192 Tadeusz W . Lange
krzyż 9 ; być może było to ozdobne insygnium , z którym w pierwszej dekadzie XIX w . Raczyński dał się namalować Pietro Palmaroliemu na widocznym tu portrecie .
Ubocznym skutkiem wojen napoleońskich była utrata wyspy przez zakon w roku 1798 i sytuacja , która później doprowadziła go do bezprecedensowego kroku : oto ultrakatolickie zgromadzenie wybrało sobie prawosławnego , a do tego żonatego władcę na wielkiego mistrza . Car Paweł I uważany jest do dziś przez zakon za wielkiego mistrza de facto , ale nie de jure . Zanim go zamordowano , zdążył on zatwierdzić szereg komandorii maltańskich , w ogromnej większości w utworzonym prawosławnym Wielkim Przeoracie Rosji ; wszystko wskazuje na to , że Wincenty Raczyński otrzymał ten tytuł nieco wcześniej . Za Aleksandra I , który uważał zakon w Rosji za kłopotliwy spadek i w końcu go skasował , komandor osiadł w Kurlandii ( a właściwie w Semigalii ) i w roku 1806 wżenił się w rodzinę tamtejszych Niemców , początkując tzw . kurlandzką linię Raczyńskich . Z Anną Luizą Wilhelminą von Lüdinghausen-Wolff 10 miał czworo dzieci : Wilhelma Leopolda 11 , Aleksandra Edwarda 12 , Emilię 13 i Edwarda Atanazego 14 . W 1827 r . od Mikołaja I otrzymał tytuł polskiego szambelana . Zmarł 23 listopada 1857 r . w Mitawie , w wieku lat 86 .
W końcówce swojego listu Wincenty poleca swoich synów opiece kuzyna . Na ile adresat tym się przejął , nie wiadomo ; faktem jest jednak , że jako ordynat obrzycki 15 Atanazy Raczyński dokonał zaskakującego zapisu , w myśl którego na wypadek bezpotomnej śmierci jego syna Karola ordynacja , zamiast przypaść potomkom jego brata Edwarda , miała przejść na linię kurlandzką Raczyńskich . Dzięki temu zapisowi w roku 1899 Zygmunt Edward Kazimierz
9 L . Gavrilova , “ The Russian Empire and the Order of St John of Jerusalem : the regalia of the Order
at the Moscow Kremlin Museums ”, [ w :] Treasures of the Order of Malta , Moscow 2012 , s . 230 .
10 1788-1852 . Była córką Georga Christopha von Lüdinghausen-Wolffa młodszego i Wilhelminy von Witten .
11 1808-1889 . Urodził się w majątku Wincentego Zennhof w Kurlandii . Ukończył liceum
w Carskim Siole , potem służył w pułku huzarów gwardii , z którym brał udział w tłumieniu powstania listopadowego , i w którym dosłużył się stopnia rotmistrza . Był następnie dyrektorem gimnazjum i kuratorem szkolnym w Mitawie . Mieszkał potem w Erfurcie , ale zmarł w Mitawie . W roku 1823 ożenił się z kuzynką Marią baronówną von Lüdinghausen-Wolff , z którą miał córkę Emilię i syna Zygmunta Edwarda Kazimierza Atanazego ( 1861-1937 ), trzeciego ordynata obrzyckiego .
12 1813-1895 . Urodził się w Zennhof . Dosłużył się stopnia podpułkownika w wojsku rosyjskim , zmarł w Warszawie . W roku 1845 ożenił się z Teklą Jarocką ( 1828-1912 ), miał z nią syna Władysława ( 1847- ?) i córkę Wandę ( 1858-1939 lub 1940 ).
13 1817-1860 .
14 1824-1854 . Oficer rosyjski , zginął w bitwie nad Almą w czasie wojny krymskiej .
15 Obrzycko nieopodal Szamotuł w Wielkopolsce . Odrestaurowany pałac Raczyńskich
w Obrzycku ( a ściślej mówiąc w Zielonagórze ) jest obecnie w posiadaniu Uniwersytetu im . Adama Mickiewicza w Poznaniu .