Belevenissen van een nieuwkomer
Vrijheid en dankbaarheid
4 en 5 mei zijn ook voor mij altijd hele bijzondere dagen. Als kind
voelde ik de spanning op 4 mei oplopen richting de twee minuten
stilte. Ruim op tijd gingen we voor de televisie zitten. Ik begreep er
niet veel van. Maar dat het iets ernstigs was dat met name mijn vader
intens beleefde, begreep ik wél. Altijd vloeiden er stille tranen uit de
ogen van mijn oh, zo sterke vader. Toen ik ouder werd kwamen de
verhalen. Over onderduikers die ’s avonds als het donker was uit hun
schuilplaatsen tevoorschijn mochten. Over eentje, die mijn vader als jongeman op
de schouders tilde en dan uren rondjes rende in de tuin. Over de laag overvliegende
F16’s als hij op de fiets naar school reed en de sloot in moest duiken. Over de Duisters
die het huis in beslag namen. Over de persoonlijke bezittingen die ze meenamen.
Over hoe mijn vader een centje leerde verdienen met konijnen fokken als voedsel.
Over zijn broer die oud genoeg was om bij het Rode Kruis mensen te helpen. En hoe
die uiteindelijk dat in september 1944 met de dood heeft moeten bekopen.
In die tijd werd er nog geen aandacht besteed aan de rouw, het verdriet dat een
kind voelde. Net als bij mijn vader heb ik als volwassene bij velen gezien hoe dat
onverwerkte verdriet later een steeds grotere rol is gaan spelen.
Mijn moeder was meer van de verhalen over de bevrijding. Zij kan zo helder vertellen
over het gevoel van vrijheid en vreugde toen de bevrijdende soldaten door Utrecht
liepen. Voor mij als naoorlogs kind was dat gevoel beter te begrijpen dan dat intense
verdriet van mijn vader.
Nog steeds is de herdenking op 4 mei voor mij een belangrijk punt in het jaar, in onze
geschiedenis. Toen ik op 5 mei dit jaar bij de Griendesteeg de lucht afzocht naar het
vliegtuigje dat net als 70 jaar geleden brood uit de lucht gooide, realiseerde ik mij dat
ik niet diezelfde vreugde over de herwonnen vrijheid kan voelen als de mensen die
er 70 jaar geleden stonden. Ik vind het een prachtig idee om deze herhaling na zo’n
tijd al in vrijheid levend te doen. En dat op deze plek waar de verhalen over het al
bevrijde zuiden en nog bezette noorden tot de verbeelding spreekt.
In de media zien we dagelijks hoe anders ons leven had kunnen zijn. Zoveel plekken
op de wereld waar je niet vrij bent om te zeggen wat je denkt of voelt, niet te
kiezen wat je graag zou willen doen, hoe je wilt leven, waarheen je wilt gaan. Nu de
generatie van onze ouders uitstervende is, wil ik de dankbaarheid voor onze vrijheid
blijven voeden. Ik ben begonnen met het herlezen van het Achterhuis van Anne
Frank. De beklemming van het ontbreken van vrijheid en het leven in angst beschrijft
zij zo duidelijk. Zo’n bijeenkomst op de