Ó yêsêÔ $ X ‚ cÕ \ T
e . ø £.| ü .< ë « sê $\ T $< ä ´ b˛ {° ˝À , C≤rj · T , n +‘· sê rj ® T · kÕúsTT˝À yÓTT≥ º yÓTT < { ä ÏkÕ ] ªª> √˝ Hé …¶ ãTø˘ Ä | òt ] ø ± sY ¶‡ μμ˝À kÕúq + ø £* Œ +#·& É + »]–+~.
Ä ~ ø ±\+ qT +& ç eTq +< ä ] dü + düÿè ‹ ˇø £ ÿfÒ . ‘·÷ s ¡ TŒ >± ‹]– uÛÑ > ∑e +‘· TìøÏ | üP »# ˚düTÔHêï +. eTq + ì ‘·´+ | üPõ +# ˚ lø èwüßíì £ uÛ≤s ¡´ ˝ q ’… s TøÏàDÏ ¡ , C≤ + ãe ‹\ T eqyêdüT˝Ò . sê » ø ° j · T Á | üjÓ ÷» Hê \ ø√dü + –]» qT \ qT q > ∑s ¡ yêdüT \‘ √ $& ÉBùd Á | üj · T ‘· ï + » s ¡ T > ∑T ‘ √ +~. ª düπs « uÛÑe +‘· T düTœq ' dü πs « dü +‘· T ìsêeTj T · .. μ nì , n +< äs ¡+ ˇø ÿfÒ £ nì uÛ≤s rj ¡ TT · \ uÛ≤eq . eqyêd ” ø fi≤ £ ´ D≤ÁXēT + | üìì eTT +< äT≈ î £ rdüT øfi¯fl ¬ & ÜìøÏ MTs ¡+< äs ¡÷ düVü≤ø £]+# ê *. < äsêàìï Û ø ± bÕ & Ée \ dæq u≤ < ´‘· ä Û eTq +< ]~. ä < ˚XÊìï X¯øÏÔe +‘·+>±, düeTs ¡ úe +‘·+>± ‘· j ·÷ s ¡ T # ˚j ·÷*.
ìyê [
ôV ’ ≤ < äsêu≤ < é ì + uÀ * n & É ¶ ˝Àì ùdyêuÛ≤s ¡‹ ø ± sê ´\ j · T düú \< ë ‘· | ü ⁄ s ¡ Tc˛ ‘· ÔyéT uÛÑ & é _ Û & ˚ ( 90 ) | òæÁãe ] 9 sêÁ ‹ dü « s ¡ ZdüTÔ \ Hêïs ¡ T .
| ü ⁄ s ¡ Tc˛ ‘· ÔyéT uÛÑ & éuÛÑ & ˚ 1928 Ä > ∑wüß º 11q Ç +~ sê u≤˝≤ #·+< é < ä +| ü ‘· T \ eT ÷& Ée dü +‘ êq +>± \ πøåX¯ « sY , ø sêï≥ø £ ˝À £ » ìà +# ês T ¡ . M ] øÏ eTT > ∑TZs ¡ T nqï < äeTTà \ T , Ç < ä › s ¡ T nø £ ÿ # Ó˝ …¢ fi¯ófl . Ms ¡ T | üPHÓ˝À _. mdtdæ | üP ] Ô # ˚dæ , nVü≤à < ëu≤ < é˝À _. bòÕs ¡ àd ” | üP ] Ô # ˚XÊs ¡ T . e ÷ ˝≤qT $ yêVü≤ + # ˚düT≈ £ îì Ç < ä › s ¡ T | æ \¢\ ‘· sê «‘· 1968˝À ñ < √ ´> ∑ + ì $ T ‘· + Ô ôV ≤ ’ < äsêu≤ < é #] ˚ bòÕsêà ø £+ ô | ˙˝À | üì # ˚dæ | ü < äM $ s ¡ eTD # ˚XÊs ¡ T . M ] øÏ Ç < ä › s ¡ T nu≤ “ sTT \ T , ˇø £ ÿ ne ÷ àsTT . M ] nu≤ “ sTT \ T Ç < ä › s ¡÷ j · TTø £ Ô ej TdüT · ‡ ˝ÀH˚ ndüTe ⁄\ T u≤dæHê , yÓTTø ÿy√ì £ < s ’ Û ¡´+‘ √ e ´ øÏÔ > ∑ ‘· Jeq + ˝ÀqT kÕe ÷ õø £ ø ± s ¡´+ ˝ÀqT eTT +< äT≈ £ î kÕ >± s ¡ T . M ] ne ÷ àsTT eT + pcÕ uÀ < + ä ø sY £ uÛ≤s rj ¡ T · ]» sY « u≤ ´+ ø˘ , ôV ≤ ’ < äsêu≤ < é˝À n +& ÉsY y˚TH˚ » sY >± | üì # ˚düTÔHêïs ¡ T .
