Staropolska praktyka archiwalna na podstawie badań inwentarzy skarbca
17
pozostałych deputatów , od których – jak sama przyznaje – nie miała żadnych informacji , postanowiła rozpocząć złożenie klejnotów koronnych do skarbca w obecności wielu innych , wskazanych z imienia i nazwiska osób 34 . Trzy z nich , mimo braku oficjalnej nominacji , zostały przydane Michałowi Maurycemu Suskiemu i razem z nim sprawdzały z inwentarzem z 1730 r . zbiory aktowe 35 . W rewizji klejnotów koronnych brały także udział osoby nieprzewidziane w konstytucji 1736 r ., o których sama komisja wyraża się , że są „ obecni osobliwie ” 36 . Również komisja z 1730 r ., której zadaniem było odebranie od sukcesorów Stanisława Szembeka wywiezionych przez niego na początku stulecia klejnotów i potem przeprowadzenie dokładnej rewizji archiwum oraz skarbca , składała się z członków nadliczbowych , którzy nie zostali uwzględnieni na końcu inwentarza 37 . Wydaje się więc , że wykonującym swoje obowiązki komisarzom często towarzyszyły osoby postronne , które , być może powodowane ciekawością , mogły w czasie rewizji zwiedzić zwykle niedostępny skarbiec królewski .
Niezbyt dobra frekwencja komisarzy w czasie rewidowania skarbu i archiwum nie była przeszkodą . Niemniej , powołanie do komisji rewizyjnej było formą zobowiązania publicznego , z którego nie każdy deputowany wywiązywał się tak , jak powinien . Ma to , jak się zdaje , związek z uposażeniem deputatów wyznaczonych do rewizji skarbu i archiwum . Jest to problem , który do tej pory nie został omówiony przez historiografię . Konstytucje sejmowe tylko w trzech wypadkach wspominają o naznaczonym przez podskarbiego wynagrodzeniu za pracę wykonaną przy sporządzaniu inwentarza . I tutaj dostrzec można pewne prawidłowości . Obydwie konstytucje ( ta z sejmu koronacyjnego w 1676 r . oraz akt konfederacji generalnej warszawskiej z roku 1764 ) nakładały na wyznaczonych komisarzy nowe obowiązki . Przyczyną rewizji w 1676 r . był nie tylko fakt , że zarządzona dwa lata wcześniej inwentaryzacja nie doszła do skutku , ale także konieczność złożenia z powrotem do skarbca insygniów koronacyjnych wyjętych zeń na okoliczność koronacji króla Jana 38 . W tym celu powołano dwie komisje . Jedną , złożoną z posłów i senatorów , której celem było sporządzenie inwentarza samego skarbca , i drugą , w skład której wchodzili : kustosz skarbu koronnego Hieronim Rusocki oraz dwaj kanonicy krakowscy , Stanisław Wojeński i Kazimierz Waksman , oddelegowani w celu wykonania spisu dokumentów znajdujących się w archiwum , którym , ze względu na ogrom pracy , mianowani na sejmie komisarze mieli ustalić wynagrodzenie 39 . Wyznaczenie dwóch odrębnych komisji
34 Comissya z Konstytucji Seymu , k . 101 .
35 Tamże , k . 103-104 .
36 Tamże , k . 107 .
37 Thesaurus in Calamitatibus Regni , k . 211-214 i k . 240 .
38 Tamże , s . 174 .
39 Tamże .