæq Ç ‘· s ¡ nuÛÑ ´ s ¡ Tú \ ≈ £ î yÓTT ‘· Ô + 57 XÊ ‘·+ z≥T ¢ b˛ \ j ·÷´ sTT . n + fÒ $| üøå ±\ ìï +{ ÏøÏ ø £* dæ uÛ≤s ¡ rj · T » q ‘ êbÕØ º ø £ Hêï 19 XÊ ‘·+ z≥T ¢ n ~ Ûø £+>± e # êÃsTT . á ñ | ümìïø £ ˝À uÛ≤s ¡ rj · T » q ‘ êbÕØ º nuÛ ´] Ñ úøÏ Á | ‹| ü üøå ±\ ñeTà & ç nuÛÑ ´] úøÏ e∫Ãq z≥ ¢ n +‘· s ¡+ πøe \+ 4.6 XÊ ‘·+ ( düTe ÷ s ¡ T >± nsTT < äT XÊ ‘·+). nsfÒ $| üøå ±\ T ñeTà & ç >± nuÛÑ ´] úì ì *| æHê _ C …| æøÏ e∫Ãq z≥ ¢ XÊ ‘·+ ô |]–+< äH˚ >±! kÕ < Ûës ¡ D mìïø £\ ≈ £ î ñ | ümìïø £\ ≈ £ î eT < Ûä ´ # ê˝≤ uÒ < + ä Û ñ +~. kÕ < Ûës D ¡ +>± mìïø £\ ˝À bÕØ øÏ º z≥T y˚kÕÔs T ¡ , nuÛ ´] Ñ úøÏ ø ±< äT . nsTT ‘ ˚ ñ | ümìïø £\ ˝À kÕúìø £ düeTdü ´\ T , yê { Ïì mes T ¡ | ] ü wüÿ ]+#·>\ ∑ s T¡ nqï n + X¯ + Ä < Ûës ¡+>± z≥T y˚kÕÔs T ¡ . ã ] ˝ÀqTqï
yê ] ˝À me ] øÏ m≈ £ îÿe | ü \ T≈ £ îã & ç ñ +< √ yê ] πø z≥T y˚kÕÔs T ¡ . n +< äTe \ q ñ | ümìïø £\ | *‘ ü ò ê \ qT ã { Ï º kÕ < Ûës ¡ D mìïø £\ | òü *‘ ê \ T ìs ¡ ísTT +#· ˝Ò +. Ç | ⁄ ü Œ & ÉT ˇπø ìjÓ ÷» ø es £ + Z ¡ ø ± ã { º Ï ñeTà & ç nuÛ ´] Ñ úøÏ Äj ·÷ bÕØ º\ ìï ‘· eT X¯øÏÔ $ ìjÓ ÷–+#· T≈ £ îì z≥s ¡¢ qT , Á | üuÛ≤ $‘·+ # ˚j · T > ∑ \ s ¡ T . nsTT ‘ ˚ ˇπø düeTj · T + ˝À 80 kÕúHê \ ˝À ìïø £\ T »]–‘ ˚ , ‘· eT X¯øÏÔì ˇπø # √≥ πø + ÁBø £]+#· ˝Òs ¡ T . á ñ | ümìïø £\ ˝À $| üøå ±\ $» j ·÷ ìøÏ ø ± s ¡ D + y˚s ¡ T >± ñ +~. ¬ ø ’ sêHê C≤ { Ÿ u≤VüQfi¯ ´ πøåÁ ‘·+. n +< äTe \ q ÄsY . m˝Ÿ .& ç . mìïø £\ ∫Vü≤ï + MT < ä b˛ {° # ˚XÊs ¡ T . n ~ n ~ Ûø £ dü + U≤ ´ ø £ z≥s ¡¢ qT Äø £] ¸ + ∫ +~. eTT »| üsY ò | üPsY eT ‘· ø £\ Vü ‰\ >± j ·÷\ T eT∞fl Á | ü # ês ¡+ ø ± ≈ £ L & É < äì uÛ≤ $+ ∫ , düe ÷» yê ~ bÕØ º n < Ûä ´ ≈ £ åî & ÉT , e ÷ õ eTTK ´ eT + Á ‹ nœ˝ÒwtqT mìïø £\ Á | ü # êsêìøÏ < ä ÷ s ¡+>± ñ +# ês ¡ T . ñ | ü mìïø £\ ˝À ãVüQ » q düe ÷» bÕØ º øÏ nuÛÑ ´ s ¡ Tú \ qT b˛ {° øÏ ì * ù | ÄqyêsTTr ˝Ò < äT . n +< äTe \ q ‘· q bÕØ º ÁX ‚ DT \ qT ø ± s ¡´ ø £ s ¡ Ô \ qT Á | ü # ês ¡+ # ˚j · TeTì ÄyÓT ìπs ›•+#· ˝Ò < äT . eTs√ ø ± s Dy˚TeT ¡ + fÒ ø ¬ sêHê ’ , q ÷ sY | üPsY \ T C≤ { Ÿ C≤ < äyé \ T n ~ Ûø £+>± ñqï πøåÁ ‘·+. yê ] eT < ´ ä Û yÓ eTqkÕ ’ ´\ T ø £*– ùdÔ sêuÀj˚T mìïø £\ ‘ √ n ~ ‘· q bÕØ º øÏ < Óã “ nì ÄyÓT≈ £ î ‘ Ó \ TdüT .
