Występowanie chorób zakaźnych w Wielkopolsce w latach 1945-1953
115
sjach plenarnych Miejskiej Rady Narodowej przez urzędników . Wy korzystano także informacje zawarte w zespole Państwowego Urzędu Re pa triacyjnego – Wydziale Wojewódzkim w Poznaniu z lat 1945-1951 . Ma te riały zgromadzone w Archiwum Państwowym w Poznaniu były zatem podstawą do opracowania statystyk dotyczących chorób zakaźnych , a także posłużyły do sformułowania wniosków i próby zinterpretowania przedstawionego zjawiska .
2 . Obszar badań
W skład województwa poznańskiego 4 w latach 1945-1950 wchodziły nie tylko powiaty , które do września 1939 r . stanowiły to województwo , ale także tereny z przyłączonej w czerwcu 1945 r . części Okręgu III – Pomorze Zachodnie Ziem Odzyskanych z Piłą , Gorzowem i Zieloną Górą jako głównymi ośrodkami administracyjnymi . Pod względem terytorialnym było to w latach 1946- -1950 największe województwo w Polsce . Liczyło 41 powiatów , z czego dwa miały status powiatów grodzkich , czyli miast na prawach powiatu : Poznań i Gniezno 5 .
Reforma administracyjna z roku 1950 6 pomniejszyła obszar województwa poznańskiego o powiaty , które utworzyły województwo zielonogórskie ( babimojski , gorzowski , gubiński , krośnieński , międzyrzecki , rzepiński , skwierzyński , strzelecki , świebodziński , wschowski i zielonogórski ). Oprócz nich odcięto z obszaru województwa poznańskiego powiat żniński i mogileński na rzecz województwa bydgoskiego . Dodatkowo w ramach województwa poznańskiego utworzono nowe powiaty grodzkie w miastach : Kalisz , Leszno , Piła i Ostrów Wielkopolski . W ramach zmian strukturalnych przedwojennego obszaru województwa poznańskiego wyodrębniono również w latach 1954 oraz 1956 trzy nowe powiaty : ostrzeszowski , pleszewski i słupecki . Podsumowując , w latach 1950-1953 województwo poznańskie tworzyło ostatecznie 32 powiaty , z czego sześć było powiatami grodzkimi – miastami na prawach powiatu .
W odniesieniu do roku 1946 uzyskano dane dla 23 powiatów . Celowo pominięto powiaty grodzkie , które funkcjonowały w innych warunkach pod względem dostępności do szpitali , kwalifikacji personelu medycznego , gęstości zaludnienia i możliwości podjęcia administracyjnych działań inter-
4 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r . w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych , Dz . U . 1946 , nr 28 , poz . 177 .
5 H . Szczegóła , Przeobrażenia ustrojowo-społeczne na Ziemi Lubuskiej w latach 1945-1947 ,
Poznań 1971 , s . 44 .
6 Ustawa z dnia 28 czerwca 1950 r . o zmianach podziału administracyjnego Państwa , Dz . U .
1950 , nr 28 , poz . 255 .