Kobieta przedsiębiorcza – moja praprababka Katarzyna Gummert
253
Fot . 1 . Wesele Franciszki Gummert ( 1906-1993 ) i Hieronima Kroppa ( 1906-1949 ), wnętrze domu w Głażewie w 1936 r . Źródło : kopia zdjęcia ze zbiorów Witolda Kroppa z Głażewa .
archiwum z oryginałem . Ponadto pierwopis aktu notarialnego był jedynym znanym dokumentem , na którym widniał własnoręczny podpis Katarzyny Gummert . Pomimo braku próbki pisma mojej praprababki , sam fakt podpisu pod aktem notarialnym może świadczyć , że dzięki otrzymanemu podstawowemu wykształceniu umiała ona czytać i pisać . Trzeba zaznaczyć , że zmiany w szkolnictwie w zaborze pruskim z początkiem lat czterdziestych XIX w ., czyli w czasach , gdy moja praprababka uczęszczała do szkoły elementarnej , polegały na odrodzeniu polskiej szkoły ludowej w Wielkim Księstwie Poznańskim 4 , co związane było ze wzrostem skolaryzacji i zaufania polskiej ludności do niemieckiego szkolnictwa . Działania te były ściśle związane z wstąpieniem na tron Prus Fryderyka Wilhelma IV 5 i zapoczątkowaną przez niego odwilżą w stosunkach z polską ludnością .
Akt notarialny został sporządzony w języku niemieckim i na wyraźne żądanie Katarzyny Gummert przełożony także na język polski przez tłumacza i sekretarza sądowego Johanna Schwarza z Międzyrzecza . Zapewne było to podyktowane bardziej pragmatycznym podejściem do sprawy mojej prapra-
4 S . I . Możdżeń , Historia wychowania 1795-1918 , Sandomierz 2008 , s . 191-193 .
5 Fryderyk Wilhelm IV – król Prus w latach 1840-1861 .