Przegląd Archiwalno-Historyczny | Page 66

66 Patrycja Kanafocka
ułaskawiono , nie tylko traktowano jako towar dyplomatycznych pertraktacji , lecz w dodatku zaczęto uważać niemal za » ludzi idei «, którzy mają prawo do jakichś wyjątkowych względów ” 31 .
Wiele miejsca poświęcano żołnierzom na co dzień przebywającym w środowisku międzynarodowym , a także wszystkim młodym wojskowym , których pochodzenia – jak donosiła prasa – nikt nie sprawdzał 32 . Jako szczególnie niebezpieczne wskazywano powierzanie obcokrajowcom wysokich funkcji w wojsku bądź ministerstwach . Sugerowano nawet , że Niemcy , dzięki takiemu postępowaniu Polaków , wiedzieli o naszym wojsku więcej niż sami Polacy 33 . Nie oszczędzono szczególnie tych żołnierzy , którzy ożenili się z cudzoziemkami , traktując te panie jako wymagające szczególnej obserwacji , a nawet weryfikacji . Redaktor był jednak poruszony przypadkiem pewnej Rosjanki przyłapanej na szpiegostwie przez żołnierzy żandarmerii , którzy mieli ulec jej urokowi osobistemu , darować winę i doprowadzić następnie do zatuszowania sprawy , aranżując ożenek z polskim oficerem , który stanowił gwaranta lojalności żony wobec nowej ojczyzny . Redakcja gazety sugerowała , że takie rozwiązania nie tylko niczego nie utrudniały , lecz nawet ułatwiały pracę kobiecie 34 .
Nie brakowało w prasie przykładów kobiet zaangażowanych w afery szpiegowskie , piętnowano szczególnie te wykorzystujące urodę i koneksje dla osiągania celów , zimne , wyrachowanie zdrajczynie , które nie miały w sobie żadnych uczuć patriotycznych , gotowe służyć temu , kto da więcej . Tymczasem w jednej z głośnych spraw szpiegowskich dwudziestolecia międzywojennego chlubnie zapisała się pewna Polka . Z gdańskiego Prezydium Policji prowadzono akcję szpiegowską Niemiec ukierunkowaną na Polskę . Jednym z urzędników Prezydium Policji był niejaki Walter Oslow , który nawiązał kontakt z panną Czesławą W ., przebywającą w Gdańsku . Mężczyzna , dowiedziawszy się , że posiadała ona koneksje w kręgach wojskowych , postanowił uczynić z niej szpiega niemieckiego . Z obszernego artykułu czytelnicy dowiedzieli się o sprytnej grze , którą podjęła kobieta . Nie odmawiając i nie zgadzając się zarazem , dowiedziała się , jakie ma być jej zadanie . Chodziło
31 Nowy etap walki ze szpiegostwem , s . 229 .
32 Zarzuty niefrasobliwego podejścia polskich organów wojskowych wobec obcokrajowców w polskim wojsku nie były słuszne , czego dowodem chociażby sprawa ppor . Stanisława Appenzellera , urodzonego we Francji , w przypadku którego brak polskiego obywatelstwa był jednym z powodów wymienianych jako przeszkoda w drodze do awansu , zob . Centralne Archiwum Wojskowe [ dalej : CAW ], Akta personalne Stanisława Bernarda Appenzellera , sygn . I481 . A . 2039 . Pismo Ministerstwa Spraw Wojskowych , Departamentu Żeglugi Powietrznej ( IV ) w sprawie mianowania na ppor . rez . Stanisława Appenzellera z 20 III 1923 r .. Zob . P . Kanafocka , Wywiad w cieniu polityki . Stanisław Bernard Appenzeller – szara eminencja polskich służb specjalnych ( 1939-1945 ), [ w :] Na obrzeżach polityki , cz . 10 , pod red . M . Kosmana , Poznań 2014 , s . 44 .
33 Szpiegostwo w Polsce , s . 563 .
34 Tamże .