MAKALE
34
SINAİ
ORMAN KEBABI VE TARHANA
OKUL MÖNÜSÜNE GIRIYOR
Sedat ZINCIRKIRAN
Türkiye Yemek Sanayicileri
Dernekleri Federasyonu
Yönetim Kurulu Başkanı
Öğrencilerin yemek
mönüsü değişiyor…
Tarhana, bulgur
pilavı ve orman
kebabı mönüye
giriyor.
Türkiye Yemek Sanayicileri Dernekleri Fe-
derasyonu, 3 yıldır okullara yemek projesi
üzerinde çalışıyor. Öğrencileri fast food
alışkanlığından kurtaracak projenin hayata
geçirilmesi için de Sağlık, Milli Eğitim ve
Maliye Bakanlıklarıyla görüşmeler devam
ediyor. Proje için pilot bölge olarak İstanbul
seçildi, bazı okulların fiziki mekanlarını
incelendi. Proje hayata geçerse öğrencile-
re verilecek mönüler okulların bulunduğu
yörelere göre belirlenecek. Okullara 4 çeşit
yemek verilecek, mönünün olmazsa olmaz-
ları arasında da tarhana, mercimek, tavuk
suyu ve ezogelin gibi sağlıklı ev çorbalarını
olacak.
Yemek konusunda en büyük eksik okullar-
da. Okullara ilişkin iki konsept var. Çocuğun
planlı bir mönüyle beslenmesi lazım. Fast
food tipi ya da ucuz ürünlerle çocuğun
beslenmesini beklerseniz obeziteyi önle-
yemezsiniz, ürünün ne olduğunu kontrol
edemezsiniz. Çocuğun beslenmesinde
maliyeti ikinci plana atmak lazım. Dışarda
beslenmek okulda başlıyor; üniversite
çağına, askerliğe, iş hayatına emekli olana
kadar devam ediyor. Bununla ilgili 3 yıldır
uğraşıyoruz. Okullarda yemek hizmeti ko-
nusunda Sağlık Bakanlığı ve diyetisyenlerle
görüştük. Öğrencilere vermeyi düşündüğü-
müz mönüleri konuşacağız. 6-12 yaş arası
çocukları, lise öğrencilerini nasıl besleye-
ceğimizle ilgili İstanbul’daki bazı okullarda
araştırmalar yaptık. Bu okullar arasında
yemek pişirilemeyecek ama yemek yenebi-
lecek alanlar olduğunu gördük. Okullarda
yemekhane projesi için fiziki mekanın
düzgün olması ya da yeni planlamaların
yapılması gerekiyor. Sağlık ve Milli Eğitim
Bakanlıklarıyla görüşeceğiz. 4 kap yemek
için 8 lira düşünüyoruz. Bunun bir kısmını
devlet karşılayabilir. Mönülerde hepimizin
bildiği ev çorbalarından mercimek, tarhana,
ezogelin ve tavuk suyu çorbaları olacak.
Öğrencilerin yemekleri yörelere göre
belirlenecek. Pilot bölge şimdilik İstanbul.
Bu konuyla ilgili gerekli sunumlarımızı daha
önce ilgili bakanlıklara yapmıştık. Türkiye’
de yemek konusunda öze dönüş yaşanıyor.
5 yıl öncesine göre ev yemeği yapan
mekân sayısında ciddi bir artış var.
Hazır yemek sektörü, 400 bin kişiye
istihdam sağlıyor… Türkiye’de hazır yemek
sektörü 22 milyar dolar ciroya sahip ve
günlük yaklaşık 6 milyon kişi hazır yemek
yiyor. Tarım Bakanlığına bağlı 4 bin 800
firma yemek sektöründe faaliyet gösteriyor.
Gıda anlamında üretilen ne varsa yarısı
hazır yemek sektörünce tüketiliyor. Bugün
bütün firmaların aynı anda elma verdiğini
düşünün bugün 6 milyon adet elma tüketil-
di demektir. Bu da 1,5 milyon kilo demektir.
Ortalama 100 gram et verildiğinde 600 bin
kg et bugün tüketilmiştir, bu gibi örnekler
çoğalmalı.
Sektörde merdiven altı üretim büyük sorun.
Aslında merdiven altı üretici yok, merdiven
altı müşteri var. Etin kilosunun markette
40 TL olduğunu düşünürsek, bugün mö-
nünüzde bir et yemeği varsa 100 gram et
verdiyseniz sadece 4 TL et maliyetiniz var
demektir. Diğer vereceğiniz 3 çeşidin daha
maliyetlerini ve gıda dışı maliyetleri koyar-
sanız işin nereye varacağını hesap edin.
Müşteri yemeği alırken kıyasıya bir pazarlık
içinde. Burada yemeği satın alan taraf
yemek alımında karar verme sürecinde iste-
diği çerçeve içerisindeki hizmetin maliyetini
de göz önüne alması gerekiyor.
Hazır yemek sektöründeki firmaların de-
netimi konusunda Tarım Bakanlığı oldukça
hassas. Belli periyotlarda denetim yapılıyor.
Bu işi hiç ruhsat almadan yapmaya çalı-
şanlar var, işte onlar problem. Kontrol edil-
medikleri için hijyen probleminin yanı sıra
sigortasız, kayıtsız eleman çalıştırdıkları için
de haksız rekabet yaratıyorlar. Yemek fir-
maları hem Tarım Bakanlığı tarafından hem
de yemek satın alan firmalar tarafından çok
sık denetleniyor. Yani denetim konusunda
birisi atlasa diğeri atlamaz. Zaten doğru
fiyatlı ürün doğru üründür de diyebiliriz.
Dünyada hiçbir ürünün içeriğinden fedakar-
lık yapılmadan fiyatı düşürülemez. Demek
ki tek değil ama fiyat önemli kriterlerden
birisi, hatta en önemlisi. Taklit ürünler
konusunda sektörün oyuncuları Tarım
Bakanlığı’nın bu konudaki uygulamalarını
ve listelerini takip ediyor. Bizim camiamızın
içinde de böyle bir şey olduğunda biz de
kendi ağımız içinde paylaşıyoruz.