ÄsY . mdt . mdt . | üPs ¡« nœ \ uÛ≤s ¡‘· ùdyê Á | üeTTUŸ düTVü ‰ dtsêyé V ” ≤πseTsƒY ‘ √ eTTU≤eTTœ dü +| òüT dü « j · T + ùde≈ £ î \ T $_ Ûqï dü + düú \ qT @ sêŒ≥T # ˚dæ s ¡ ø £ s ¡ ø ±\ ø ± s ¡´ Áø £ e ÷\ T ìs ¡« Væ≤düTÔHêïs ¡ T . Ç +< äT˝À $ X¯ « Væ≤ +< ä ÷ | ü ] wü ‘ Y , $< ë ´ uÛ≤s ¡‹, eqyêd ” ø £ fi≤ ´ D≤ÁX¯eT +, uÛ≤s ¡‘ Y $ ø ± dt | ü ] wü ‘ Y , Bq < äj ·÷ fiŸ | ü ] XÀ < ÛäHê πø + Á < ä +, Äs√ > ∑ ´ uÛ≤s ¡‹ e +{ Ï dü + düú \ THêïsTT . Çe˙ï $_ Ûqï ùdyêø ± s ¡´ Áø £ e ÷\ T ìs ¡« Væ≤düTÔHêïsTT . Ç $ ø ± ≈ £ î +& Ü $$< Ûä sêÁcÕ º\ ˝À $$< Ûä dü + düú \ T ùdyê ø ± s ¡´ Áø £ e ÷\ T ìs ¡« Væ≤düTÔHêïsTT .
eTTU≤eTTœ
ÄsY . mdt . mdt . | üPs ¡« nœ \ uÛ≤s ¡‘· ùdyê Á | üeTTUŸ düTVü ‰ dtsêyé V ” ≤πseTsƒY ‘ √ eTTU≤eTTœ dü +| òüT dü « j · T + ùde≈ £ î \ T $_ Ûqï dü + düú \ qT @ sêŒ≥T # ˚dæ s ¡ ø £ s ¡ ø ±\ ø ± s ¡´ Áø £ e ÷\ T ìs ¡« Væ≤düTÔHêïs ¡ T . Ç +< äT˝À $ X¯ « Væ≤ +< ä ÷ | ü ] wü ‘ Y , $< ë ´ uÛ≤s ¡‹, eqyêd ” ø £ fi≤ ´ D≤ÁX¯eT +, uÛ≤s ¡‘ Y $ ø ± dt | ü ] wü ‘ Y , Bq < äj ·÷ fiŸ | ü ] XÀ < ÛäHê πø + Á < ä +, Äs√ > ∑ ´ uÛ≤s ¡‹ e +{ Ï dü + düú \ THêïsTT . Çe˙ï $_ Ûqï ùdyêø ± s ¡´ Áø £ e ÷\ T ìs ¡« Væ≤düTÔHêïsTT . Ç $ ø ± ≈ £ î +& Ü $$< Ûä sêÁcÕ º\ ˝À $$< Ûä dü + düú \ T ùdyê ø ± s ¡´ Áø £ e ÷\ T ìs ¡« Væ≤düTÔHêïsTT .
