Röportaj | Page 10

Ebru Akkoyun – Sima Onur

- Tematik Psikoloji Yazıları

24.2.2016

tanıma yapıyorsunuz. “Bizim kelime şu muydu yoksa bu muydu yoksa o muydu?” gibi “Aa
buydu!” deyip doğrudan doğruya seçip getiriyorsa tanımada… Yani tanıyorsa kelimeleri, bu
Alzheimer demansı değildir. Çünkü kaydetmiş. Kendiliğinden geri getiremiyor ama siz seçenek
verdiğinizde hemen tanıyor. Neden? Kaydetti çünkü. Alzheimer demansında ise tanımaz.
Çünkü kaydetmemiştir. İstediğiniz kadar seçenekler arasında o kelimeyi de söyleyin fark
etmez. Yani üç kendi hatırladıysa iki tane tanır belki. On beş kelimenin beşini kaydettiğini
onunu hiç kaydetmediğini görürsünüz ve bu bir Alzheimer tipi demanstır diyebilirsiniz. Öbürleri
üçünü kendi getirdi ama kalan on ikiyi tanıdı. O zaman toplam hatırlaması kendi hatırlaması
artı tanıyarak hatırlaması toplamında on beş. Demek ki hepsini kaydetti ama çok azını geri
getiriyor. Çünkü dikkatini kullanamıyor. Öbür demanslardan biridir dersiniz.
6) Siz daha çok ne tür vakalarla karşılaşıyorsunuz?
Çeşitli. Yani beyin damar hastalıklarıyla uğraşanlar, beyin damarlarında tıkanma ya da
kanama böyle ilginç noktalarda beyin damar problemi geçirmiş hastalarda neler görünüyor?
Neler olabiliri görmek için bilimsel bir merakla gönderirler. Onlara bakarız. İkincisi demans var
mı? Varsa demans tanısı konacak derecede mi yoksa demansın bir adım öncesi olan o hafif
kognitif bozukluk evresinde mi hasta ? Bu hafif kognitif bozukluk evresinde bile olsa hastanın
gittiği yön ne tür bir demans? Alzheimer tipi bir demans mı, frontotemporal bir demans mı?
Ya da primer progresif bozukluklar mı var? Üç sene en az sadece tek bir alan bozuklukla
gidiyor. Ve hasta ben kelime bulamamaya başladım artık diye geliyor. Dil alanında bir
bozukluk... Üç sene bu alan giderek daha fazla bozuluyor sonra diğer bilişsel bozukluklar
eklenip demansa dönüşüyor. Ya da görsel uzamsal primer prograsif hastalıklar var. Yani “Ben
artık yeni yüzleri tanımakta güçlük çekmeye başladım” gibi görsel uzamsal bir şikayetle geliyor.
Üç sene izliyorsunuz bu görsel uzamsal becerilerdeki bozulmaları. Artarak gidiyor. Başka bir
şeyi yok hastanın. Üç sene sonra diğer bilişsel alanlar ekleniyor ve demans başlıyor. Bunları
görüyoruz.

Şubat 2016 – Aktüel Psikoloji ©

9