Wzorce zawierania małżeństw w dziewiętnastowiecznym Poznaniu
209
Najlepiej wykształceni poznaniacy : inteligencja i właściciele ziemscy , najczęściej wybierali żony z własnego środowiska . Poślubiali córki wysokich oficerów i funkcjonariuszy , reprezentantów wolnych zawodów , rzemieślników , kupców , a także niższych urzędników . We własnej grupie zawodowej żony znajdywali najczęściej wysoko postawieni funkcjonariusze i oficerowie , a także przedstawiciele tzw . wolnych zawodów . Zdarzało się jednak , iż ci ostatni brali za żony dziewczęta pochodzące z niższych warstw społecznych : córki kupców i drobnych właścicieli ziemskich . Kobiety poprzez taki ślub zyskiwały zwykle prestiż , natomiast mężczyźni często bogacili się na posagu przyszłej żony . Kupcy i posiadacze dóbr szukali często partnerki w środowisku rzemieślniczym , ponieważ pomiędzy tymi dwiema grupami nie było zbyt dużych różnic społecznych . Ta sama sytuacja dotyczyła tzw . „ zawodów umysłowych ” 24 , których przedstawiciele żenili się z kobietami z rodzin rzemieślniczych . Oczywiście , zdarzały się sytuacje , w których rzemieślnicy czy posiadacze ziemscy poślubiali córki służących , wyrobników i chłopów 25 . W Poznaniu najbardziej zamkniętą grupą zawodową byli rzemieślnicy . W przeważającej większości wybierali oni żony z tej samej grupy społecznej , gdyż głównie chodziło o to , aby połączyć swój warsztat z warsztatem ojca panny młodej . Jednak obniżający się poziom życia rzemieślników , zwłaszcza w pierwszej połowie XIX w ., spowodował , iż musieli oni szukać żon także w niższych grupach społecznych . Często zaś poślubiali służące oraz córki chłopów bądź czeladników . Córki chłopów i chałupników wychodziły za mąż za czeladników , służących lub robotników 26 .
6 . Podsumowanie
W poznańskim obwodzie Piotrowo , podobnie jak w innych populacjach historycznej Polski , największy odsetek zawieranych małżeństw stanowiły śluby panien z kawalerami , a najniższy wdowców z wdowami .
W USC Piotrowo średni wiek panien w chwili ślubu wynosił nieco ponad 23 lata , kawalerów zaś 26 lat .
W obwodzie Piotrowo istotnym kryterium doboru partnerów był ich wiek , pochodzenie społeczne oraz wykształcenie .
24 K . Makowski , dz . cyt .
25 Tamże .
26 Tamże .