1972 ôV ’ ≤ < äsêu≤ < é ì + uÀ * n & É ¶ ˝À dü «+‘· > ∑èVü≤ + qT ø = qT > √ \ T # ˚dæ , 1997 dü + e ‘·‡ s ¡+ ˝À ùdyê ø ± s ¡´ eTT ø = s ¡ ≈ £ î eTT +< äTqï ( s√ & é yÓ ’| ü ⁄ qï )
38 19 | òæÁãe ], 2018 mø ± ÿ #·+ Á < äX ‚ KsY : ª< ë ‘· è ‘·«+‘ √ düVü≤ø £]+ ∫ , Çø £ ÿ & çøÏ e∫à ø ± s ¡´ Áø £ e ÷ ìï #·÷ dæq ‘· s ¡ Tyê ‘· dü ÷ Œ ¤] Ôbı +~, eT ] ø =+‘· eT +~ düVü≤ø £]+ ∫ , uÛÑeq ìsêàD + | üP ]# Ô ˚XÊs T ¡ . ø èwæ £ # ˚ùdÔ ô |< e › ä ÷ s TŒ ¡ rdüT≈ îsê £ > \ ∑ eTì qeTàø £+ ø £\ T > ∑T ‘ √ +~. –]» qT \ ˝À m≈ îÿe £ eT +~ Hêj T≈ · î £ \ T eTT +< äT≈ î £ sêyê *. eTT + u ’…
< > ä Zs ∑ ¡ ‘·\ dæ ] nH˚ Á >± eT + qT +& ç –]» qT & q ’ Ó dü∫Hé ª e ]¢ ∫Á ‘· ø fi¯μ £ dü + ã +~ Û + ∫q ù | sTT +{ Ï +>¥ qT Ç`cÕ | æ +>¥ yÓuŸôd ’{ Ÿ˝À ô |& ç ‘ ˚ ª ù | f …+{ Ÿ ¬ s ’{ Ÿμ õjÓ ÷ Á >±| òæø £ ˝Ÿ ¬ s ’{ Ÿ { ≤ ´>¥‘ √ ø√s ¡ T º ≈ £ î yÓ [ fl ¬>*# ê & ÉT . –]» qT \ ˝À düVü≤ »+>± ñqï ndüøÏÔ uÛ≤ $ uÛ≤s ¡‘· bÂs ¡ T \ T >±, H˚ ‘·\ T >± ‘· j ·÷ s ¡ e & ÜìøÏ ñ | üjÓ ÷> ∑ | ü & ÉT ‘ √ +~. kÕe ÷ q ´ eTVæ≤fi¯ dæ +< ÛäT ‘ êsTT ( eTVü ‰ sêh ) düø £ åyéT ne >± Vü≤q dü < ädüT ‡ ` ø £ s ¡÷ ï˝Ÿ
e ÷ qe ‘ ê eT ÷] Ô | ü ⁄ s ¡ Tc˛ ‘· ÔyéT uÛÑ & é _ Û & ˚
