n _ ÛÁbÕj · T +
` sê +| ü *¢ eT *¢ ø ± s ¡ T ® q sêe ⁄
nsTT ‘ ˚ , Çø £ ÿ & ˚ eTq + Á ¬ ø ’ düÔe ⁄\ T >± eT ‘·+ e ÷] q mdt . dæ .\ | ü ] dæú ‹ Å ¬ ø ’ düÔe + ˝À m { ≤ ¢ ñqï < äH˚ ~ > ∑eTì +# ê *. ª Å ¬ ø ’ düÔe + ˝ÀøÏ e ÷]‘ ˚ ≈ £ î \ eT ÷, ≈ £ î \ $ eø £ å ñ +& Ée ⁄ μ nì eTuÛÑ ´ ô |{ Ï º mdt . dæ .\ qT Væ≤ +< äT ‘·«+ qT +& ç Å ¬ ø ’ düÔyêìøÏ eT ‘· e ÷] Œ & ÉT \ T # ˚düTÔHêïs ¡ T .
πøs ¡ fi¯ sêh + ø ={ ≤ º j · T + ˝À Á ¬ ø ’ düÔe ⁄& ç >± eT ‘·+ e ÷] q mdt . dæ . e ´ øÏÔô |’ Á ¬ ø ’ düÔe ⁄ ˝Ò < ë & ç # ˚dæ < ës ¡ TD +>± #·+ ù | XÊs ¡ T . Ä yês ¡ ÔqT | üÁ ‹ ø £\ T eTTK ´+>± f … ÆyéT ‡ Ä | òt Ç +& çj ·÷ ª| üs ¡ Te ⁄ Vü≤ ‘·´ μ nH˚ o ] ¸ø ô £ |{ º Ï yês Ô¡ sêùddæ +~. $ esê \ T˝ÀøÏ yÓfi .. Ô ‚
¬ ø $ Hé | æ . CÀdü | òt nH˚ Á ¬ ø ’ düÔe j · TTe≈ £ î & ÉT , n < ˚ Á ø ¬ dü ’ Ôe eT ‘ êìøÏ # +~ Ó q ª ˙qTμ nH˚ j TTe · ‹ Ç < s › ä ¡÷ > ∑ & ç∫q ¬ s +& ÉT dü + e ‘·‡ sê \ T >± Áù | eT˝À ñHêïs ¡ T . ˙qT Ç + ø ± #·< äTe ⁄ ≈ £ î +{ À +~. ¬ ø $ Hé CÀdü | òt m \ Áø °º wæj · THé >± H˚ y˚πs # √≥ | üì # ˚düTÔHêï & ÉT . ˙qT ‘·+ Á & ç ˙qT ø√dü + $ yêVü≤ Á | üj T · ‘ êï \ T # ˚düTÔHêï & ÉT . Ä düeTj · T + ˝À ˙qT ¬ ø $ Hé CÀdü | òt≈ £ î düe ÷# ês ¡+ n +~+ ∫ +~. CÀdü | òt ‘· q ñ < √ ´>± ìï e < äT \ Tø = ì ø ={ ≤ j º T · + ≈ î £ ‹]– e # êà & ÉT . Ç < s › ä ¡÷ ø £* dæ $ yêVü≤ ] õÁùd º wüHé Ä | ò ” düTøÏ yÓ [ fl ] õwü º sY $ yêVü≤eTT # ˚düTø = Hêïs ¡ T . $ yêVü≤ + »]– q ‘· s ¡ Tyê ‘· ˙qT ‘· q ≈ £ î≥T + ã + qT +& ç ‘· eT≈ £ î Á | üe ÷< ä + ñqï < äì , ‘· q uÛÑs ¡ Ô≈ £ î ÁbÕDVü ‰ ì ñqï < äì düMT | ü b˛ © düT ùd º wüHé˝À | òæsê ´< äT ≈ £ L & Ü # ˚dæ +~. | òæsê ´< äT # ˚dæq ø =~› > ∑ + ≥˝À ¢ H˚ ˙qT k˛ < äs ¡ T & ÉT , eT ] ø =+< äs ¡ T > ∑T +& Ü \ T kÕj · TT < ÛäT˝ …’ ¬ ø $ Hé CÀdü | òt Ç +{ Ïô |’ < ë & ç # ˚dæ , $< Ûä « dü + düèwæ º+ ∫ , ¬ ø $ HéqT øÏ & Üï | ü ⁄ # ˚dæ , < ä ÷ s ¡+>± rdüT ¬ ø [ fl n ‹ < ës ¡ TD +>± #·+| æy˚XÊs ¡ T . uÛÑs ¡ Ô #· ìb˛sTTq ‘· s ¡ Tyê ‘· ˙qT ‘· q uÛÑs ¡ ÔqT ‘· q k˛ < äs ¡ T & ÉT , eT ] ø =+< äs ¡ T ø £* dæ Vü≤ ‘·´ # ˚kÕs ¡ ì | òæsê ´< äT # ˚dæ +~. ø ={ ≤ º j · T + ˝À dæmyéT | üs ¡´ ≥q ã +< √ãdüTÔ˝À yÓTT < ä≥ # ˚dæq | òæsê ´< äTqT ô |< ä ›>± | ü { Ï º+#· Tø√ì ø ± s ¡ D +>± Vü≤ ‘·´ »]– b˛sTT +< äì n + ≥THêïs T ¡ . ø ± ì Ç ~ rÁeyÓTÆq ~. á dü +| üT≥qô ò |’ Ä õ˝≤ ¢ mdt | æì Á | üuÛÑT ‘·«+ ã ~* # ˚dæ +~. nø £ ÿ & ç mdt◊ düôdŒ +& é nj ·÷´& ÉT .
@+ # ˚dæHê b˛sTTq ÁbÕD + ‹]– sê < äT . nsTT ‘ ˚ , Çø £ ÿ & ˚ eTq + Á ¬ ø ’ düÔe ⁄\ T >± eT ‘·+ e ÷] q mdt . dæ .\ | ü ] dæú ‹ Á ¬ ø ’ düÔe + ˝À m { ≤ ¢ ñqï < äH˚ ~ > ∑eTì +# ê *. ª Á ¬ ø ’ düÔe + ˝ÀøÏ e ÷]‘ ˚ ≈ £ î \ eT ÷, ≈ £ î \ $ eø £ å ñ +& Ée ⁄ μ nì eTuÛÑ ´ ô |{ Ï º mdt . dæ .\ qT Væ≤ +< äT ‘·«+ qT +& ç Á ¬ ø ’ düÔyêìøÏ eT ‘· e ÷] Œ & ÉT \ T # ˚düTÔHêïs ¡ T . ¬ ø $ Hé CÀdü | òt ~ ìs ¡ Tù |< ä ≈ £ î≥T + ã +.
˙qT ñqï ‘·, < äqe Û +‘· T \ ≈ î≥T £ + ã + qT +& ç e∫Ãq ne ÷ àsTT . Ç < ä › s ¡ T Á ¬ ø ’ düÔe ⁄ ˝Ò . nsTTHê Vü≤ ‘·´ »]–+~. ˙qT ‘·+ Á & ç Mfi¯fl $ yêVü ‰ ìøÏ ˇ | ⁄ ü Œø√˝Ò < äT . ˇø £ ;< äyê & ÉT , n +< äT˝Àq ÷ eT ‘·+ e ÷ s ø ¡ eTT £ +< äT ‘· qø £+ fÒ ‘· ≈ £ îÿe ≈ £ î \+ e ´ øÏÔ ø ± ã { Ï º Vü≤ ‘·´ ≈ £ î > ∑Ts ¡ j ·÷´& ÉT . mdt . dæ . qT +& ç Á ¬ ø ’ düÔe ⁄\ T >± e ÷] q yê ] øÏ Á | ü ‘ ˚ ´ ø £ düàXÊHê \ T ≈ £ L & Ü @ s ¡ Œ & ÉT ‘· THêïsTT . mdt . dæ .\ T ‘· eT ndæÔ ‘·«+ ø ± bÕ & ÉTø√ & ÜìøÏ Á ¬ ø ’ düÔe + ˝ÀøÏ e ÷ s ¡ T ‘· THêïs ¡ T . ø ± ì nø £ ÿ & É ≈ £ L & Ü yês ¡ T ≈ £ î \ $ eø £ å≈ £ î > ∑Ts ¡ e « ø £ ‘·| üŒ≥ + ˝Ò < äT . | òü *‘·+>± | òüTs ¡ ¸D \÷ ‘·| üŒ≥ + ˝Ò < äT . á | ü ] dæú ‘· T \ qT #· ø £ ÿ ~< ˚ › Á | üj · T ‘· ï + # ˚j · T e \ dæq Á ¬ ø ’ düÔe bòÕ < äØ \ T yê { Ïì eT ]+‘· Áb˛ ‘·‡ Væ≤ +#· ≥ + $ ∫Á ‘·+. Ç + ø√ $ ∫Á ‘·+ @$ T≥ + fÒ πøs fi¯˝Àì ¡ ø = ìï ø eT £ ÷´ ìdüT º dü + dü \ ú ≈ î £ # +~ Ó qyês T¡ ≈ £ L & Ü á < ë & ç˝À bÕ˝ § ZHêïs ¡ ì ‘ Ó \ TdüTÔqï ~.