sêÁw ”º j · T dü « j · T + ùdeø˘ dü +| òtT ÁbÕs ¡+_ Û + ∫q ‘· s ¡ Tyê ‘· ùdyê ø ± s ¡´ Áø £ e ÷\ | ü≥ ¢ Á | ü ‘ ˚ ´ ø £ yÓTÆq ÁX¯ < ä∆ ÁbÕs ¡+ uÛÑyÓTÆ +~. ùdyê ø ± s ¡´ Áø £ e ÷\ ìs ¡« Vü≤D≈ £ î Á | ‘ ü ´ ˚ ø £+>± ˇø £ dü + dü ú ñ +& Ü \ H˚ ìs íj ¡ T · + 1990˝À & ܈ˆôV≤ & ˚ZyêsY » qàX¯ ‘ ê _› ñ ‘·‡ yê \ ˝À »]–+~. n˝≤ s ¡÷| ü ⁄~< äT › ≈ £ îqï dü + ùdú ª ùdyêuÛ≤s ¡‹ μ . H˚ & É ~ ª e ÷ qe ùdeμ˝À n ‘· T ´‘· ÔeT +>± ì * ∫ +~. á düTBs ¡ È Á | üj ·÷ D + ˝À ùdyêuÛ≤s ¡‹ m < äTs = ÿqï Ä≥Tb˛≥ ¢ > ∑T ]+ ∫ , dü +| òüT | üPs ¡« nœ \ uÛ≤s ¡ rj · T ùdyê Á | üeTTUŸ düTVü ‰ dtsêyé V ” ≤πseTsƒY $ y˚ø˘ | üÁ ‹ ø £ $ ˝ÒK ] nyÓ ÷ ˝Ÿ ô | ò & ˚ïø £ sY ‘ √ düTBs ¡ È +>± eTT #· à { +# Ï ês T ¡ . Ä dü + uÛ≤wüD \ ˝Àì eTTU≤ ´+ XÊ \ T C≤ > ∑è ‹ bÕsƒ ¡ ≈ £ î \ ø√dü +..
Á | üX¯ï : ùde > ∑T ]+ ∫ MT Ä˝À #· q \ qT $ e ]+#·+& ç . düe ÷< Ûëq + : uÛ≤s ¡‘·< ˚X¯ + ˝À ª ùdeμqT ˇø £ ÁX ‚ wü˜yÓTÆq > ∑TD +>± uÛ≤ $+# ês ¡ T . eTq | üPØ « ≈ £ î \ T Bìì e ´ øÏÔ , e ´ øÏÔøÏ düTK < äT ' U≤ \‘ √ CÀ & ç +# ês ¡ T . < ˚X¯ + ˝À ñqï < äT ' K , |”& ç ‘·, XÀwæ ‘·, < ä ] Á < äT \ T n +< ä ] ˙ Á | ü > ∑ ‹, $ ø ± dü + yÓ ’| ü ⁄ rdüT ¬ øfi ‚ fl < ˚ ùde . Mfi¯fl +< ä ] ˙ $ T > ∑ ‘ ê yê ]‘ √ düe ÷ q +>± m ~ π > ˝≤ # ˚j T · & Éy˚T ùde . eTq | üPs T ¡ «\ T eTq eTT +< äT + ∫q ÁX ‚ wü˜yÓTÆq Ä˝À #· qqT MT≈ £ î > ∑Ts ¡ TÔ # ˚kÕÔqT . düπs « uÛÑeqTÔ düTœq ' düπs « düqTÔ ìsêeTj ·÷' dü πs « uÛ ÑÁ < ëDÏ | üX¯ ´ qTÔ , e ÷ ø £• à < é < äT ' KuÛ≤ >¥ uÛ Ñy˚ ‘ Y Bìì kÕø ± s ¡+ # ˚j · T > ∑ *– q e ÷ s ¡ Zy˚T ùdyê e ÷ s ¡ Z +.
