- 22 -
TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
thì đối tượng chủ chốt và ảnh
hưởng quan trọng đến hệ thống
NHTM và TCTD đó chính là
NHNN, chứ không phải tái cơ
cấu hệ thống NHTM.
NHỮNG YẾU TỐ CẦN CÓ
ĐỂ GIẢI QUYẾT BÀI TOÁN
TÁI CƠ CẤU Ở VIỆT NAM
HIỆN NAY
Mô hình kinh doanh của
ngân hàng thế nào sau
khi tái cấu trúc?
Các chỉ tiêu về định lượng số
lượng, quy mô, loại hình NH
chưa được đưa ra trong đề án
mặc dù đã vẽ ra viễn cảnh “tươi
sáng” trong hệ thống NH. NH
sẽ lành mạnh, nâng cao năng
lực cạnh tranh và hoạt động an
toàn, hiệu quả hơn. Tuy nhiên,
mô hình kinh doanh NH sau tái
cấu trúc lại chưa được xác định:
có hình thành NH đầu tư không?
NH phát triển theo hướng đa
năng hay chuyên doanh? Khi mà
một trong những yếu kém dẫn
đến rủi ro trong hệ thống NH
hiện nay là các NHTM đã thực
hiện cả chức năng của NH đầu
tư, tỷ trọng đầu tư vào chứng
khoán, bất động sản tại một số
NH khá lớn, dẫn đến rủi ro trong
hoạt động đầu tư ảnh hưởng
đến rủi ro trong kinh doanh NH,
trước khi NHNN có những quy
định để điều chỉnh chức năng
này.
Nguồn lực cho vấn đề
tái cơ cấu
Trên quan điểm của đề án tái
cấu trúc là khuyến khích các
NH tự nguyện sáp nhập với
các NH lớn hơn nhưng chi phí
cho việc sáp nhập chưa được
đề cập đến. PGS.TS Trần Đình
Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế
Việt Nam cho rằng, cần xác định
rõ lại việc tái cơ cấu thực hiện
có quyết tâm không vì nếu định
tái cơ cấu thì phải trả lời được
câu hỏi về nguồn vốn. Xưa nay
các nguồn lực đều dồn vào tăng
trưởng, trong khi hiện không
thấy nguồn tiền để thực hiện.
Vậy đâu là nguồn tiền này xuất
phát từ đâu? Theo thông lệ quốc
tế, nguồn tài chính cho việc
thu dọn/xử lý các NH yếu kém
thường được xác định bao gồm:
nguồn của các NH khác mua lại,
kể cả việc tăng room cho nhà
đầu tư nước ngoài, nguồn từ
thanh lý tài sản của các NH là
đối tượng phải xử lý, nguồn từ
chính chủ các NH phải đáp ứng,
nguồn từ phát hành trái phiếu
CP qua Bảo hiểm tiền gửi, dùng
tiền để Chính phủ quốc hữu hóa
các NH yếu kém vực dậy, sau
đó bán lại cho tư nhân, thậm
chí còn có lãi (FDIC), Chính phủ
không tốn chi phí cho việc xử lý
các NH. Tuy nhiên, trong trường
hợp Chính phủ bỏ tiền ra để hỗ
trợ các NH yếu kém, như kinh
nghiệm của Hàn Quốc, Chính
phủ sẽ đưa ra các quy định để
đảm bảo hiệu quả của quá trình
tái cấu trúc cũng như giảm thiểu
tối đa rủi ro đạo đức trong quá
trình thực hiện. Các NH được
yêu cầu phải cắt giảm về qui
mô, nhân viên, chi nhánh, cải
thiện năng suất và hiệu quả thì
mới được hỗ trợ của Chính phủ
trong quá trình tái cấu trúc. Nếu
thua lỗ và yếu kém trong quản lý
thì bị buộc phải giảm vốn và thay
thế lãnh đạo.
qua, Công ty quản lý tài sản
của các tổ chức tín dụng VN
-VACM được sử dụng như một
liều thuốc cho hệ thống NH về
vấn đề nợ xấu. Và kinh nghiệm
của Hàn Quốc cho thấy, công ty
mua bán nợ Hàn Quốc (KAMCO)
đã mua lại đến 32,5 nghìn tỷ các
khoản nợ xấu bằng cách thanh
toán trực tiếp dưới dạng phát
hành các trái phiếu của KAMCO
cho các NH. KAMCO sẽ mua lại
các khoản nợ xấu bằng 45% giá
trị sổ sách nếu có thế chấp, và
3% giá trị sổ sách nếu không có
thế chấp. Rõ ràng, để có làm tốt
vai trò của mình trên thị trường
mua bán nợ, công ty mua bán
nợ phải có nguồn tài chính, hoặc
được phát hành trái phiếu do
Chính Phủ bảo lãnh, và có một
cơ chế mua bán nợ rõ ràng, trên
cơ sở chất lượng của các khoản
nợ xấu. Đến nay ở nước ta, hệ
thống NH đã tự xử lý được 70
nghìn tỷ đồng nợ xấu từ nguồn
trích lập dự phòng rủi ro, VAMC
cũng đã mua 32 nghìn tỷ đồng
và đến cuối năm sẽ đảm bảo
mua 35 nghìn tỷ đồng như mục
tiêu đề ra.
Giải quyết các vấn đề v