Ç≥Te +{ Ï dü +| òüT≥q \ ≈ £ î Ç ~ ÁbÕs ¡+ uÛÑ + ø ±< äT . Á ¬ ø ’ düÔe ⁄\ T >± eT ‘·+ e ÷] q mdt . dæ .\ ô |’ Á ¬ ø ’ düÔe ⁄ ˝Ò < ë & ÉT \ T # ˚dæq dü +| òüT≥q \ T πøs ¡ fi¯˝À m≈ £ îÿe >± ñHêïsTT . n +< äTπø mdt . dæ . qT +& ç eT ‘·+ e ÷] q Á ¬ ø ’ düÔe ⁄\ T ‹]– ‘· eT bÕ ‘· kÕ + Á | ü < ëj ·÷\ ˝ÀøÏ ‹]– edüTÔHêïs ¡ T nì 2008 dü + e ‘·‡ s ¡ πøs ¡ fi¯ Á | üuÛÑT ‘·«+ ìy˚ ~ ø £ ‘ Ó * j · T # ˚düTÔqï ~. mdt . dæ .\ ô |’ < ë & ç »]–‘ ˚ nÁ > ∑esêí \ yêfi¯ó ¢ < ë & ç # ˚XÊs ¡ ì Vü≤ & Ü $& ç # ˚ùd sê » ø ° j · T Hêj · T≈ £ î \ T , ôd≈ £ î ´\ sY y˚T < Ûëe ⁄\ T Á ø ¬ dü ’ Ôe + ˝À » s T ¡ > ∑T ‘· Tqï á $ eøå ±| üP ]‘· < ë & ÉT \ qT m +< äT≈ £ î K +& ç +#· s ¡ T ?! ø £ ˙dü + Á ¬ ø ’ düÔe ô |< ä ›\ T ≈ £ L & Ü M { Ïô |’ düŒ +~#· ≥ + ˝Ò < äT . < ëìøÏ ø ± s ¡ D≤ \ T @$ T { Ï ?
Á ¬ ø ’ düÔe + ˝ÀøÏ e ÷]‘ ˚ ≈ £ î˝≤ \ T ñ +& Ée ⁄, $ eø £ å ñ +& É < äT nì # Óù | Œyês ¡ T m +< äT≈ £ î á $ eø £ å \ qT
¬ ø $ Hé CÀdü | òt , ˙qT CÀdü | òt
Áb˛ ‘·‡ Væ≤dü ÷ Ô ≈ £ î˝≤ \ yê ]>± #·] à \ T m +< äT≈ £ î ì ] àdüTÔHêïs T ¡ ? πøs fi¯ ¡ — ‘·$ Tfi¯Hê & ÉT , Ä + Á < äÁ Û| < ü ˚XŸ \ ˝À Ç≥Te +{ Ï #·] à \ T eTq≈ £ î < äs ¡ Ùq $ TkÕÔsTT . eT ‘·+ e ÷] Hê ≈ î˝≤ £ \ dü +| üTs ò ¸D ¡ Ä > ∑≥ + ˝Ò < äT . dü +| üTs ò ¸D ¡ ìyês ¡ D≈ £ î eT ‘·+ e ÷ s ¡ ≥ + düe ÷< Ûëq + ø ±< äT . < ëìì | ü ] wüÿ ]+# ˚ +< äT≈ £ î n +< ä ] ì ø £\ T | ü ⁄ ø = ì b˛e { ≤ìøÏ Á | üj · T ‘· ï + # ˚j ·÷*.
