Wojenne i powojenne dzieje banków , ich skarbców i dokumentacji
235
biec poznańskiego banku , zostały potraktowane placówki bankowe w innych miastach z terenów , skąd wypierane były oddziały Wehrmachtu . Udziałem terenów należących nawet do krajów uznawanych za sojusznicze były rabunki , które dotykały nie tylko gmachów instytucji państwowych i publicznych , lecz również mienia prywatnego , np . opuszczonych domostw i mieszkań . Dotyczyło to także opuszczonych terenów należących przed wybuchem wojny do Rzeszy Niemieckiej . Śladów takiej praktyki można zapewne poszukiwać chociażby w relacjach ówczesnej ludności niemieckiej . Wiadomym jest także , że wiele z zasobów pozyskanych w ten właśnie sposób posłużyło później wzmocnieniu potencjału wojskowego zwycięskich państw 5 .
Zamieszczony poniżej dokument posiada wiele walorów . W pierwszym rzędzie oddaje atmosferę , w jakiej przyszło odbudowywać po wojennej zawierusze instytucje bankowe w Polsce . Uwagę zwraca np . fakt bardzo szybkiego stawienia się do pracy wszystkich zdolnych do tego przedwojennych pracowników bankowych . Innym zagadnieniem wymagającym zaakcentowania jest zwrócenie uwagi w dokumencie na kwestie wizerunkowe i reklamę banku , którego pracownikiem był Franciszek Wojciechowski . Bardzo szybkie podjęcie działalności oraz prowadzenie wymiany marki niemieckiej na złotego mogło , jego zdaniem , wpłynąć na pozyskanie przez KKO powiatu poznańskiego nowych klientów – mieszkańców Poznania . Autorem prezentowanego dokumentu jest Franciszek Wojciechowski 6 , a jego adresatem starosta powiatu poznańskiego . W dokumencie zachowano pisownię oryginalną .
nych banków . Jest on wykorzystywany do czasowego przechowywania złota konwojowanego przez żołnierzy niemieckich , którzy otrzymali rozkaz jego przetransportowania do Niemiec . Przy okazji , by dostać się do miasteczka , w którym znajduje się bank , „ zuchwali ” przełamują front i zapoczątkowują wielką ofensywę wojsk amerykańskich na froncie zachodnim II wojny światowej . W finałowej scenie filmu dochodzi nawet do zawieszenia broni pomiędzy walczącymi stronami oraz współpracy , która doprowadzić ma do podziału przewożonego i chronionego przez Niemców skarbu .
5 O wykorzystaniu zasobów archiwów niemieckich oraz dokumentacji wytworzonej w okresie III Rzeszy zob . K . Stryjkowski , Archiwa III Rzeszy , ich losy i koncepcje powojennego wykorzystania , [ w :] Niemcy jako problem międzynarodowy po II wojnie światowej , pod red . S . Sierpowskiego , Poznań 2010 , s . 61-72 .
6 Z treści sprawozdania wynika , że jego autor to przedwojenny pracownik instytucji bankowych . Według przechowywanej w zasobie Archiwum Państwowego w Poznaniu kartoteki mieszkańców Poznania ( sygn . 15267 ), mógł to być Franciszek Wojciechowski , ur . 30 listopada 1899 r . i figurujący w tej kartotece jako „ książkowy ”.