Przegląd Archiwalno-Historyczny | Page 61

Szpiedzy i szpiegostwo w prasie poznańskiej okresu dwudziestolecia
61
Nie tylko podczas wojny , lecz i w czasie pokoju mobilizowano do wspólnego działania . Wykorzystywano wszystkie siły i środki dla budowy świadomego zagrożeń społeczeństwa , zdolnego nie tyle rozpoznać szpiega , ile funkcjonować w państwie ze świadomością zagrożeń dla bezpieczeństwa , a także indywidualnej roli każdego obywatela w przeciwdziałaniu im .
Istotnym elementem działań była edukacja obywatelska , nie tyle patriotyczna , ile oparta o umiejętność wykorzystania otwartych źródeł informacji . Prasa Poznańskiego bez wyjątku , a zatem zarówno największe dzienniki : „ Kurier Poznański ”, „ Nowy Kurier ”, „ Dziennik Poznański ”, jak również „ Gazeta Szamotulska ”, „ Gazeta Międzychodzka ” i inne , publikowały regularnie informacje dotyczące zagadnień związanych z koniecznością ochrony spraw państwa . Prasa zamieszczała kilka typów informacji dotyczących szpiegów i szpiegostwa . Pojawiały się więc informacje opisujące zagraniczne skandale , problemy obcych służb , traktowane po części jak ciekawostki z dalekich krajów , czy też zamieszczane ku przestrodze prawdziwie „ mrożące krew w żyłach ” historie zdrajców .
Z powagą natomiast traktowano wszelkie przejawy zagrożenia dla Rzeczypospolitej . Artykuły pojawiały się nie tylko w chwilach rozstrzygania losów szpiegów przyłapanych na popełnianiu przestępstwa , lecz również gdy postanawiano o nowych rozwiązaniach czy nawoływano do większej ostrożności w związku ze wzrostem aktywności obcych służb wywiadowczych na terytorium Polski . Nasilenie się aktywności obcych służb w państwie wzbudziło w opinii publicznej pytanie o wymiar kar za jedno z najcięższych przestępstw przeciwko Rzeczypospolitej . Łamy prasowe stały się miejscem rozstrzygania kwestii dotyczących istniejącego porządku prawnego . Przy okazji wydania wyroków w sprawach dwóch żołnierzy – por . Urbaniaka i por . Piątka , którzy oddali dokumenty dotyczące obrony Pomorza obcemu wywiadowi , redakcja „ Myśli Niepodległej ” zwróciła uwagę na sposób karania szpiegów 14 . Gazeta nawoływała do opracowania i wprowadzenia odrębnej ustawy dotyczącej kar za szpiegostwo . Wspomniano o konieczności unifikacji całego systemu legislacyjnego w Rzeczypospolitej . Kwestie kar za przestępstwa , takie jak zdrada państwa czy zdrada stanu , rozstrzygał Kodeks Karny obowiązujący tymczasowo w Rzeczypospolitej Polskiej na ziemiach zaboru rosyjskiego 15 ,
14 Nowy etap walki ze szpiegostwem , „ Myśl Niepodległa ” ( Warszawa ), nr 860 z 9 kwietnia
1927 r ., s . 229 .
15 Część Czwarta : Zdrada kraju , Kodeks Karny obowiązujący tymczasowo w Rzeczypospolitej
Polskiej na ziemiach b . zaboru rosyjskiego z dodaniem przepisów przechodnich i ustaw , zmieniających i uzupełniających postanowienia karne kodeksu , odpowiednich przepisów Kodeksu Karnego Niemieckiego i Ustawy Karnej Austriackiej , obowiązujących w pozostałych dzielnicach Rzplitej oraz Komentarza i orzeczeń Sądu Najwyższego , oprac . W . Makowski , t . 2 , cz . II-XIX K . K ., Warszawa 1921 , s . 50-93 .