•••
NUUS
Dink
voordat jy
Afrika wil tem
NICOLIZE VAN DER WALT
PRODUSENTE WORD GEREELD VERTEL VAN
DIE VRUGBARE GROND DIEPER IN AFRIKA, DIE
GELEENTHEDE EN BESKIKBAARHEID VAN GROND.
S
enwes het egter die laaste
drie jaar hul voetspoor
in Afrika getrap en sommige
dinge blyk tans nog makliker
gesê as gedaan – veral vir groot
maatskappye wat daar wil sake
doen.
Senwes Grainlink het markte
ondersoek in ondermeer Malawi,
Zambië en Mosambiek om graan
te koop, te berg en te verkoop. In
die tyd is verskeie kosbare lesse
geleer wat die maatskappy graag
met sy produsente deel ten einde
hulle by te staan om ingeligte
besluite te neem oor Afrika.
Pieter Esterhuysen,
(Hoofbestuurder: Grainlink,
Senwes) het veral drie
belangrike lesse wat in die
tyd geleer is, uitgelig.
OWERHEIDSINMENGING
Die geneigdheid van sekere
Afrika-regerings om in
te meng, spesifiek in die
voedselkommoditeitsmarkte,
is ‘n groot kopseer.
Daar is gevalle waar politici
inmeng deur die beheer
van in- en uitvoere, asook
deur verskillende vorme van
minimum en maksimum
prysvasstelling en ook betrokke
aanbodstimulasie-programme.
“Mens het begrip vir sekere
faktore, maar dis nie bevorderlik
vir die vestiging van markte
nie. Groot en bewese rolspelers
neem posisies (koop graan)
in en vat die risiko. Die
staatsinmenging veroorsaak
dat maatskappye geld verloor,’’
verduidelik Esterhuysen.
Hy is voorts van mening dat
owerheidsinmenging vraag en
aanbod onsekerheid veroorsaak
en dit skep ondermeer nienormale markonsekerhede. Dit
sluit byvoorbeeld inmenginging
sonder vooraf kennisgewing in.
“Jy kan jou nie altyd rat vir
die nuwe stel spelreëls nie. Sekere
bedryfsrisiko’s soos die weer, is
eie aan die bedryf en verstaan
ons, maar die politieke-motief
maak dit moeilik. Een implikasie
was dat ons ‘n uitvoerkontrak
nie kon eer nie – die permitte
is op die nippertjie teruggetrek.
Senwes is obsessief om kontrakte
tot die letter te eer. Ons kon
die een eenvoudig net nie eer
nie. Owerheidsinmenging
maak dit byna onmoontlik
vir ‘n formele buitelandse
maatksappy om voluit te gaan.”
Korrupsie is soms ‘n
verswarende element op baie
vlakke en Senwes doen as
goeie korporatiewe burger nie
daardie soort besigheid nie.
Volgens Esterhysen is Senwes se
markdeelname op integriteit gebou.
VALUTA VERWANTE
BEPERKINGE
Besigheid is ‘n uitdaging in Afrikalande waar jy nie jou valuta risiko
kan verskans nie. Daar is nie
soortgelyke finansiële instrumente
soos in Suid-Afrika beskikbaar nie.
Jy is dus blootgestel aan ‘n volledige
wisselkoersrisiko aangesien hierdie
risiko nie verskans kan word nie. Jy
loop dus die gevaar om byvoorbeeld
R10 miljoen in ‘n Afrikaland te
investeer en a.g.v. depressiasie van
die plaaslike geldeenheid kan jou
belegging oor nag byvoorbeeld
net R8 miljoen werd wees.
“In minder ontwikkelde
lande soos daardie is die likiditeit
van transa