Á | üX¯ï : ùdyêø ± s ¡´ Áø £ e ÷\‘ √ uÛ≤s ¡ rj · T ‘·‘· Ô « C≤ „ q kÕsê + X¯ + kÕø ± s ¡ eTe ⁄‘· T +~. Bì yÓqø £ ñqï ndü \ T ø ± s ¡ Dy˚T $ T { Ï ? dü : n +< äs ¡÷ düTK +>± ñ +& Ü \ ì eTq + y˚ < äø ±\+ qT +& ç ÁbÕs ¡ úq # ˚düTÔHêï +. á ÁbÕs ¡ úqqT
24 16 @ Á | æ˝Ÿ , 2018 neT˝À ¢ øÏ rdüT≈ £ îsêe & ÜìøÏ , ˇø £ kÕe ÷ qT ´& ÉT eTs = ø £] ì düTK +>± J $+# ˚˝≤ # ˚ùd Á | ü ‹ | üìì ª ùdeμ nqe #· Tà . eTq + Äq +< ä +>± ñ +& É { ≤ìøÏ ÁX wüỹÓTÆq ‚ e ÷ s + Z ¡ Ç ‘· s T ¡ \ qT Äq +< +>± ä ñ +#· ≥y˚T nH˚ uÛ≤eq eTq +< ä ] ˝À ñ +~. á e ÷ s ¡ Z + ˝À n +< äs ¡÷ q & çùdÔ n +< äs ¡÷ düTK +>± ñ +{ ≤s ¡ T . n + fÒ düe ÷» eT +‘ ê düTK +>± ñqï | ü� & ÉT H˚qT ≈ L £ & Ü düTK +>± ñ +{ ≤qT . dü +| üT ò + Ä˝À #· q ≈ L £ & Ü Ç < . ˚
Á | üX¯ï : sêh (< ˚X¯ ) ø ± s ¡´+ ø√dü + sêÁw ”º j · T dü « j · T + ùdeø˘ dü +| òtT | üì # ˚k˛Ô +~. ùdyê ø ± s ¡´ Áø £ e ÷\ T ≈ £ L & Ü ìs ¡« Væ≤ +# ê \ ì dü +| òüT + m +< äT≈ £ î nqT≈ £ î +~ ? dü : ª dü « j · T + ùdeø˘μ X¯ã ›+ ˝ÀH˚ ª ùdeμ ñ +~. n +< äTπø Á | ü ‹ dü « j · T + ùdeø˘ düe ÷» ùde # ˚j ·÷\ qTø√e & É + düVü≤ »+. ùde # ˚j · T & É + ‘· q ø £ s ¡ Ôe ´+>± uÛ≤ $ kÕÔ & ÉT . dü +| òüT + ÁbÕs ¡+ uÛÑyÓTÆq Hê { Ï qT +& ç dü « j · T + ùde≈ £ î \ T ùdyê ø ± s ¡´ Áø £ e ÷\ ˝À ≈ £ L & Ü bÕ˝ § Zq & É + ÁbÕs ¡+ uÛÑyÓTÆ +~. m +< äTø £+ fÒ dü « j · T + ùdeø˘ ª á düe ÷»+ Hê ~, Bì düTK , < äT ' U≤ \ T , m < äTs j˚T ¡ ´ ø cÕ £ º\ T Hê $, Çs T ¡ > ∑Tbıs T ¡ > ∑T yê ] Çã “+< äT \ T Hê $ μ nì uÛ≤ $ kÕÔ & ÉT . düe ÷ C≤ìï Äq +< ä +>± ñ +#·& É + ‘· q ø £ s ¡ Ôe ´+>± uÛ≤ $ kÕÔ & ÉT . á ø ± s ¡ D + e \¢ H˚ mø £ ÿ & É @ Ä | ü < ä e∫ÃHê Ä < äTø√e & ÜìøÏ dü « j · T + ùdeø˘ dæ < ä∆ +>± ñ +{ ≤ & ÉT . n +< äTπø Ä | üqTï \ ≈ £ î ùde \ T n +~+#·& ÜìøÏ nø £ ÿ & çøÏ eTT +< äT >± # ˚s ¡ T≈ £ î +{ ≤ & ÉT . ˇø = ÿø £ ÿkÕ ] ˇø £ ÿ & ˚ yÓ [ flb˛ ‘ ê & ÉT . nedüs ¡ eTTqï # √ { ÏøÏ dü « j · T + ùde≈ £ î \ T kÕeT ÷ Væ≤ø £+>± ãj · T \ T < ˚s ¡ T ‘ ês ¡ T . $$< Ûä dü + düú \ T >± @ s ¡ Œ & ç ≈ £ L & Ü ùdyêø ± s ¡´ Áø e £ ÷\ T ø = qkÕ – kÕÔs T ¡ . dü +| üT ò #·] Á ‘· qT | ü ] o * ùdÔ 1925 dü + e ‘·‡ s ¡+ qT +& ˚ dü +| òüT dü « j · T + ùde≈ £ î \ ùdyêø ± s ¡´ Áø £ e ÷\ T # ˚j · T & É + ÁbÕs ¡+_ Û +# ês ¡ T . 1990˝À & Üø £º Ø ® » qàX¯ ‘ ê _› ñ ‘·‡ yê \ dü +< äs ¡“¤+>± ùdyê s ¡+>± ìøÏ Á | ‘ ü ´ ˚ ø £ dü + ùdú @ sêŒf … Æ +~.
