MAKALE
46
SINAİ
Hülya MUTLU
Eğitmen/Danışman
[email protected]
AİLE ŞİRKETLERİNDEKİ
40 YÖNETİM HATASI
Aile şirketleri bizim toplumsal ser-
vetlerimiz olarak tanımlanabilir. Aile
şirketlerinin güçlenmesi ve uzun
ömürlü olması güçlü bir ekonomi için
elzem. Türkiye’deki şirketlerin yüzde
98’i KOBİ ve bunların yüzde 99’u aile
şirketi. Halka açık şirketlerin ise yüzde
75’i aile şirketi. Bu şirketler ülkemizde
istihdamın yüzde 77’sini sağlıyor. Bu
şirketlerin 3. kuşağa devir hızları yüz-
de 2. Bu istatistiksel veriler bize aile
şirketlerinin istikrarlı ve uzun ömürlü
olmasının önemini açıklıyor.
Aile şirketleri aileye
hizmet için değil,
aile şirkete
hizmet için vardır.
Aile şirketleri sadece
ailelere ait değil
tüm toplumun ortak
değeridir.
Ülkenin refahı ve
geleceği için kıymet
taşıyan bu yapılar
ülkeye hizmet misyonu
taşır.
Aile şirketlerinin bazılar çok iyi yöne-
tilirken, bazıları ya alabora olarak ya
da yavaş yavaş su alarak batıyor. Uzun
yıllardır aile şirketleri ile yaptığım
çalışmalardan kendi gözlemlerime da-
yanarak yaptığım 40 maddelik liste ile
aile şirketlerinin zayıflamasının ya da
batmasının müsebbibi olan hususları
sıraladım. Bunlar, internal (iç) sebep-
ler. Yani ekonomideki dalgalanmalar,
küresel krizler, hükümetin politikaları,
savaş, terör, küresel diğer gelişmeler
gibi eksternal (dış) nedenleri içermi-
yor. Bu bağlamda, esasen iç risklerin
öngörülme ve kontrol edilebilme ihti-
mali aslında yüksek. Ama bir öngörü
zaafiyeti aşikar.
Aile şirketlerini yönetenler, aşağıdaki
listeyi okuduktan listedeki durumlarla
ilişkili mevcut sorunları var ise proaktif
(önleyici) yaklaşımlar ile çözmek yolu-
na çıkmayı gündemine almalı.
1. Aile üyeleri arasındaki fikir ayrılıkları,
geçimsizlik ve güç kavgaları.
2. Liyakatsiz aile üyelerine, hakkani-
yet dahilinde olmayan pozisyonlar
verilmesi. Feodal yapıdan ve tepe
pozisyonların aile üyelerince meşgul
edilmesinden dolayı profesyonellerin
şirketi çalışmak için tercih etmemesi
ya da hızla ayrılması.
3. Şirket içindeki aile ferdi sayısın çok
olması, herkese pozisyon yaratılma
gayreti.
4. Tek adama endeksli, yoğun biat
kültürü oluşturulmuş, narsisizmden
beslenen yönetim tarzı.
5. Bilhassa üç neslin aynı anda birlikte
olduğu şirketlerde ortak karar alma
güçlüğü.
6. Aile üyeleri arasındaki zenginlik far-
kı ve harcama uçurumları. Ya da bazı