400 Darbe/Les Quatre Cents Coups (1959)
film veya film serisidir Hababam Sınıfı. Rıfat Ilgaz’ın
aynı adlı romanından uyarlanan ilk filmin konusu
Türkiye’de yaşayan hemen herkesin malumudur:
Özel Çamlıca Lisesi’nin şımarık ve haylaz öğrencileri,
Mahmut Hoca kimliğindeki idealist öğretmen tarafından “adam edilmeye” çalışılır. Filmi eğlenceli kılan
şey ise, Hababam Sınıfı’nın türlü oyunlarla bu otoriter müdürü alt etme çabalarıdır. İdealist öğretmen
tarafından “yola getirilmeye” veya “adam edilmeye”
çalışılan sorunlu öğrenciler izleği, hem Türk sinemasında hem de Hollywood’da, okul temalı filmlerde
önemli bir yer tutar, sık sık tekrarlanır. Nitekim Hababam Sınıfı’nın devam filmlerinde de, 1980’lerde
çekilen “Kızlar Sınıfı” serisinde de aynı hikayeyi farklı
sınıflarla, farklı öğretmenlerle yeniden izleriz. Bu filmler, her zaman sınıfın arzulanan şekle girmesiyle sonlanır (terbiyeli olması, belli değerlere saygı duyması,
insanlık göstermesi, okul başarısı, vb.). Aslında Hababam Sınıfı öğrencileri, “adam olduklarını” filmde
bize belli ederler (Mahmut Hoca’ya sahip çıkmaları,
gibi sahnelerde). Onlar, artık sakalları çıkan genç irileri olmalarına rağmen büyümek istememektedirler.
En çok da bu yüzden sempatimizi kazanırlar.
Ölü Ozanlar Derneği / Dead Poets Society
(1989) Yön: Peter Weir
1989 yılında çekilen film, 1959 yılında geçen (ilginç
bir şekilde 400 Darbe’nin çekildiği yıl) bir başka okul
hikayesini anlatıyor bizlere. Bu filmi de, izleği bakımından “idealist öğretmen” anlatılarına ekleyebiliriz.
Bu defa çığırından çıkmış, disipline edilmesi gereken bir sınıf değildir söz konusu olan; ancak yine
de “kurtarılması” gereken öğrenciler vardır -okulun
baskısından, ailelerin baskısından, kalıplaşmış düşüncelerden ve eğitim sis ѕ