Á | üX¯ï : uÛ≤s ¡‘ Y ˇø £ $ XÊ \ yÓTÆq < ˚X¯ +. Ç +‘·{ Ï $ XÊ \ yÓTÆq < ˚X¯ + ˝À ùde me ] øÏ nedüs ¡ eTH˚ ~ MTs ¡ T m˝≤ > ∑T ] ÔkÕÔs ¡ T ? dü : Á | üuÛÑT ‘·« > ∑D≤ + ø ±\ Ä < Ûës ¡+>± eTq < ˚X¯ + ˝À düTe ÷ s T ¡ 30 qT +& ç 35 % Á | »\ ü T < ë ] Á < ´ ä πsK≈ £ î ~> ∑Teq ñHêïs ¡ T . M ] øÏ ø £ ˙dü nedüsê \ T ≈ £ L & Ü | üP ] Ô >± ˝Òe ⁄. ø £ ˙dü nedüsê \ T .. n + fÒ ‹+& ç , > ∑T & É ¶, > ∑ ÷& ÉT≈ £ î ≈ £ L & Ü H√ #· Tø√ø £ b˛ ‘ ˚ Ä düe ÷»+ Äq +< ä +>± ñ +< äì m˝≤ # Ó | üŒ > ∑ \+? dü +| üPs ¡ í düe ÷ C≤ìï ã˝Àù |‘·+ # ˚j · T & É + ø√dü + |”& ç ‘·, ‘ ê & ç ‘·, < ä ] Á < äT \ qT ã˝Àù |‘·+ # ˚j Te · \ dæ +< . ˚ Ms ¡+<] ä ˙ ª ùdyêμ e ÷ s + Z ¡ ˝ÀH˚ , ùde < ë « sêH˚ ã˝Àù |‘·+ # ˚j · T > ∑ \+.
Á | üX¯ï : sêÁw ”º j · T dü « j · T + ùdeø˘ dü +| òtT < ë « sê eqyêd ” πøåÁ ‘·+ ˝À ô |< ä › m ‘· TÔq ùdyê ø ± s ¡´ Áø £ e ÷\ T » s ¡ T > ∑T ‘· THêïsTT ø £< ë ! yê { Ï > ∑T ]+ ∫ $ e ]+#·+& ç . dü : sêÁw ”º j · T dü « j · T + ùdeø˘ dü +| òtT dü « j · T +>± ùdyê ø ± s ¡´ Áø e £ ÷\ T # ˚j T · < äT . dü +| üT˝À ò ‘· j ·÷ s sTTq ¡ dü « j T · + ùde≈ î £ \ T ùdyê ø ± s ¡´ Áø e £ ÷\ T ìs ¡« Væ≤kÕÔs T ¡ . eTTK ´+>± < ˚X¯ + ˝À eT ÷& ÉT $ uÛ≤ >±\ ˝À ùdyê ø ± s ¡´ Áø £ e ÷\ T nedüs ¡ eTì y˚TeTT > ∑T ] Ô +# ê +. yÓTT < ä { Ï ~ q > ∑sê \ ˝Àì eTT ] øÏyê & É \ T . á eTT ] øÏ yê & É \ ˝À ;< äyês ¡ T , yÓqø £ ã & çqyês ¡ T