Vökvaskortur
Broddmjólkin
Hvolpamjólk
Hvolpar verða fljótt þurrir ef þeir fá ekki
Fyrstu 36 tímarnir í lífi hvolpanna eru
Best er að gefa þurrmjólk sem er
að drekka fljótt eftir fæðingu og að
mjög mikilvægir hvað næringu varðar.
sérhönnuð fyrir hvolpa en ef þarf að búa til
minnsta kosti á tveggja tíma fresti upp frá
Heilbrigðir hvolpar fara strax á spena og
mjólk, til dæmis í neyðartilvikum, er hægt
því. Hægt er að kanna hvort hvolpur sé að
eftir það á fárra klukkustunda fresti.
að notast við heimagerða hvolpamjólk.
þorna upp og munnvatnsframleiðslan að
Tíkin framleiðir broddmjólk fyrstu tvo
Meltanleiki mjólkur fyrir hvolpa ætti að
dagana eftir got og er hún mjög hitaeininga-
vera að minnsta kosti 90%. Það er erfitt að
og próteinrík. Auk þess að innihalda vítamín
framleiða mjólk sem er alveg sambærileg
þá er það mikilvægasta við hana öll mótefnin
við tíkarmjólk en nokkrar tegundir
sem hvolpurinn fær til varnar sjúkdómum.
komast nærri því. Næringarinnihald á
Þess vegna er mjög mikilvægt að hvolpar
milli tegunda getur þó verið mismunandi
fari á spena fyrstu klukkutíma ævi sinnar til
og því er nauðsynlegt að skoða vel
að fá að njóta kosta broddmjólkurinnar.
innihaldslýsingu þurrmjólkurinnar. Gott
Til að hvolparnir fái mótefni frá móður
er að ræða við dýralækni eða reynda
minnka með því að finna hvort gómar
og tunga séu stöm og þurr. En besta
og auðveldasta ráðið er að toga upp
húðina á hálsinum aftan við hnakkann,
ef húðin helst uppi er hvolpurinn orðinn
þurr. Meta þarf hvert tilvik fyrir sig hvort
nauðsynlegt sé að fara með hvolpinn til
dýralæknis og fá vökva undir húð.
úr broddmjólkinni verða þeir að komast
ræktendur varðandi val á þurrmjólk.
á spena á fyrstu 12 tímum ævi sinnar.
Kostur
Eftir þessa 12 tíma tekur magi þeirra ekki
næringarinnihald er ávallt það sama
upp mótefnin. Ef móðirin framleiðir ekki
og hægt er að treysta því að það sé
nóga mjólk fyrir gotið er í lagi að byrja að
nægjanlegt til að styðja við vöxt og
gefa hvolpamjólk eftir þessa 12 tíma en
þroska hvolpanna. Sumir vilja þó búa
fram að því er mjög mikilvægt að þeir fái
til sína eigin hvolpamjólk en það getur
broddmjólkina.
reynst erfitt að vita næringargildi hennar
Ef ljóst er að hvolparnir fái ekki broddmjólkina
nákvæmlega.
er hægt er að gefa sermi frá tíkinni, eða
Tíkarmjólk inniheldur mikla fitu, lítinn
annarri tík, og gefa þeim í munn. Þetta ferli
laktósa og mátulegt magn próteins.
hjarnar við.
þarf að eiga sér stað eins fljótt og hægt er og
Kúamjólk inniheldur hinsvegar mikinn
dýralæknar geta útbúið sermið.
laktósa en minna af próteini og fitu. Það er
Úrgangslosun
Eftir þetta stutta tímabil broddmjólkurinnar
vissulega hægt að blanda næringarefnum
Móðurlausir hvolpar þurfa aðstoð við
er mikilvægt að hvolparnir fái viðeigandi
að losa hægðir og þvag. Tíkurnar örva
mjólk til að vaxa og dafna. Undir öllum
hvolpana til að pissa og skíta með
venjulegum kringumstæðum er þessum
því að sleikja kvið þeirra og í kringum
kröfum mætt af mjólk tíkarinnar en ef ekki
endaþarminn. Ef tíkin er ekki til staðar
þá er það á ábyrgð ræktandans að grípa inn
verður ræktandinn að taka að sér að örva
í og gefa hvolpamjólk, annað hvort alfarið
hvolpinn svo hann fái ekki harðlífi og
eða sem viðbót.
Blóðsykursfall
Ef hvolpur fær ekki að drekka nógu oft
fyrstu dagana getur orðið blóðsykursfall.
Eftir því sem ástandið versnar verður
hvolpurinn meira og meira slappur og
viðbragðslítill. Ef ekkert er að gert koma
vöðvakippir eða krampar og hvolpurinn
missir meðvitund. Ef hvolpur sýnir
þessi einkenni er gott að setja nokkra
dropa af sýróp