SCUTOID
SCUTOID
Bilim adamları yeni bir geometrik şekil daha keşfetti.
Scutoid! Fermuarlı Pirizma
Doğada, çevremize baktığımız zaman birçok fark-
lı ve güzel geometrik şekil görmekteyiz. Kare, dik-
dörtgen, üçgen gibi. Ancak bilim adamları bunla-
ra bir yenisini daha ekledi.
Küp ya da küre gibi üç boyutlu bir şekil ama daha
çok yamultulmuş bir prizmaya benziyor. Keş-
feden ekipten Biyofizikçi Javier Buceta ise onu
daha çok fermuarlı bir prizma olarak adlandırı-
yor.
Bizim için yeni olan bu şekil aslında doğada her
zaman vardı. Özellikle canlıların içinde. Evet, he-
pimizin içinde bu şekil var. Prizmanın her yüzeyi
birbirine eşittir ama bundaki iki yüzey çok garip
bir şekildedir. Yani basit bir şekil, “Bugüne kadar
20
TED KAYSERİ KOLEJİ
nasıl keşfedilmedi ki?” diye kestirip atmak kolayı
ama aslında öyle de değil tam.
Bir embriyo gelişirken dokular ileride organla-
rı oluşturacak karmaşık üç boyutlu şekillerde
kıvrılır. Örneğin epitel hücreler bu işlemin yapı
taşlarıdır. Bu hücreler derinin en dış katmanını
oluştururlarken aynı zamanda kan hücrelerinin
ve hayvanların organlarının iç çeperini oluştur-
maktadırlar. Epitel hücreler birbirlerine sıkıca
tutunurlar. Ebriyonik gelişim döneminde oluşan
kıvrılmayı sağlayabilmek için epitel hücrelerinin
kolonlu yapıda ya da şişe şeklinde yukarı doğru
daralan yapıda dizildikleri varsayılıyordu, ancak
bir grup bilim insanı araştırmalarını derinleştirdi
ve bu süreç sırasında oluşan yeni bir geometrik
şekil keşfetti. Keşfi önce birçok alanda geometrik
organizasyonu anlamak amacıyla bilgisayarlı or-
tamda modelleyerek yaptılar.
Grup: “Modelleme işlemi sırasında gördüğümüz
sonuçlar garipti. Modelimizin öngörüsüne göre
dokunun kıvrımı arttıkça hücrelerin alabileceği
şekiller yalnızca kolon ya da şişe şekli değildi. Me-
ğer bu yeni şeklin matematikte bir adı bile yok-
muş! İnsan yeni geometrik şekilleri isimlendirme
fırsatı ile çok sık karşılaşmıyor.” diye bir açıklama
yaptı ve yeni şekle “scutellum” (böceğin göğüs
kafesi ya da karın kısmının arka tarafı) yapısına
benzerliğine istinaden “scutoid” adını verdi.