º
’ dü ÷ Œ ¤] Ô ø £ D≤ \ T
` Á | üuÛ≤ ‘ Y
< ˚Vt≤ • yê esY yÓ ÷ Vt≤ ÇùV≤ X¯óuÛŸ ø £ s ¡ àHé ùd ø £ uÛÑTq ≥s ¡÷ q & És ¡÷ n ] ùd » uŸ C≤j˚T \& É ÷ ìX¯ÃjYT ø £ sY n | ü˙ J ‘ Y ø £ s ¡÷ ( á < ˚Vü≤ + < ˚e ⁄& ç∫Ãq es ¡+. eT + ∫ | üqT \ T
# ˚j · T & É + ˝À yÓqø £& ÉT > ∑T y˚ùd ~ ˝Ò < äT . X¯Á ‘· Te ⁄‘ √ b˛sê & +< ˚ äT≈ î £ yÓfi¯óÔqï | ⁄ ü Œ & ÉT Hê˝À uÛ Ñj T · + ñ +& < É äT . < ä� & ÛÉìX¯Ãj · T +‘ √ $» j · T + kÕ ~ Û +# ê *.) uÛÑj T · + ø s £ yÓTÆq ¡ s Ds ¡ ¡+> + ∑ ˝À s ø ¡ + Ô £ bÕs T ¡ ‘· Tqï | ü ⁄ Œ & ÉT , Äø ± X¯ + Ä ms ¡ T | ü ⁄ qT | ü ⁄\ TeTT≈ £ îqï | ü ⁄ Œ & ÉT , ø £‘· TÔ \ ø £ Dø £ D \ eT < Ûä ´, ôd ’ Hê ´\ s ¡ D < Ûä « qT \ eT < Ûä ´ ñbıŒ +– q # Ûêr ‘ √ , ñqï ‘· eTdüÔø £+‘ √ < äX¯y˚TX¯ > ∑Ts ¡ Te ⁄ > ∑Ts ¡ T > √ $+< ä dæ + VüQ & ÉT K & ÜZìï m ‹ Ô ì \ T #· Tì á s D^ ¡ ‘·+ bÕ & ÉT ‘· THêï & ÉT . Äj Tq · eT { Ï > ∑T≥ º\ eT < ´ ä Û y˚Ts T ¡ • Ks ¡+ ˝≤ uÛ≤dædüTÔHêï & ÉT . Äj Tq · qT < äTs ¡ T Ä ] ùdq \ bÕ * ≥ s ¡ TÁ < äuÛÑ ÷$ T . ø £ qTï ø√ { Ï dü ÷ s T ¡ ´\ T . uÛ ÑT »+ Ä ~ uÛ ÑT »+> + ∑ X wüße ‚ ⁄, u≤VüQe ⁄ X¯Á ‘· Te ⁄\ bÕ *{ Ï sêVüQe ⁄. yêôV≤ > ∑Ts ¡÷ < äX¯y˚TXŸ .. yêôV≤ > ∑Ts ¡÷ J ø ± U≤˝≤ ‡.. yêôV≤ > ∑Ts ¡÷ J ø ± | òü ‘· Vt≤ ..
ˇø £ ÿkÕ ]>± Ä ôd ’ ì≈ £ î & çøÏ yÓT \ ≈ £ îe e∫à +~. ø £\ ˝À > ∑Ts ¡ T > √ $+< äT & ÉT ø £ fi¯ ¢ eTT +< äT ì *# ê & ÉT . @ esê > ∑Ts ¡ T > √ $+< äT & ÉT ? uÛÑj · T +‘ √ øÏ #· øÏ #· ˝≤ & ˚ | æ #· TÃø £ qT > ∑ +& ÉuÛÒs ¡ T +& É +>± e ÷ πsÃyê & ÉT . | æ ] øÏ qø £ ÿqT | üsêÁø £ eT dæ + Vü≤ +>± e ÷ πsÃyê & ÉT . düyê \ ø £ å eT +~ ñqï X¯Á ‘· Tùdqô |’ ˇø £ ÿ & ˚ < ä ÷ øÏ b˛sê & ç ¬>*# ˚˝≤ # ˚ùdyê & ÉT . Ä ôd ’ ì≈ £ î & ç ˇfi¯ ¢+‘ ê m < √ ‘ Ó * j · Tì Á | üø £+| üq \ T . m < √ ‘ Ó * j · Tì ñ < ˚ «> ∑ +. m < √ es ¡ íqø £+< äì ñ ‘ ê ‡ Vü≤ +.
