Yaşadığımız son yüzyılda icatların çoğalması, üretim teknolojilerinin aşırı gelişmesi, bu
gelişmelere uyum sağlayabilmesi, yeni bir
düzeneğe dayanan gündelik yaşamını etkin
bir şekilde sürdürebilmesi için, insanın da
kullandığı şeyleri -zaman zaman ayak direse
de- sürekli değiştirmesine neden oldu. Bu da
beraberinde aynı hızla bir “eski” üretimine yol
açtı. Gerçi bahsettiğimiz anlamda bir şeyin
koleksiyon yada antika değeri taşıyabilmesi
için üzerinden geçen zamanın çok daha uzun
olması gerekiyor ama bizim bu “eskitme” sürecini eski dönemlere göre çok daha kısalttığımız da açık.
Nelerin mi koleksiyonu yapılabiliyor? Hemen
hemen her şeyin. Ama koleksiyon niteliği taşıyan bir eser kimi zaman müzayede değeri
taşımayabiliyor. Yani koleksiyon açısından
bakıldığında o eserin ya da şeyin değeri, dahil
olacağı bütünün hangi parçasının eksikliğini
gidereceğine göre önem kazanıyor. Örneklememiz gerekirse: Diyelim ki Klimt tabloları koleksiyonu yapıyoruz. Elbette Klimt’in
bir başkasının elde etme imkanına açık en
değerli tablosunun bu koleksiyonda olması onun değerini artırır; ama “koleksiyon”
penceresinden bakıldığında, onun ilk eserlerinden birinin ya da aynı şekilde değerli bulunmayan bir eserinin de bu bütünün içinde
yer alması gerekir. Çünkü tek başına aynı
anlamı ifade etmeyebilecek olan bu eserin
koleksiyonda bulunmaması eksiklik demektir. Amaç, o şeyin çeşitlerini mümkün olan en
geniş kümede bir araya getirebilmektir. Dolayısıyla malzeme açısından bakıldığında her
şeyin koleksiyonu yapılabilir gibi görünüyor;
ama neyin koleksiyonunu yapıyorsanız, seçtiğiniz şeyin, onu bir “koleksiyon” olarak görülme aşamasına taşıyacak kadar türü de olan
bir şey olması gerekir. Öte yandan dünyada
bir ikincisi ya da benzeri bulunmayan bir şeye
sahip olmak da başka bir kulvarda yer alıyor
aynı nedenle. Böyle bir eser, güttüğü amacın
farklı olması yönünden tek başına bir şeye
yaramaz. Bu tip şeylerin meraklıları ise daha
çok antika eserlere ilgi duyan kişilerdir.
Müzayede sözcüğü Arapça “zyd” kökünden
türetilen “muzayada” sözcüğünden geliyor.
“Karşılıklı fiyat artırma” anlamını taşıyor.
Benzer bir kullanıma sahip olan “mezat” da
yine Arapça kökenli ve “artırma, açık artırma”
anlamında. Satıcılarla alıcıların doğru dan ya