Epistolarna autobiografia komandora maltańskiego Wincentego Raczyńskiego
199
opiece Tobie , Panie , moich synów , gdyż wiele straciwszy , a zwłaszcza przez spowodowaną przez Pruskie wojsko ruinę dóbr Zennhoff , nie będę mógł zostawić ich w tak świetnej sytuacji , jakbym pragnął .
Przypisy autora listu :
{ 1 } Pamiętam tylko , jak przez sen , że w Byszkach była wielka powódź , że byliśmy zmuszeni się ratować , i że mój ojciec grał na instrumencie mającym kształt teorby . Dowiedziałem się później od zmarłej Twojej , Panie , ciotki ( Kasztelanki ), że układał ascetyczne wiersze i śpiewał je przy akompaniamencie tego instrumentu .
{ 2 } […]
{ 3 } Byłem jeszcze bardzo młody gdy przybyłem do Rogalina , aliści pamiętam , że w swoim gabinecie Twój , Panie , dziadek często brał mnie na kolana w przytomności dawnego przyjaciela i jak mi się zdaje krewnego , chyba p . Bnińskiego . Obaj zadawali mi pytania i bardzo bawili się moimi zmyślnymi , jak twierdzili , odpowiedziami .
{ 4 } Mój brat Augustyn , syn pierwszej żony mojego ojca , z domu Gąsiorowskiej , był bardziej majętny niż ja , zwłaszcza po śmierci swojego brata Kajetana , zmarłego w Paryżu . Otrzymał [ też ] trochę majątku po matce , a w regimencie Raczyńskiego 55 dosłużył się stopnia Majora . Twój , Panie , ojciec był jego opiekunem i nawet odstąpiłby mu pułk , gdyby nie mezalians , który [ mój brat ] popełnił w sekrecie i który rozgniewał całą rodzinę . Twój , Panie , ojciec miał nadzieję sprawić , by [ Augustyn ] wziął wspaniały ślub w Wielkopolsce z bogatą i piękną panną nazywającą się , zdaje się , Krzycka . Twoi , Panie , ojciec i dziadek zaproponowali mu rozwód , a jego żonie 1000 dukatów w zamian za zgodę na ów rozwód , jednakowoż mój brat odmówił spełnienia ich życzenia . Pozostał w związku ze swoją żoną , z którą cały czas mieszkał w majątku Wola Krosnowska koło Łowicza , nie śmiejąc nigdy przedstawić jej Twojemu , Panie , dziadkowi .
55 Stacjonujący w Łowiczu 9 . Regiment Pieszy Koronny , wcześniej Regiment Spieszony
Koronny szef .[ co to jest za skrót ?] gen . Raczyńskiego , jeszcze wcześniej Regiment Dragonów Fundacji Raczyńskich , którego szefostwo kupił w roku 1776 Filip Nereusz Raczyński , ojciec adresata listu . Sarkastycznaa Wirydianna Fiszerowa tak scharakteryzowała jego szefostwo regimentu : „ Najdziwniejszą ze wszystkich jego słabostek była pretensja do posiadania wiedzy wojskowej . Opierała się na tym , że istniał pułk jego imienia , bo przez niego ufundowany , polskim naówczas zwyczajem . Pułku tego nigdy nie oglądał . Widywał tylko kilku jego oficerów , którzy się wokół niego kręcili . Ale był generałem i w dobrej wierze uważał się za znakomitego wodza w Europie ” ( W . Fiszerowa , s . 95 ). Regiment Raczyńskiego pod dowództwem płk . Gordona wziął w roku 1792 udział w wojnie polsko-rosyjskiej w obronie Konstytucji 3 maja , a także w insurekcji kościuszkowskiej w roku 1794 . Wtedy też Raczyński utracił jego szefostwo .