Ä ôd ’ ì≈ £ î & çøÏ Ä eTs ¡ Tdü { Ï s√E J $‘·+ ˝Àì n ‘·´+‘· ø £] ƒq | üØø £ å ñ +~. ¬ s +& ÉT Á { Ï * j · THé #·< äs ¡| ü ⁄ ≥ & ÉT > ∑T \ eT +#· T , yÓTÆqdt 52 & çÁ^ \ #·*, eT +#· Tø =+& É≈ £ î mø £ ÿ & É | ü > ∑T \ T ñ +< √ ‘ Ó * j · T < äT . m | ü ⁄ Œ & ÉT eT +#· T ‘· TbòÕqT yÓTT < ä \ e ⁄‘· T +< √ ‘ Ó * j · T < äT . Ä eT +#· T qs ¡ ø £+ ˝À | ü ~ ùV≤qT y˚ \ n & ÉT > ∑T \ m ‘· TÔq bÕøÏkÕÔ˙ X¯Á ‘· Te ⁄ bı + ∫ ñHêï & ÉT . X¯Á ‘· Te ⁄ # Óø˘ b˛dt º qT # ˚sê \+ fÒ | ü ~ ùV≤qT e +< ä \ n & ÉT > ∑T \ T ì { ≤s T ¡ >± ñqï eT +#· Tø =+& ÉqT mø ± ÿ *. bÕøÏkÕÔ˙ \ b˛düT º qT # ˚õøÏÿ +#· Tø√yê *. eT +#· T ‘· TbòÕqT eT < Û˚ ´ m˝≤ > √˝≤ düs ¡ T › ≈ £ îì | ü & ÉT≈ £ î + fÒ e∫Ãq ø £\ n ~ !
1980e < äX¯ø £+ ˝ÀH˚ Ä eT +#· Tø =+& Éô |’ bÕøÏkÕÔHé ø qTï £ | & ü +~. ç < ëìô |’ Ä ~ | Û ‘·´+ ü eùdÔ # Hê ’ Ó ` bÕøÏkÕÔHé s ¡ Vü≤ < ë ] sêø £ b˛ø £\ ô |’ uÛ≤s ¡‘ Y qT + ∫ Á | üe ÷< ä + ñ +& É < äT . uÛ≤s ¡‘ Y # ˚ ‹ ˝À ñqï \& ÜUŸøÏ s ¡ ø £ åD ñ +& É < äT . Ä ÁbÕ +‘·+ ù | s ¡ T dæj ·÷ ∫Hé . bÕø˘ Ä Væ≤e ÷ ˙ q < + ä ˝Àì kÕ \º s√ πs + CŸ˝À kÕúesê \ qT @ sêŒ≥T # ˚düT≈ î £ +~. nìï { Ïø Hêï £ m ‘ Ôq Ó ~, n ‘·´+‘· ø °\ ø £ yÓTÆq ~ ø ± j · T < é Ä »+ b˛dt º. ø ± j · T < é Ä »+ n + fÒ >=| üŒ Hêj T≈ · î £ & Éì ns +. ú ¡ bÕøÏkÕÔHé eTVü≤à < é n © õHêïqT Ä ù | s ¡ T ‘ √ dü + uÀ ~ ÛdüTÔ +~. á b˛düT º qT # ˚õøÏÿ +#· T≈ £ îH˚ +< äT≈ £ î uÛ≤s ¡‘ Y ìs ¡ ísTT + ∫ +~. 1987 y˚T HÓ \ ˝À bÕøÏkÕÔHé ø £\ ï˝Ÿ sêJyé bÕ +& ˚ Hêj Tø · £‘·«+ ˝Àì < äfi≤ìï #·+ ù | dæ +~. ‘=$ Tà ~ eT +~ #· ìb˛j ·÷ s T ¡ . pHé HÓ \ ˝À y˚T » sY eØ +< äsY dæ +>¥ Hêj · Tø £‘·«+ ˝Àì 8e » eT ÷ à ˝ …’{ Ÿ ÇHé bòÕ + Á {° u …{ ≤ * j THé≈ · î £ á b˛düT qT º # ˚õøÏÿ +#· T ≈ îH˚ £ u≤ < ´‘· ä Û qT Ç # êÃs T ¡ . pHé 23q eTq ôd ì≈ ’ î £ \ T ãj T · \ T < ˚sês T ¡ . ñ < äj T · + mì $ T ~+{ ÏøÏ ãj T · \ T < ] ˚ ‘\¢ Ó yês T ¡ C≤eTTq Hê \ T > ∑T > + ∑ ≥ \ < ëø ± m > ∑u≤øÏ ‘ ˚ # ˚s ¡ T≈ £ î +~ πøe \+ 150 MT≥πs ¢. n +‘· ø £] ƒqyÓTÆq | ü ] dæú ‘· T \ T . eTT +< äT düTuÒ < ësY Vü≤sêïyéT dæ +>¥. Ä ‘· s Tyê ¡ ‘· düTuÒ < ësY dü + kÕsY #·+< é ô |’ øÏ m > ∑u≤≈ î £ ‘·÷ ÁbÕD≤ \ T ø√˝ÀŒj ·÷ s ¡ T . y˚T » sY eØ +< äsY dæ +>¥ øÏ # Ûêr˝À X¯Á ‘· Te ⁄ ‘·÷{ ≤ ~–+~. n | ⁄ ü Œ & ÉT s ø ¡ ÔyÓ £ ÷& ÉT ‘·÷ H˚ eTq Hêj · T≈ £ î & çøÏ , eTs√ Ç < ä ›] øÏ eTT +< äT≈ £ î kÕ > ∑eTì Ä < ˚XÊ *# êà & Üj · Tq . $ T > ∑ ‘ ê Ç < ä ›] ø ° eT +#· T˝À rÁe nHês√ > ´+ ∑ # ˚dæ +~. yês T ¡ eTT +< äT≈ î£ yÓfi¯ ¢ ˝Òø £ b˛j ·÷ s ¡ T . > ∑Ts ¡ T > √ $+< äT & çì ø £\ ˝À < ä ] Ù +
∫q eTq j · TTe Ms ¡ T & ÉT ˇ + ≥ ]>± H˚ eTT +< äT≈ £ î kÕ >±& ÉT . eT +#· T ‘· TbòÕqT˝À m > ∑u≤≈ £ î ‘·÷+ fÒ #· ìb˛sTTq mì $ T ~ eT +~ ôd ’ ì≈ £ î \ X¯yê \ T ø ì £ | +# æ êsTT . n ‘· ì˝À | ü≥T º< \ ä eT ]+‘· ô |]–+~. ø =+& É MT < äøÏ yÓfi≤ ¢& ÉT . uj · T≥ ì \ T #· Tqï Ç < ä ›] ˙ | üs ¡ ˝Àø ± ìøÏ | ü + bÕ & ÉT . ã + ø £ sY˝À eTs√ Äs ¡ T > ∑Ts ¡ T ñHêïs T ¡ . ã + ø sY £ ‘·\ T | ⁄ ü ‘] Ó ∫ , Á ¬> H˚ & é $ dæ ], ‘·\ T | ⁄ ü eT ÷ ùdXÊ & ÉT . eTs ¡ Tø £ åD + ~ ≈ £ îÿ \ T | æø £ ÿ { Ï˝Ò ¢ X¯ã ›+ nsTT +~. X¯Á ‘· Te ⁄\+< äs ¡÷ dübòÕ nsTTb˛j ·÷ s ¡ T . Ä eTs Tdü ¡ { Ï s√E ‘* Ó dæ +~ yês ¡+‘ ê bÕøÏkÕÔHé˝Àì n ‘·´+‘· ø °\ ø yÓTÆq £ ôdŒwü˝Ÿ düØ « ôddt Á > ÷| ∑ tøÏ # +~ Ó q cÕV ” ≤Hé ø £+ ô | ˙ ôd ’ ì≈ £ î \ ì . pHé 26 Hê { ÏøÏ ø ± j · T < é Ä »+ b˛düT º ô |’ Á ‹ es | í ¡ ‘ ü êø £+ m –]+~. Á | | ü +#· ü ôd ìø ’ £ #·] Á ‘· ˝ÀH˚ nkÕ < ´ ä Û eTqï | üìì Ä ôd ì≈ ’ î £ & ÉT düTkÕ < ´+ ä Û # ˚XÊ & ÉT .
