Ερευνητικά αποτελέσματα
Τόσο οι επιμέρους εθνικές μελέτες, όσο και η αναφορά της τελικής συγκριτικής μελέτης, παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Οι υπό εξέταση χώρες φαίνεται να έχουν πολλά κοινά στοιχεία σε ότι αφορά στο νομικό πλαίσιο αλλά και στον τρόπο με τον οποίο το κοινό αντιλαμβάνεται και αξιολογεί την εκφραζόμενη ρητορική μίσους ενάντια σε πρόσφυγες και μετανάστες.
Παρ’ όλο που η νομοθετική βάση για αντιμετώπιση του μισαλλόδοξου λόγου είναι διαθέσιμη, παρουσιάζονται προβλήματα στην εφαρμογή των νόμων λόγω της μη ενεργούς εμπλοκής των αρχών επιβολής του νόμου στη στοχοποίηση των ακραίων μορφών έκφρασης της ρητορικής μίσους. Επιπλέον, δεν υπάρχει οργανωμένο αρχείο με περιστατικά στα οποία να έχουν επιβληθεί κυρώσεις, γεγονός που αποθαρρύνει τους πολίτες από το να καταγγείλουν παρόμοιας φύσεως περιστατικά. Κατά συνέπεια, οι ερευνητές προτείνουν την ανάπτυξη εθνικών στρατηγικών και πολιτικών για αντιμετώπιση του ρατσισμού, της ξενοφοβίας, της ρητορικής μίσους και της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο.
Στατιστικά και τάσεις για τον διαδικτυακό μισαλλόδοξο λόγο
Οι επτά χώρες παρουσιάζουν τα εξής κοινά χαρακτηριστικά:
-Περιορισμένη, σχετική με τη ρητορική μίσους μέσω διαδικτύου, βιβλιογραφία
-Ασάφειες στον ορισμό και πορώδη όρια ανάμεσα στον προσβλητικό λόγο και τη ρητορική μίσους
-Απροσδιόριστο πεδίο εφαρμογής του διαδικτυακού μίσους
-Περιορισμένος αριθμός καταγγελιών λόγω φόβου, παραμέλησης και ανεπαρκούς σαφήνειας σχετικά με το τι καθιστά έκφραση ψηφιακού μίσους
-Αδυναμία στην επιβολή του νόμου λόγω ανειδίκευτου προσωπικού
Συσχετισμοί μεταξύ των χωρών
Παρακάτω θα παρουσιαστούν τα κοινά στοιχεία που παρουσιάζουν οι χώρες και ευνόησαν την ανάπτυξη της ρητορικής μίσους μέσω διαδικτύου (κατά μεταναστών και προσφύγων)
-Αυξανόμενη πρόσβαση των πολιτών στο διαδίκτυο
-Αυξανόμενη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης
-Δυνατότητα ανωνυμίας
-Το διαδίκτυο δίνει φωνή σε άτομα που παραγκωνίζονται από τα παραδοσιακά μέσα
-Η αύξηση των μεταναστευτικών ροών
-Μακροχρόνια οικονομική κρίση (κυρίως στην Ελλάδα και την Ιταλία)
-Υιοθέτηση ρητορικής μίσους εναντίον μεταναστών και προσφύγων από πολιτικά πρόσωπα (π.χ. ακροδεξιά κόμματα όπως η Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα)
-Αναφορές μίσους από διάφορους άλλους θεσμούς των χωρών (π.χ. Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία)
-Περιορισμένη ελευθερία του Τύπου και σύνδεσή του με την εξυπηρέτηση πολιτικών συμφερόντων
Κοινωνικές δράσεις αντιμετώπισης της ρητορικής μίσους
-Επίβλεψη της έκφρασης μίσους από ΜΚΟ (π.χ. Racist Crime Watch στην Ελλάδα)
-Εκπαίδευση (δράσεις που προσανατολίζονται στην εκμάθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ασφαλή χρήση του διαδικτύου, τον μιντιακό εγγραμματισμό και την ανάπτυξη κριτικής ικανότητας)
-Αντί-προπαγάνδα (παρουσίαση της ρητορικής μίσους ως ανειλικρινούς και ψευδούς περιεχομένου και προώθηση αξιών σεβασμού της διαφορετικότητας)
-Ανάληψη δράσεων για ευαισθητοποίηση του κοινού και καταγγελία περιστατικών
-Ποικιλόμορφη στήριξη θυμάτων (νομικές συμβουλές, ανάπτυξη δεξιοτήτων, πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας κλπ.)
-Προσπάθεια εμπλοκής των ιδιοκτητών των εταιρειών που προσφέρουν υπηρεσίες διαδικτύου στη διαδικασία καταπολέμησης της ρητορικής μίσους μέσω διαδικτύου
-Ευρωπαϊκά προγράμματα