Ç | üŒ { Ï˝≤π > sêuÀj˚T mìïø £\ ˝À ≈ £ L & Ü ‘ êeT +‘ ê ø £* dæ | üì # ˚kÕÔ + nì Ms ¡ T ; sê \ T | ü * øÏHê n ~ ≈ £ î < äs ¡ ì | üH˚ . m +< äTø £+ fÒ M ] eT < Ûä ´ n +‘·]« s√ < Ûë \ T , düeTdü ´\ T nbÕs ¡+>± ñHêïsTT . ôw & É ÷´ ˝Ÿ ¶ ≈ £ î˝≤ \ z≥s ¡ T ¢ j ·÷< äe ⁄\ qT qeTàs ¡ T . qeTàø £ b˛e & ÜìøÏ # ê˝≤ ø ± s ¡ D≤ \ THêïsTT . 1998˝À ãVüQ » q düe ÷» bÕØ º, düe ÷» yê ~ bÕØ º ñeTà & ç Á | üuÛÑT ‘ ê «\ ¬> dt º Vü≤Ödt ø ±+& Ée \ q | ü ‘· qyÓTÆ +~. n ~ ìe ⁄ s ¡ T ø £| æŒq ì | ü ⁄ Œ˝≤ > ∑T +~. n +< äTe \ q á s ¬ +& ÉT bÕØ º\ T ø £* dæ | üì # ˚kÕÔj Tì · $ XÊ « dü +>± # Ó | üŒ˝Ò +. z≥ ¢ ã ~© düC≤e ⁄>± kÕ > ∑ø £ b˛ ‘ ˚ ñeTà & ç nuÛÑ ´] ú ¬>\ TkÕÔ & Éqï qeTàø £+ ˝Ò < äT . 2014˝À ‘· eT z≥ ¢ qT ø ±+ Á ¬> dt≈ £ î nœ˝Òwt ã ~© # ˚j · T˝Òø £ b˛j ·÷ s ¡ T .
Á | ‹ ü bÕØ øÏ º kÕúìø £+>± ø =+‘· ã \+ ñ + ≥T +~. e ÷ ≥ es ¡ dü≈ £ î ãVüQ » q düe ÷» bÕØ º d ” ≥T y˚πs bÕØ øÏ º πø { ≤sTTùdÔ nø ÿ £ & ç bÕØ º ÁX DT ‚ \ T ‹ s T ¡ > ∑Tu≤≥T nuÛÑ ´ s ¡ Tú \ T >± ã ] ˝ÀøÏ ~> ∑e #· Tà . d ” ≥ ¢ | ü +| üø £+ düC≤e ⁄>± » s ¡ T > ∑T ‘· T +< äì # Ó | üŒ˝Ò +. ø £ qTø £ Ç \¢\ ø £>± H˚ | +& ü ÉT > ∑ ø ±< äT . yÓ ÷ Bì > < ∑ › Ó ~+ bÕ \ qï @¬ ø ’ ø £ \ ø £ å ´+‘ √ n +< äs ¡ T ø £* dæb˛ < ë + nqT≈ £ î + fÒ nj˚T ´< ë ? Á | ü ‹ bÕØ º ‘· eT≈ £ î n ~ Ûø £ d ” ≥T ¢ ø ± yê \ qT≈ £ î + ≥T +~. ‹ s ¡ T > ∑Tu≤≥T < ës ¡¢ u …& É < ä ñ + ≥T +~.
ˇø £ $ wüj T · + eT ] ∫b˛≈ L £ & < É äT . ã +>± s T ¡ | üì # ˚ùd ø £+ kÕ * q ÷ s ¡ T düT ‹ Ô < Óã “\ T y˚kÕ & ÉT . Çø £ ÇqTeTT | üì # ˚ùd ø £ eTà ] ˇø £ düT ‹ Ô < Óã “ y˚j · Te \ dæ ñ +~. ¬ ø ’ sêHê ñ | ü mìïø £ ˝À ¢ yÓ ÷ B , cÕ \ T b˛ {° ˝À ˝Òs ¡ T . á | òü *‘ ê \ qT #·÷ dæ 2019 mìïø £ ˝À ¢ M ]< ä › s ¡ T ‘· eT | üP ] Ô X¯øÏÔì $ ìjÓ ÷–+# ˚ Á | üj · T ‘· ï + # ˚j · Te #· Tà . n | ü ⁄ Œ & ÉT Á | ü ‹| üøå ±\ ≈ £ î ñeTà & ç >± ‘ êeTT # ˚dæq > √ \ ‘·| üŒ eTπsMT $ T > ∑ \ ø £ b˛e #· Tà .