n +< äTπø Ä b˛düT ≈ º î £ Äj Tq · ù | s T ¡ ô |{ ≤ s º T ¡ . n ‘·´+‘· øÏ ¢ wü º yÓTÆq ÁbÕ +‘·+ ˝À n ‘·´+‘· kÕVü≤k˛ù |‘· yÓTÆq b˛sê≥ + # ˚dæq Ä u≤D + ˝≤ +{ Ï ôd ’ ì≈ £ î & ç ù | s ¡ T u≤D≤ dæ +>¥. Ä b˛düT º ù | s ¡ T u≤D≤ b˛dt º. u≤D≤ b˛dt º eTq #‘· ˚ T˝À øÏ ¢ sê >± H˚ dæj ·÷ ∫Héô |’ uÛ≤s ¡‘ Y Ä ~ Û | ü ‘·´+ @ s ¡ Œ & ç +~. dæj ·÷ ∫Hé eTq # ˚ ‘· T˝À ¢ øÏ sêe & É + ‘ √fÒ » eT ÷ à ø £ oàsY˝À n ‘·´+‘· eP ´ Vü ‰‘· àø £ yÓTÆq | ü≥T º kÕ ~ Û +#·> ∑ *>±+. u≤D≤ dæ +>¥ ≈ î £ | üs eTMs ¡ ¡ #· Áø £ Á | < ü ëq + # ˚XÊs T ¡ . Ä ‘· s ¡ Tyê ‘· ≈ £ L & Ü @ fi¯ ¢ ‘· s ¡ ã & ç ôd ’ q ´+ ˝À ùde # ˚dæ , 32 @ fi¯ ¢ ‘· s ¡ Tyê ‘· Äj · Tq ] f … ÆsY nsTT ´, » eT ÷ à ˝Àì ‘· q kı +‘· Á >± eTyÓTÆq ø £& Ü ´ ˝Ÿ˝À e ´ ekÕj T · + # ˚dü ÷ Ô ø ± ˝≤ìï > & ∑ ÉT | ⁄‘· ü THêï & ÉT . Äj Tq · ≈ £ îe ÷ s ¡ T & ÉT sêCÒ + Á < ä dæ +>¥ ‘·+ Á & ç u≤≥˝ÀH˚ ôd ’ q ´+ ˝À # ˚sê & ÉT .
» eT ÷ à ø £ oàsY s ¡ ø £ åD˝À n ‘·´+‘· ø °\ ø £ yÓTÆq | òüT { ≤ º ìøÏ ø £< ∏ëHêj · T≈ £ î & Ó ’ q u≤D≤ dæ +>¥ qT ø £* ùdÔ ª Ç ‘·& ˚Hê n +‘·{ Ï eTVü ‰ ø ± sê ´ ìï # ˚dæ +~? μ nì | +#· æ ø £ e ÷ q < äT . n +‘· e ÷ eT ÷\ T >±, d ”< ëkÕ < ë >± ñ +{ ≤ & ûj · Tq . ª ø ± j T · < é b˛dt qT º # ˚õøÏÿ +#· T≈ îqï £ ‘· s Tyê ¡ ‘· @+ # ˚XÊs ¡ T ? Á ‹ es ¡ í | ü ‘ êø £+ m > ∑πsXÊsê ? uÛ≤ + Á >± q� ‘·´+ # ˚XÊsê ? > ∑ { Ï º>± πøø £\ T y˚XÊsê ? μ nì Äj · TqTï n & ç –‘ ˚ qe ⁄«‘·÷ Ç˝≤ düe ÷< Ûëq + Ç # êà & ÉT . ª bÕø˘ ôd ì≈ ’ î £ \+< äs ¡÷ #· ìb˛j ·÷ ø £ nø ÿ £ & É ˇø £ dü yé º ø ì £ | + æ ∫ +~. | üø ÿH˚ £ ø ± düÔ _ j T · ´+ ø ì £ | + æ # êsTT . dü º yéô |’ – HÓï ô | ≥T º ≈ £ îì nqï + e +& ÉT≈ £ îì H˚qT , e ÷ ‘ √ { Ï yês ¡÷ ø £* dæ ‹ Hêï +. ˇø = ÿø £ ÿs ¡÷ eT ÷& ˚dæ s√E \ T >± nqï + ‹ q˝Ò < äT eT ] μ eT ÷& ÉT s√E \ T nqï +, ìÁ < ä ˝Ò≈ îHêï £ ø s £ Ôe ¡ ´+ ø√dü + ÁbÕD≤ \ qT ˝ … ø £ ÿ # ˚j · T≈ £ î +& Ü | üì # ˚XÊeTqï >=| üŒ ≈ L £ & Ü # | Ó ⁄ ü Œø√e & + É ‘* Ó j T · < äT | üs eTMs ¡ ¡#· Áø £ u≤D≤ dæ +>¥ øÏ . ª H˚qT >=| üŒ | üH˚ + # ˚j · T˝Ò < äT . Hê kÕúq + ˝À mes ¡ THêï H˚qT # ˚dæ +< ˚ # ˚ùdyês ¡ T . H˚qT Hê ø £ s ¡ Ôyê ´ ìï ìs ¡«] Ô +# êqT n +‘ ˚μ Ç $ u≤D≤ dæ +>¥ > ∑T +& Ó ˝À ‘· T˝À ¢+ ∫ yÓ \ Te & É ¶ e ÷ ≥ \ T . Ç˝≤ +{ Ï y˚˝≤ ~ u≤D≤˝Ò eTq < ˚XÊìøÏ nuÛÒ < ä ´ yÓTÆq s ¡ ø £ åD ø £ e #·+.
�
16 @ Á | æ˝Ÿ , 2018 31