TED Meşale Dergisi 24. Sayı | Page 42

ZAMANIN DÖNGÜSEL HALİ: ANADOLU HALK TAKVİMİ Son dönemde içine mektuplar veya kartpostallar yerine tanıtıcı broşürler, reklamlar, faturalar atılsa da 20. yüzyılın en yaygın iletişim aracına, yani mektuba ev sahipliği yapan, her gün büyük heyecanla kilidi açılan bir nesneydi bugün hayatımızdaki işlevi daralan bu küçük nesneler. Günümüzde bilgisayarlar, akıllı telefonlar, tabletler sayesinde mesafe tanımadan anlık haberleşme olanağına sahibiz. Küçücük bir sinyal sesiyle cebimizden çıkardığımız telefon, bir tıkla açtığımız e-posta, kuşkusuz gündelik hayatı kolaylaştıran bir nitelik taşıyor. Mektup ise bugün yalnızca nostaljik bir ürüne dönüştü. Peki neydi mektubu bir dönem bu kadar önemli kılan? Posta zarflarının yurt içi ve yurt dışında dolaşmaya başladığı 19. yüzyıldan önce insanlar nasıl haberleşiyordu? Birbirine bağlı bu soruları yanıtlamak için tarihte kısa bir yolculuğa çıkmak gerekiyor. İlk mektup örneklerine yazıyı bulan Sümerlerde rastlanır. Babil hükümdarı Hammurabi’nin diğer devlet yöneticilerine gönderdiği mektuplar da tarihin ilk askerî ve siyasi yazışmaları sayılır. Ayrıca Asya ile Avrupa Bir arasında büyüğümüze ne zaman doğduğunu sorduğumuzda leyleklerin gelme zamanı, kırlangıç fırtınası yürütülen yoğun ticari faaliyetlerde büyük pay sahibi olan Hitit ve Asurlara ait yazışmalar en eski zamanı veya kirazların zamanı gibi cevaplar mutlaka almışızdır. Ya verilen da abrilin beşi, mektuplar arasında yer alır. kızarma İlk düzenli posta teşkilatını kuran ise Perslerdir. Satraplık adı 12 geniş zemheri, cemr eler, yönetilen karakoncolos gibi gündelik hayatta karşılaşmadığımız isimlere Anadolu’nun eyalete bölünerek Pers İmparatorluğu, satraplıkların kendi arasında ve satraplıklar ile yönetim merkezi arasında düzenli bilgi akışını sağlamak üzere o güne kadar görülmemiş bir isimler örgütlenmeyi gerçekleştirir. kırsal bölgelerinde yaşanan sohbetlerden kulak aşinalığımız vardır. Bu Anadolu insanıyla Bu düzenin benzeri, yine çok değişimler geniş topraklara hükmeden Roma da görülecek ve “Cursus meteoroloji ve doğadaki arasındaki o bilge ve İmparatorluğu’nda derin ilişkinin adları değil sadece. Aynı publicus” adıyla sosyal bilimler literatüründeki yerini alacaktır. zamanda gökyüzünü ve yeryüzünü inceleyen bilimlerin de kadim bir kültürden devraldığı önemli bir miras. 40