Recenzje i omówienia
287
Poznania 35 czy opracowania dotyczące przeszłości cechów 36 . Prace te niewiele wniosłyby do merytorycznej strony wydawnictwa . Trzecim typem opracowań , z jakiego należy korzystać przy tworzeniu katalogu sfragistycznego , są prace pomocnicze . Zaliczyć trzeba do nich : podręczniki heraldyczne i herbarze ułatwiające identyfikację i opis herbów ; prace z zakresu historii sztuki umożliwiające właściwą interpretację wyobrażeń napieczętnych ; inne prace dotyczące takich nauk , jak : epigrafika , hagiografia , numizmatyka . Autorzy , co zrozumiałe , postanowili nie wymieniać ich w bibliografii .
Podsumowując tę część recenzji , pragnę podkreślić , że omawiane opracowanie jest zakorzenione w światowej historiografii sfragistycznej . Równocześnie poprzez tłumaczenie istotnych partii na język angielski pozostaje dostępne dla badaczy z innych krajów . Dyskusyjny , z punktu widzenia sfragistyki , układ pracy jest bardzo ciekawym zabiegiem dla archiwistyki i pozostaje pierwszym , w jej polskim dorobku , katalogiem zawierającym naukowy komentarz i ilustracje wszystkich obiektów z danego zespołu .
V . Formularz opisu Ze względu na to , że główną i najważniejszą częścią pracy jest katalog pisany wg opracowanego formularza , kolejna część recenzji będzie odnosiła się do następujących po sobie jego punktów .
Pierwszą rubrykę wypełnia kolejny numer 37 , skan matrycy typariusza i sygnatura archiwalna . Znajdujące się w górnej części karty skany zostały obrócone wzdłuż pionowej osi . Ta ingerencja w źródło historyczne jest zasadna z punktu widzenia sfragistyka-praktyka . Dzięki niej można łatwiej porównać wyobrażenie matrycy z wykonanym nią odciskiem . Ułatwia ona również odczyt legendy typariusza .
W kolejnym polu starano się wskazać dysponenta pieczęci . Sposób tworzenia nazw odpowiada podziałowi osób korzystających z pieczęci . Przy opisywaniu pieczęci osób fizycznych podawano najpierw imię i nazwisko , następnie funkcje dysponenta . Tam , gdzie było to możliwe , podawano lata życia dysponenta . Jeżeli był on niezidentyfikowany , w opisie widnieje NN . Jedną z tych pieczęci da się bliżej określić ( nr 12 ). Poniżej herbu Ciołek , którym spośród rodów książęcych pieczętowali się jedynie Poniatowscy , umieszczono
35 Dzieje Poznania , t . 1 , Do roku 1793 , red . J . Topolski , Warszawa-Poznań 1988 ; Dzieje Poznania , t . 2 , 1793-1918 , red . J . Topolski , L . Trzeciakowski , Warszawa-Poznań 1994 ; M . Jaffe , Poznań pod panowaniem pruskim , Poznań 2012 .
36 Np . W . Maisel , Wilkierze poznańskie , cz . III , Organizacja cechowa , Wrocław-Warszawa-Kraków 1969 .
37 Poprzez dodanie pustego numeru w miejscu błędu w osygnowaniu autorzy podkreślili ,
że ich intencją było oddanie układu zbioru archiwalnego ( nr 188 ).