< äXÊu≤ ›\ T >± kÕ > ∑T ‘· Tqï Ç≥Te +{ Ï $ eø \ å £ qT m < äTs√ÿ & ÜìøÏ ‘·$ Tfi¯Hê & ÉT nHé≥ # YãT *{ Ï msê & çπøwüHé Á | òü +{ Ÿ ( TNUEF ) nH˚ dü + düúqT Á ¬ ø ’ düÔe ⁄\ T >± e ÷] q mdt . dæ . Á | ü »\ T @ sêŒ≥T # ˚düT≈ £ îHêïs ¡ T . ‘· eT Vü≤≈ £ îÿ \ | ü ] s ¡ ø £ åD ø√dü + b˛sê≥ + # ˚düTÔHêïs T ¡ . 2018 e ÷] à 16e ‘ ˚BHê & ÉT sêe ÷+‘·| ü ⁄ s ¡+ õ˝≤ ¢ ˝À ÄsY . mdt . eT +> ∑fi¯ + ˝À ˇø £ ] f … ÆsY ¶ »& ç ®, ˇø £ $ X¯ «$< ë ´\ j · T yÓ ’ dt # Ûêq ‡\ sY n < ´ ä Û ø ‘· å £ q TNUEF ãVæ≤s ¡+> ∑ $# ês D ¡ # ˚ã { º+~. Ï Ä $# ês ¡ D˝À Á ¬ ø ’ düÔe ⁄\ T >± e ÷] q mdt . dæ .\ ô |’ < ë & ÉT \ T , $ eø £ å dü +| òüT≥q \ > ∑T ]+ ∫ ˇø £ ìy˚ ~ ø £ ‘· j ·÷ s ¡ T # ˚XÊs ¡ T . uÛ≤s ¡‘·< ˚X¯ + ˝À » HêuÛ≤ ˝ … ø £ ÿ \ Á | üø ± s ¡+ < ˚X¯yê ´| üÔ +>± 2.3 XÊ ‘·+ eT +~ Á ¬ ø ’ düÔe ⁄\ T + fÒ , n +< äT˝À 60 XÊ ‘·+ eT +~ mdt . dæ . qT +& ç e ÷] q yêπs . yêfi¯ófl Á ø ¬ düÔe ’ + ˝À ≈ L £ & Ü ‘· eT Vü≤≈ îÿ £ \ s ø ¡ åD£ ø√dü + Ä +< √fi¯q # ˚j · Te \ dæ ek˛Ô +~.
< ˚X¯yê ´| üÔ +>± sêÁw ”º j · T dü « j · T + ùdeø £ dü +| òüT + Ç≥Te +{ Ï kÕe ÷ õø £ düeTdü ´\ | ] ü cÕÿsêìøÏ $ X wü ‚ Á | üj · T ‘· ï + # ˚düTÔqï ~. Væ≤ +< ä ÷ düe ÷»+ qT +& ç < ÷ ä s ¡+>± yÓ [ flb˛sTT ‹]– Væ≤ +< äT ‘·«+ ˝ÀøÏ edüTÔqï yê ] øÏ kÕ «> ∑ ‘·+ | ü \ T≈ £ î ‘· Tqï ~. Væ≤ +< ä ÷ düe ÷» ã \ V ” ≤q ‘·\ qT ‘· eT kÕ « sêúìøÏ yê & ÉT≈ £ îH˚ X¯≈ £ îÔ \ | ü≥ ¢ eTq + nÁ | üeT ‘· Ô +>± ñ +& Ü *. �
11 pHé , 2018 19