ô |< › ä uÛ ÑeHêìï < ëq +>± ùdyêuÛ≤s ¡‹ øÏ Ç∫à , yÓqTø £ ∫qï > ∑èVü≤ + ˝À ñ + ≥ ÷ ùdyêuÛ≤s ¡‹ ì eTT +< äT≈ £ î q & ç | æ + ∫q eTVü ‰< ë ‘·. uÛÑ & é _ Û & ˚J e ÷ qe ‘ ê « ìøÏ eTs√ s ¡÷| ü +. düe ÷ C≤H˚ï | üs ¡ y˚TX¯ « s ¡ s ¡÷| ü +>± uÛ≤ $+ ∫ Ä » Hêà +‘·+ düe ÷» ùde˝ÀH˚ ‘·]+ ∫q e ÷ qe ‘ ê eT ÷] Ô . ù |< \ ä Äq +< + ä ˝À ‘· q Äq +< ëìï yÓ ‘· T≈ î £ ‘· Tqï uÛÑ & é _ Û & ˚Jì n +< äs ¡÷ ÄbÕ ´ j · T +>± u≤u≤ nì | æ \ Tdü ÷ Ô Äq +~ kÕÔs ¡ T . ùdyêuÛ≤s ¡‹ ˝À ñ∫ ‘· & Éj ·÷ u …{ Ïø˘ ø ±+| ü ⁄ ìs ¡« Vü≤D˝À Á | üeTTK yÓ ’< äT ´\ T & ܈ˆ ¬ ø ._. yÓ ÷~>±] ì ˇ | æŒ + ∫ , yÓT | æŒ + ∫ 20 dü + e ‘·‡ sê \ T >± nÁ | ü ‹ Vü≤ ‘·+>± ìs ¡« Væ≤ +#· T≥˝À M ] ø £ èwæ nìs ¡«#· ˙j · TyÓTÆq ~. n +‘ ˚ >± ø £ $ X¯ « ø £ s ¡ à » j · T +‹ dü +< äs ¡“¤+>± ì + uÀ * n & É ¶ ˝À | üì # ˚düTÔqï bÕ ] X¯ó < ä∆ ´ | üìyêfi¯flqT yê ] Ç +{ ÏøÏ ÄVü ‰« ì + ∫ , yê ] ø ± fi¯ófl ø £& ç – uÛÀ » Hê \ T dü +‘· è | æÔ >± e &¶+# ç ẙês T ¡ . BbÕe [ dü +< äs ¡“¤+>± M < äT Û \ T X¯óÁuÛ + Ñ # ˚ùdyê ] øÏ nqï < ëq + # ˚ùdyês T ¡ . yê ] ì | ⁄{ ü qs√E º Ï dü +< äs ¡“¤+>± ùdyêuÛ≤s ¡‹ ˝À | üì # ˚düTÔqï , # ˚dæ yÓ [ flq ø ± s ¡´ ø s £ \+< Ô ¡ äs ≈ ¡ L £ n _ Ûe ÷ q +‘ √ yês T ¡ dü « j T · +>± uÛÀ » Hê \ T e & ç ¶+# ês ¡ T .
j ·÷#· ø £ eè ‹ Ô < ë « sê 1300 eT +~ nHê < Ûä \ qT b˛wæ + ∫ | < ü äàl _ s T ¡ < äTqT bı +~+~. < ëq + nH˚ ~ e ÷ qdæø £ u≤ < \ ä Û qT eT ] Ãb˛e & ÜìøÏ ñ | üø £] düTÔ +~. ø ± e ÷¬ s & ˝Àì ¶ ç y˚ < ä $< ë ´\ j T · + > ∑Ts T≈ ¡ î £ \+ qT +& ç e∫Ãq u≤u≤sê +< ˚yé H˚ & ÉT eTVü≤√qï ‘· e ´ øÏÔ >± > ∑T ] +| Ô ⁄ ü bı +< ës T ¡ . Ç˝≤ +{ Ï ÄÁXē ÷ ˝À ¢ Ä < Ûë ´‹ àø £ X¯øÏÔ , uÛÑøÏÔ ìs ¡+‘· s ¡+ ø = qkÕ > ∑T ‘· T +& É≥ + e \¢ eTVü ‰| ⁄ ü s Twüß ¡ \ T >± ‘· j ·÷ s e ¡ ⁄‘ ês T ¡ . ‘ êeTT H˚s TÃ≈ ¡ îqï £ $< ´\ ä ˙ï eqyêd ” ø fi≤ £ ´ D | ] ü wü ‘ Y < ë « sê uÛ≤s ¡‘·< ˚X¯ yÓ uÛ ’ Ñe + ø√dü + nì $< ë ´ s Tú ¡ \+< äs T ¡ Bø å£ d ”« ø £]+# ê *. á ø ± s ¡´ Áø eT £ + ˝À es ¡+> ∑˝Ÿ qT +& ç 55 eT +~ > ∑T » sêr düe ÷ CŸ yêfi¯ófl u≤ãT˝≤˝Ÿ | üfÒ˝Ÿ , 650 eT +~ Á | »\ ü T bÕ˝ § ZHêïs T ¡ . Áø °& \ É T , yê ´ düs ¡#· q , bÕ≥ \ b˛ {°\ ˝À $ CÒ ‘·\ ≈ î £ ãVüQeT ‹ Á | < ü ëq + # ˚XÊs T ¡ .
ø £ s ¡÷ ï˝Ÿ˝À | òæÁãe ] 11q düø £ åyéT ne >± Vü≤q dü < ädüT ‡ »]–+~. á ø ± s ¡´ Áø £ eT + ˝À ùdyêuÛ≤s ¡‹ Ä + Á < ÛäÁ | ü < ˚XŸ ÁbÕ +‘· ø ± s ¡´< ä ] Ù ø ± ø ± ì | üèB∏ « sêCŸ , Á | üeTTK ø £+{ Ï yÓ ’< äT ´\ T & Ü . Hê > ∑ düTπsXŸ , Äs√ > ∑ ´ uÛ≤s ¡‹ $ uÛ≤ >¥ dü + jÓ ÷» ø˘ & Ü . j · T +.& ç .$. mHé . sêeT X¯s ¡ à , ‘·~‘· s ¡ T \ T bÕ˝ § ZHêïs ¡ T .
ì + uÀ * n & É ¶ ˝Àì ldüs ¡ dü « r • X¯óeT +~ sY Ä # ês T ¡ ´\ ≈ î £ eg < ëq +‘ √ bÕ≥ ÷, Ä ] úø £ düVü ‰ j T · + n +~+# ẙês T ¡ . nqTì ‘·´+ ùdyêuÛ≤s ¡‹ ø ± s ¡´ ø s £ \ Ô ¡ ≈ î£ ùdyê ÄeX¯ ´ ø £‘· qT $ e ] dü ÷ Ô yê ] ì Áb˛ ‘·‡ Væ≤ +# ˚
yês ¡ T . 90 dü + e ‘·‡ sê \ ej · TdüT ‡ ˝À ≈ £ L & Ü ùdyêuÛ≤s ¡‹ ˝Àì ùdyê ø ± s ¡´ Áø £ e ÷\ qT | üs ¡´ y˚øÏådü ÷ Ô ‘·– q dü \ Vü ‰\ T , dü ÷#· q \ T Ç # ˚Ãyês T ¡ . yê ] Ä < äs D ¡ , ÄbÕ ´ j · T ‘· ùdyêuÛ≤s ¡‹ øÏ rs ¡ ì ˝À≥T . �